Түсіндіру үшін аталық ірі қара малдың кариотипін

Фенотипі бойынша аталық ірі қара малының метафазалық хромосомаларын талдап шықтыңыз, 100 метафазалық клетканың ¼ ХХ (25) жыныс хромосомасы бар клеткалар, ал қалғаны қалыпты ХҮ клеткалар (75) болып шықты. Мұндай жағдай болуы мүмкін ба? Егер болуы мүмкін десеңіз, оны қалай түсіндіресіз?

Сипатталған жағдай болуы мүмкін. Түсіндіру үшін аталық ірі қара малдың кариотипін қарастыру керек.

Ірі қара малдың кариотипі 60 хромосомадан тұрады, соңғы екі ХУ хромосомасы жыныстық болып табылады. Яғни 29 жұп хромосома ХХ, соңғы бір жұп ХУ. Жыныстық клеткаларда гаплоидты жиынтықтағы хромосома болатынын білеміз, яғни мұндай клеткалардың ядроларында 30 хромосома болады, бұл жердегі клеткалардың кариотипі екі типті болады, яғни или 30Х или 29Х и 1У болуы мүмкін. Ал аналықтарда барлық жыныстық клеткалары ХХ хромосомалық типте болады.

Яғни, мұндай клеткалардың туындауы мейоздық бөліну кезіндегі екі полюске ажыраған Х және У хромосомалар арқылы түсіндіріледі. Мейоз кезінде аутосомды хромосомалар, ХХ екі клеткаға бірдей бөлінеді. Осы кезде жыныстық Х хромосома бір метафазалық клеткаға, ал У хромосома екінші метафазалық клеткаға бөлінеді. Нәтижесінде, ХХ және ХУ жиынтықтағы клеткалар пайда болады.

Ауыл шаруашылығы малдарының сүйек миының клеткаларын бөліп алып, хромосома препараттарын дайындау

Бұл экспресс-әдістемені қолдану арқылы қойлардан ешқандай қымбат реактивтер пайдаланбай, арнайы бокс-бөлмесіз, шаруашылық жағдайында хромосома препараттарын дайындауға болады. Қойлар мен 20 күндік қозылардан сүйек миының клеткалары олардың төс сүйегінен арнайы ине-құрал арқылы алынады. Ол үшін қойдың артқы екі және алдыңғы сол аяғы байланады. Сүйек миы тек қана төс сүйектің оң жақтағы жартысының екінші немесе үшінші бөліктеріне (сегменттеріне) пункция жасау арқылы алынады. Төс сүйек терісінің жүні қырқылып, тазаланып қырылады және спиртпен, йод ертіндісімен сүртіледі. Пункция жасалатын төс сүйекке ауыртпайтын дәрі жібергеннен кейін төстің екінші немесе үшінші бөліктерінің ортасынан ине-құралмен теріні және оның астындағы май қабаттарын тесіп,