Шпаргалка по "Клеточной биологии"

ЖАСУШАЛЫҚ БИОЛОГИЯ

1. Қосмембраналы органоидтер-пластидтер,  митохондриялар, ядро
2. Бірмембраналы органоидтер- ЭПТ, лизосомалар, гольджи жиынтығы, вокоульдер
3. Мембранасыз органоидтер- жасуша орталығы мен рибосомалар
4. Матрикс целлюлозадан және оның туыстас құрылымы гемицеллюлозалар, сол сияқты пектиндерден құралады Қабырға қолайсыз жағдайлардан қорғайды, тіректік, тасымалдық (құрылымдық бірліктерді, қоректік заттарды, суды бip бөлігінен екінші бөлігіне тасымалдау), буферлік қызмет атқарады-жасуша қабырғасы
5.  Ойыс екі мембранадан түзілген саңылаудан, құрамында хроматині бар нуклеоплазмадан, тұқым қуалау ақпараттары сақталған ядрошықтардан тұрады-ядро
6. Тонопласт деп аталатын ерекше мембранамен қоршалған ЭПТ-ның түйіскен бөліктері-вокуолть
7. Мембраналардан түзілген түтікшелерден тұрады. Оның екі бөліп шыгару және қажетті заттардың түсу процесін типін ажыратады тегіс және түйіршікті. ЭПТ органикалық заттарды синтездеу және тасымалдау қызметін атқарады-ЭПТ
8.  Саңырауқұлақтардың жасуша қабырғасының негізгі компоненттері :хитин және глюкандар(Д-глюкоза мономерінен тұратын полисахаритердтер)
9. Диатомдық балдырлар тобы қабырғасында синтездейді: кремнеземнен
10. Өсімдік қабырғасында негізгі компоненттері :қаңқа ,матрикс, құраушы заттар
11. Сутектік байланыстың түзілуіне байланысты негізгі заттарға немесе матрикстерге еніп орналасқан, целлюлоза молекулалары берік түзеді: микрофибрилдер
12. Матрикстің негізгі компоненттері :гемицеллюлоза және пектин
13. Тұтас қабат түрінде және жеке элементтер формасында шиыршық ,тор, сақина түрінде жиналу мүмкін :лигнин
14. Жасуша қабықшасының сыртқы бетінде жинақталады-кутин, суберин, балауыз
15. Балауыздық заттар және кутикулалардың негізгі қызметі: жасуша инфекциялардың енуінен қорғау және судың булану деңгейін төмендейді
16. Мембраналар липидтердің үш түрінен тұрады: фосфолипидтер ,гликолипидтер, холестерол
17. Биологиялық мембрананың негізгі компоненті болып табылады биомолекулалы қабат: фосфолипидтер
18. Плазмалық мембрананың сыртқы липидтік қабатының барлық ұлпаларда болады-гликолипидтер
19. Мембрана ішін толтырып тұрады-холестерол
20. Фосфолипидтер тасымалдауға қатысады :майларды ,май қышқылдар, холестеринді
21. Жасуша мембрана қызметі: тосқауылдық, тасымалдаушы(пассивті, активті), матрицалық, механикалық, энергетикалық, рецепторлық, ферментативті, жасуша маркерлеу, 
22. Плазмалық мембрана арқылы бөлінген жасуша ядросын қоршап жатқан қоймалжың зат: цитоплазма
23. Органоидтер мен қосындыларынан айырылған цитоплазма бөлігі: гиалоплазма
24. Глюкозаның анаэробты тотығуы нәтижесінде пирожүзім қыш 2 молекуласы түзіледі және АТФ-тің макроэргинді қосылысында энергия бөлінеді: гликолиз
25. Цитоқаңқаның маңызды компоненті болып табылады, жіңішке тубулин нәруызы жіпшелерінен түзілген цилиндр пішінді іші қуыс түтікше :микротүтікшелер
26. Микротүтікшелерден қарағанда әлдеқайда жіңішке нәруыз талшықтары. Олар актин нәруыздары молекулаларынан құрылған жалпақ шиыршықты лента, цитоплазмада екі түрлі формада болады: жеке глобулалар(шарлар) және филаменттер(жіпше) ,плюс ұшы актиннің полимеренуі есебіне өсуіне жүреді; минус ұшы жіпшелерінің деполимерлену жүреді: микрофиламенттер
27. Микротүтікшелерден жұқа микрофиламеттерден қалың нәруыз молекулалар. Цитоплазма тесіп өтетін қатты және берік нәруыз талшықтары -аралық филаменттер
28. Микротүтікшелерден түзілетін орталық, өте ұсақ денешік, жасушада реттелуге қатысатын негізгі құрылым: жасуша орталық
29. Шар тәрізді немесе сопақша пішінді. Саңылаулары бар екі мембранадан тұрады ядро қабығымен жабылған,  іші шырынына (кариоплазмаға) толы болады. Хроматин немесе ДНҚ жіпшелері хромосома деп аталатын тығыз құрылым түзеді-ядро

Қызметтер - Зат алмасу және энергия алма су сияқты жасушаның тіршілік процесін реттейді. Тұқым қуалау ақпаратын тасымалдайды. Ядро қабығы ядроны цитоплазмадан бөліп тұрады және ядро мен цитоплазма арасындағы зат алмасуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. ДНҚ-да тұқым қуалау ақпараты сақталған. Сондықтан ядро организм туралы бүкіл ақпарат жинақталған

Қос мембрана арасында-перинуклеарлық кеңістік болады, олар- жартылай сұйық заттар толтырлған жіңішке саңылау түзеді

Хроматин- ядроның ішік нуклеопротеидтік құрылым, пішіндері: шамбал,гранула(түйіршік) және жіпше тәрізді, құрамы: ДНҚ(30-40*/*) гистонды нәруыз(30-50*/*), гистонды емес нәруыз(4-33*/*),дезоксирибонуклеопротеидтік кешен(ДНП). Хроматин функционалдық күйіне қарай 2-ге бөлінеді: гетерохроматин(генетикалық белсенді емес) және эухроматин(генетикалық белсенді)