Ферменттік препараттардың алу жолдары мен нысандарымен танысу

БТ 18-15  Нишанбай Диана

№13-семинар

Мақсаты: Ферменттік препараттардың алу жолдары мен нысандарымен танысу.

 Сұрақтар: 1. Ферменттік препараттардың классификациясы мен номенклатурасы.

Халықаралық биохимиялық одақтың ұсынған классификациясы бойынша барлық ферменттер 6 классқа топтастырылады:

•        Микроорганизмдердің синтезі арқылы алынған көмірсутегін ыдырататын ферменттер;

•        Белоктарды ыдырататын ферменттер;

•        Ерітетін ферменттер;

•        Іріңді-некрозды процесстерде басымырақ қолданылатын ферменттер;

•        Асқорыту процесін жақсартатын ферменттер;

•        Басқадай әртүрлі фермент препараттары.

Трипсин кристалды ақуыз молекуласында пептидті байланысты үзеді, ақуыз ыдырау өнімдері, некротикалық маталар, сондай-ақ фибрин жіптері. Тірі тіндерде трипсин ферментінің тежегіштері бар. Препарат қақырық түсіретін, қабынуға қарсы әсер етеді, микроциркуляцияны жақсартады, жанама түрде микробқа қарсы және иммуномодуляциялық әсер етеді.

Қолданылуы: тыныс алу жолдарының қабыну аурулары (қақырықты төмендететін сияқты), тромбофлебит, остеомиелит, гайморит, отит, күйіктер, ойық жаралар.

Жанама әсерлері: бұлшық етке енгізгенде ауырсыну, гиперемия, аллергия, тахикардия.Мұндай әсер химотрипсин, рибонуклеаза, дезоксирибонуклеазада байқалады.

Вобензим құрамында папаин, бромелаин, липаза, амилазу, трипсин, химотрипсин бар, сондықтан қабынуға қарсы, ағуға қарсы, фибринолитикалық, иммуномодулирлейтін, қайталама ауырсынуды басатын әсерге ие, микроциркуляцияны, қанның реологиялық қасиеттерін, қанмен жабдықтауды, тіндердің оксигенациясын жақсартады, гиполипидемиялық, иммунокорри-гирлеуші, антиоксиданттық әсерді көрсетеді, реинфарктардың даму қаупінің факторларына әсер етеді. Қолданылуы: синуит, бронхит, пневмония, панкреатит, спецификалық емес жаралы колит, Крон ауруы, шашыраған склероз, тромбофлебит, хирургиялық араласудан кейінгі қабыну процестері, гинекологиялық және урологиялық аурулар, жарақаттар. Жағымсыз әсерлері: Аллергиялық реакциялар, консистенция мен нәжіс иісінің өзгеруі.

Флогензим құрамында трипсин, брмелаин, реутозид бар. Негізгі әсерлері: қабынуға қарсы, ағуға қарсы, ауырсыну сезімінің азаюына ықпал етеді, қан тұтқырлығын төмендетеді, тромб түзілуін болдырмайды, микроциркуляцияны жақсартады. Қолданылуы: жедел қабыну процестері, созылмалы қабыну ауруларының асқынуы, күйіктер, жарақаттар, операциядан кейінгі қабыну және ісіну, ревматикалық миозит, тендинит, асқыну фазасындағы буындардың қабыну-дистрофиялық аурулары. Жағымсыз әсерлері: Аллергиялық реакциялар, асқазанның толып кету сезімі, метеоризм.

Негізгі ферментті, дайындық көзі мен тазарту дәрежесін ескеретін ферменттік препараттардың атауының нақты жүйесі бар. Әрбір препараттың атауында негізгі ферменттің қысқартылған атауы болады, содан кейін өндірушінің түр атауы және препараттың атауы «in» жұрнағымен аяқталады. Мысалы, Aspergillus oryzae және Bacillus subtilis культураларынан алынған амилолитикалық препараттар сәйкесінше амил-оризин (амилоризин) және амил-о-субтиль-ин (амилосубтилин) деп аталады.  Әр ферменттік препараттың атауы төрт бөлімнен тұрады, олар препараттың негізгі ферментінің атауын, өндірушінің өзгертілген түр атауын, өсіру әдісін және тазарту дәрежесін қамтиды. Көбінесе ферментті препарат құрамында бірнеше ферменттер болады. Алайда, атауды анықтаған кезде белсенділігі басым ферменттер ғана ескеріледі. Сонымен, егер препараттың негізгі ферменттің атауы амилаза болса, онда препараттың атауы «амил» -дан басталады. Глюкоамилаза немесе протеолитикалық ферменттердің басым құрамына байланысты атау сәйкесінше «глюк» немесе «прот» деп басталады.