Сұлының қара күйе аурулары

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

СӨЖ

Тақырыбы:Сұлының қара күйе аурулары

Орындаған :Арапов И.

ЗР-307

Қабылдаған :Жунусова А.

Сұлының қара күйе аурулары

Кесел Республикада кең таралған,бірақ кейбір аудандарда зияндылығы өте жоғары

Ауру қоздырғышы – Ustilago levis Magn және Ustilago  avena Jens  саңырауқұлақтары.

Кеш егілген  егістікте  ауру күшті  дамиды.Топырақ температурасы  16-19 градуста  геммалар өніп ,сұлы  өскініне ене бастайды.Кейбір жылдары  кесел дақыл өнімін  айтарлықтай  төмендетеді.Ауруға шалдыққан сұлы өсімдігінің сыпыртқысы сақталады,алайда бойындағы дәні тығыз қара түсті спораларға толы болады.

[pic 1]

                                [pic 2]

Саңырауқұлақ споралары тегіс, пішіні домалақ, кейде эллипс тәрізді, түсі ашық қоңыр, диаметрі 3,6...8,3 мкм. Өсімдікті тұқымы жаңа көктеп келе жатқанда топырақ астында залалдайды.

Қорғау шаралары

Астық дақылдарын қара күйе ауруларынан қорғау  жүйесі  агротехникалық ,шаруашылықты   ұйымдастыру  және  тұқымды  алдын ала өңдеу  шараларынан тұрады.

Агротехникалық және шаруашлықты  ұйымдастыру  шаралары  топырақ пен өсімдік  қалдықтарында сақталатын инфекцияларды жоюға бағытталған егістікті барлыық өсімдік қалдықтарынан тазарту;сүдігер жырту;ауыспалы егістікті сақтап;дақылды танапқа үш жылдан ерте екпеу ;тұқымдықты азықтық егістен және қара күйенің осы түрімен залалданатын оқшау орналастыру; қолайлы мерзімде себу;егінді себуді қоздырғыштың дамуына қолайсыз мерзімге ауыстыру және тағы басқа ауруды едәуір бәсеңдетеді немесе толық жояды.Мысалы қатты қара күйемен бидай өскіндері 7-130 С аралығында залалданады,егер себу мерзімі  он бес жиырма мамырға ауыстырылса ,яғни ауа температурасы 20-250 С жоғарылығында залалдану үрдісі жүрмейді.Аурумен залалдануда тұқымды себу тереңдігінің маңызы зор.Тұқым терең себілгенде бидайдың - қатты,арпаның - тасты қара күйелерімен залалдану мүмкіндігі артады,ал ол таяз егілгенде,ергежейлі қара күйеге шалдығады.Топыраққа енгізілген минералды тыңайтқыштар, әсіресе суперфосфат қара күйе ауруларына өсімдіктің төзімділігін жоғарылатады.Тұқымда сақталатын инфекцияны жою үшін қолданылатын негізгі шара тұқымды фунгицидтермен : жүгеріні-34% витавакс 200 ф.ф. с.с.к., – 2 -3 л/т :дивиденд 0.30 к.с.,- 2 л/т : басқа астық дақылдарын -34 %  витавакс  200 ф.ф.  с.с.к.,- 2-2.5 л/т нұсқауда  ұсынылған  мерзімде  өңдеу .