Контрольная работа по "Биологии"

Зиябек Аружан 20-09 А тобы

2-ЗТС бақылау сұрақтары

1. Жасуша өсінділерінің анықтамасы.

Жасуша өсінділері деп макроорганизмдерден алынған, организмнен тыс жағдайда (in vitro), жасанды қоректік орталарда өсіп-өне алатын жасушалар. 

Ұлпа немесе органдар өсіндісі – ұлпанын, органның ұрықтары мен мүшелерінің құрылыстық дифференциациясын сақтайды.

Алғашқы жасуша өсіндісі – ол тікелей организмнен алынып, in vitro өсірілген жасушалар 3-5 тәулікте пайда болады.  

Субкультуралар – ол алғашқы жасуша өсіндісінен бірінші пассаж жасалғаннан кейін алынады.

Қайталанып өсірілген жасуша өсінділері – организмнен тыс шексіз өсуге қабілетті жасуша өсінділері.

Диплоидты жасуша өсінділері – морфологиялық бірқалыпты жасушалар популяциялары.

Өсіру тәсіліне байланысты жасуша өсінділері:
1. Дара қабатты жасуша өсіндісі – қоректік ортаның қабатында пайда болған жасуша өсіндісі.
2. Суспензиялық жасушалар өсіндісі – жасушалардың бос кеңістікте өсіп көбеюі.

2. Жасушаларды өсіру факторлары.

        Алғашқы трипсинделген жасуша өсінділері
макроорганизмдердің мүшелері мен ұлпаларынан алынатын, in vitro
жағдайында дара қабатты құрай өсетін жасушалар. Алғашқы трипсинделген жасуша өсінділері аз уақыт тіршілік етеді. Бұларды көбінесе эмбрион немесе жас малдардың
ағзаларынан (бүйрек, өкпе, тері, тимус, тестикула) бөліп алады. 
Сойылған сау жануарлардың қажетті органдары мен ұлпаларын 2-3
сағат аралығында алып, ұсақтап турағаннан кейін трипсин, панкреатин,
коллаген және басқа да ферменттермен (жиі трипсин қолданылады)
өңдейді. Аталмыш ферменттердің көмегімен жасуша аралық заттары
талқандалған жасушалар суспензиясын қоректік орталары бар арнайы
ыдыстарға ауыстырып, +37ºС температураға реттелген термостатта
өсіреді. Ыдыстың беткейіне бекітілген жасушалар бөліне бастайды.
Жасуша өсінділерінің өсіп дамуы бірнеше сатыға бөлінеді: адаптация,
интенсивті өсуі (логарифмдік), стационарлық және жасушалардың өлуі. 
Ыдыстардың беткейінде дара қабатты құрай өскен жасушалар бір-бірімен түйіскеннен кейін өздерінің бөлінуін тоқтатады. Әдетте дара
қабаттың қалыптасуы 3-5 тәуліктен соң байқалады. Дара қабатты
жасуша өсінділерінің қалыптасуы қолданылған ұлпаның түріне,
жануарлардың жасына, қоректік орталардың сапасына, себінді жасалған
жасушалардың концентрациясы мен басқа да факторларға байланысты
болып келеді. Дара қабатты жасуша өсінділері өзінің тіршілігін 7-21
тәулікке дейін сақтайды (жасушалар түрі мен қоректік орта құрамына
байланысты). Вирустарды өсіру жұмыстарында жаңадан дара қабатты
құраған, жас жасуша өсінділері пайдаланылады.        

3. Синтетикалық орталардың компоненттері мен оларды қолдану.

Синтетикалық қоректік орта – бұл барлық компоненттердің химиялық құрамы нақты қатынасында белгілі қоректік орталар болп табылады. Бұл орталар бактериялардың белгілі бір культурасында дайындалады, олардың метаболизмі зерттеушіге алдын ала белгілі болуы керек. Олар бактериялардың өмірлік белсенділігін талдау үшін қолданылады. Мысалы, олардың қоршаған ортаға қандай химиялық заттар бөлетінін және қанша мөлшерде болатынын білуге ​​болады. Микроорганизмдер табиғи орталарда да өседі, бірақ заттардың бастапқы пропорцияларын білмегендіктен құрамдағы қандай да бір сандық өзгерістерді қадағалау мүмкін емес.

Микроорганизмдерді өсіруге арналған синтетикалық орта ингредиенттерді дистилденген суда дәйекті түрде еріту немесе құрғақ күйдегі компоненттерді алдын ала араластырып, оны еріту арқылы алынды, г/л: лимон қышқылы 10,0; аспарагин 3,0; екі алмастырылған калий фосфаты 6,0; мырыш сульфаты 0,5; магний сульфаты 0,7; темір сульфаты 0,1; натрий хлориді 0,5; екі алмастырылған натрий фосфаты 1,5; глицин 1,0; янтарь қышқылы 3,0; глицерин 50 мл – және кейіннен ортаны 5-10% аммиак ерітіндісімен бейтараптандыру және дистилденген суды 1 литрге қосу арқылы сұйық ортаның көлемін жеткізу.