Сезім мүшелері

«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ

МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ

[pic 1]

НУО «КАЗАХСТАНСКО-РОССИЙСКИЙ

МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ»

Атауы

Ерекшеліктері

Нервтері

Дельтатәрізді бұлшықет (m. deltoideus)

• Үшбұрышты иық буынын және бірәз иық бұлшықеттерін жауып тұрады.
•     Басталуы: Бұғананың латералді бөлігі, акромион  және жауырын қыры.
•     Бекітілуі: Тоқпан жіліктің дельтатәрізді бұдыры.
•     Қызыметі: Иықты көлденең жазықтыққа дейін әкеледі, алдыңғы бұдырларын алға, артқы бұдырларын артқа тартады.

п. thoracodorsalis - кәріжілік нерві

Қылқанүсті бұлшықеті (m. supraspinatus)

• Жауырынның қылқанүсті шұңқырын толтыра, траперциятәрізді бұлшықет астында орналасады.
•   Басталуы: Қылқанүсті шұңқырының беті.
•   Бекітілуі: Тоқпан жіліктің үлкен төмпешегінің жоғарғы алаңы иық буынының қаптамасы.
•  Қызыметі: Иыұты әкетеді (көтереді), иық буынның қаптамасн кері тартады.

Жауырынүеті нерв, п. suprascapularis (С5-С6), т. omohyoideus төменгі карыншасына төмен бағытталады жэне жауырынүсті артериямен, a. suprascapularis, бірге жауырынның көлденең жалгамасының астымен, жауырынның тілігі арқылы қылқанүсті шұңқырға барады, m.supraspinatus-ке сабаушалар береді кейде articulatio acromioclavicularis-ке тармактар береді).

Қылқанасты бұлшықет (m. infaspinatus)

•    Дельтатәрізді және траперциятәрізді бұлшықеттермен жартылай жабылған.
•      Басталуы:Жауырынның қырасты шұңқырының қабырғалары.
•       Бекітілуі: Иық сүйегінің үлкен төмпешегінің ортанғы алаңы иық буынының қаптамасы.
•       Қызыметі: Иықты сыртқа және иық буынының қаптамасын тартып тұрады.

Кейін нерв жауырынның мойнын орап, қылқанасты шұңқырға кіріп, т. infraspinatus-ке, жэне иық буынының буындық қабының артқы бетіне (кейде m.teres minor) сабаушалар береді.

Иықтың екі басты бұлшық еті (m. biceps brachii)

• Екі басы бар. Пішіні дөңгеленген, тікелей терастында иықтың алдыңғы аймағы мен шынтақтың бүгілу аймағында орналасқан.
•     Басталуы: Ұзын басы жауырынның буынүсті төмпешегінен, қысқа басы жауырынның құстұмсықтәрізді өсіндісінен, лейін екі басы да жалпақ қарынша түзіп, мықты сіңірге өтеді.
•    Бекітілуі: Кәрі жілік бұдырына, бұлшықет сіңірінің фиброзды будасыың бір бөлігі табақшалы өсінді түрінде медиалді бағытталып, білек шандырына өтеді.
•     Қызыметі: Білекті бүгеді, оны сыртқа қарай айналдырады, ұзын басшас арқылы қолды әкетуге қатысады қысқа басшасы арқылы қолды әкелуге қатысады.

Бұлшықет-терілік нерв, п. musculocutaneus (С5-С7) (159, 163-суреттер) томен жэне сыртқа багытталады, т. coracobrachialis-ті жоғарыдан томен қиғаш тесіп отіп, m. brachialis жэне m. biceps brachii арасында жатады.

Иық бұлшықеті (m. brachialis)

•   Жалпақ, иықтың төменгі жартысында алдыңғы бетінде екі басты бұлшықеттің астында орналасады.
•         Басталуы: Тоқпан жіліктің сыртқы және алдыңғы беті.
•      Бекітілуі: Тоқпан жіліктің бұыры, жартылай иық буынның буын қабына.
•          Қызыметі: Білекті бүгеді, иық буынының буын қабын кереді.

Бұлшықет-терілік нерв өз жолында келесі тармақтарды береді: 1) Бұлшықеттік тармақтар, rami musculares, m.coracobrachialis, т. brachialis, т.biceps brachii, нервтендіреді

Иықтың үшбасты бұлшықеті (m. triceps brachii)

• Ұзын ірі бұлшықет иықтың артқы бетінің барлық бойына орналасады, ұзын медиалді және латералді басы бар.
•          Басталуы: Ұзын басы – жауырынның буынасты төмпешегі, кейн төмен бағытталып, кіші және үлкен дөңгелек бұлшықеттер арасындағы кеңістікте өтеді.

Медиалді басы – тоқпан жіліктің артқы беті кәрі жіліктің жүлгеден төмен.

Латералді басы – тоқпан жіліктің артқы бүйір беті үлкен төмпешектен кәрі жіліктің жүлгесіне дейін.

•            Бекітілуі: Барлық бастары жалпы мықты қарынша түзеді, оның сіңірлі шынтақ өсіндісі  мен иық буынның буын қапшғына бекиді.
•            Қызыметі: Білекті жазады ұзын басы иықты артқа және медиалді  тартады.

Бұлшықеттік тармақтар, rami musculares, иык аймағы түсында т. triceps brachii (барлык бастарына) m. anconeus жэне сирек т. brachialis-тің латералді бөлігіне бағытталады.

Шынтақ бұлшықеті (m. anconeus)

•      Басталуы: Тоқпан жіліктің латералді айдаршықүстілігі.
•       Бекітілуі:  Шынтақ өсіндісі, шынтақ сүйек денесінің артқы беті, шынтақ буынның буын қапшығы.
•        Қызыметі: Білекті шынтақ буынында жазады, сонымен бірге буынның буын қапшығын кереді.

Бұлшықеттік тармақтар, rami musculares, иык аймағы түсында т. triceps brachii (барлык бастарына) m. anconeus жэне сирек т. brachialis-тің латералді бөлігіне бағытталады.

Білек бұлшықеттері

• А – беткей, Б – терең  1.иықтың екі басты бұлшықеті (m. biceps brachii) 2.иық бұлшықеті  (m. brachialis) 3.дөңгелек пронатор  (m. pronator teres) 4.иық кәрі жілік бұлшықеті (m. brachioradialis) 5.білезіктің кәрі жіліктік бүккіш бұлшықеті ( m. flexor carpi radialis) 6.алақанның ұзын бұлшықеті ( m. palmaris longus) 8.білезіктің шынтақтық бүккіш бұлшықеті  ( m. flexor digitorum superficialis) 9.супинатор ( m. supinator) 10.бас бармақтың ұзын бүккіш бұлшықеті (m. flexor pollicis longus) 11.саусақтардың терең бүккіш бұлшықеті ( m. flexor digitorum profundus) 12.шаршы пронатор бұлшықеті (m. pronator quadratus).

Терең тармақ береді: а) Бүлшықеттік тармақтар, rami musculares, білек аймағында келесі бұлшықеттерге: т. supinator, т. extensor carpi radialis brevis, m. extensor digitorum communis m. extensor digiti minimi, m. extensor carpi ulnaris, m. abductor pollicis longus, m. extensor pollicis brevis, m. extensor pollicis longus, m. extensor indicis.