Иық бұлшықеттері

№

Бұлшықет

Топаграфиясы

Қызметі

Қанмен қамтамасыз етілуі

Нервтендірілуі

Суреті

1

Дельтатәрізді бұлшықет

(m. Deltoideus)

Бұлшықеттің алдыңғы және артқы будалары түзу төмен қарай және латералды жүреді; ортаңғы будалары тоқпан жіліктің басын орай иіле өтіп, тура төмен карай кетеді. Барлық будалар түйісіп, тоқпан жілік ортасындағы tuberositas deltoidea-ға бекиді. Бүлшықеттің ішкі беті мен тоқпан жіліктің үлкен төмпесі арасында bursa subdeltoidea кездеседі.

Дельтатәрізді бүлшықеттің алдыңғы (бүғаналык) бөлігі жиырылғанда қол бүгіледі, flexio; артқы (жауырындық) бөлігі жиырылғанда кері қозғалыс жазылу, extensio іске асады. Ортаңғы (акромиондық) бөлігі немесе бүкіл дельтатәрізді бұлшықет жиырылғанда, қол түлғадан горизонталды деңгейге дейін көтеріледі. Бұл қимылдардың барлығы иық буынында іске асады

Иықтың оралма артқы артериясы, a.circumflexahumeriposterior, мен кеуде-акромиалді артерия, a.thorocoacromialis, арқылы қанмен қамтамасыз етіледі.

Қолтық нерві, п.axillaris арқылы нервтендіріледі.

[pic 1]

2

Қылқанүсті бұлшықеті, (т. Supraspinatus)

Жауырынның fossa supraspinata-сында орналасып, тоқпан жіліктің үлкен төмпесінің жоғарғы бөлігіне бекиді. Бұлшықет берік шандырмен, fascia supraspinata, жабылған.

Дельта тәрізді бұлшықеттің қызметіне ұқсас келіп, иық буынын горизонталді

жазықтыққа дейін көтеріп, алшақтау немесе әкету

Жауырын

үстілік артериясы, a.suprascapularis, арқылы қанмен қамтамасыз етіледі.

Иық өрімінің жауырын

үстілік нерві, n.suprascapularis, арқылы нервтендіріледі.

[pic 2]

3

Қылқанасты бұлшықеті, (т. Infraspinatus)

Бұл бұлшықет жауырынның қылқан астылық

ойысынан, fossa infraspinata, басталып, латералды

бағытта, иық буынының қапшығының артқы

бетін жанай өтіп, тоқпан жіліктің үлкен төмпешігіне барып бекиді.

Иық буынын сыртқа қарай айналдырып бұру немесе супинациялау.

Жауырынүстілік

артериясы, a.suprascapularis, арқылы қанмен қамтамасыз етіледі.

Иық өрімінің жауырын

үстілік нерві, n.suprascapularis, арқылы

нервтендіріледі.

[pic 3]

4

Кіші дөңгелек бұлшықет, (т. teres minor)

Ол жауырынның латералды қырынан, margo lateralis scapulae басталып, латералды бағытта иық буынының

қапшығын артқы жағынан жанай өтіп, тоқпан жіліктің үлкен төмпешігіне барып бекиді.

Иық буынын сыртқа қарай айналдырып бұру немесе супинациялау

Жауырынның

оралма артериясы, a.circumflexa scapulae, apқылы қанмен қамтамасыз етіледі.

Жауырын үсті нерві, п.supraspinatus, арқылы нервтендіріледі.

[pic 4]

5

Жұмыр үлкен бұлшықеті, (m.teresmajor)

Ол жауырынның төменгі бұрышының артқы бетінен басталып, өрлеме және латералды бағытта өтіп, арқаның аса жалпақ бұлшық етінің сіңірімен қосарласып, иық буынының ішкі қапталын жанай өтіп, тоқпан жіліктің кіші төмпешігіне барып бекиді.

Иық буынын төмен және артқа қарай тартып, қолды тұлғаға жақындатып, қолды ішке қарай айналдырып бұру.

Жауырынастылық артерия, a.subscapularis, арқылы қанмен

қамтамасыз етіледі.

Жауырын астылық нерві,

n.suprascapularis арқылы

нервтендіріледі.

[pic 5]

6

Жауырынасылықбұлшықет

(m.subscapularis)

Жауырынның бүкіл жауырын астылық ойысынан және бұл ойыстың бұлшықеттік көтеріңкілерінен басталып, жоғары және латералды бағытта, иық буын қапшығының алдыңғы бетін жанай өтіп, тоқпан жіліктің кіші төмпешігіне, tuberculum minoris os humeri, барып

бекиді.

Иық буынын ішке қарай бұрып қоймай, буын қапшығын тартып, қозғалыс кезінде шаншылудан сақтайды.

Жауырын астылық артерия, a.subscapularis, арқылы қанмен

қамтамасыз етіледі.

Жауырын астылық нерві,

n.subscapularis, арқылы

невртендіріледі.

[pic 6]

7

Аса жалпак арка бүлшыкеті, (т. latissimus dorsi)

[pic 7]