А.Шопенгауэр адам бақыты туралы

                  Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

                                Ғұмарбек Дәукеев атындағы

«АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»

Институт Телекоммуникация және ғарыштық инженерия

Кафедра  Әлеуметтік пәндер кафедрасы  

                                       [pic 1]

                                    №2 семестрлік жұмыс

Пән: «Философия»

Тақырыбы: А.Шопенгауэр адам бақыты туралы

Мамандық: Электроэнергетика

Орындаған:Меркібай Ұлдана           тобы:Ээк-21-7

Қабылдаған: аға оқытушы Жарқынбаев Е.Е.

                                          ЖОСПАР

І.КІРІСПЕ.............................................................1-3
ІІ:НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Артур Шопенгауэр өмірі мен шығармашылығы...........4-6

2. Артур Шопенгауэр нақылдары.........7-10

3. Артур Шопенгауэр бақыт ережелері..............11-13

ІІІ:ҚОРЫТЫНДЫ....................14

ІV.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР...............15

І.КІРІСПЕ

Артур Шопенгауэр адам бақыты туралы ойлар қалдырған.Тақырыпқа кіріспе ретінде,айта кететін болсақ,адам бақыты адамның өз қалауымен жүзеге асырылатын үрдіс.Адам бақытты боламын десе,ол қай жерде болсын немесе болмасын өзін бақытты сезіне алады.Бақыт түрлі жолмен келеді.Бақыт сенің жай ғана отбасыңмен болуың,немесе кітап оқуың,болмашы дүниеге қуануың.Артур Шопенгауэр– неміс философы, идеалистік бағыттың өкілі. Негізгі шығармасы “Ерік және түсінік ретіндегі әлем”. Шопенгауэр диалектика мен тарихилыққа, әсіресе, Гегельдің панлогизміне қарсы шығып, И.Кантқа бет бұрып, кантшылдықты платонизммен және волюнтаризммен ұштастырды. Шопенгауэр философиясының негізгі арқауы, жан-жақты бастама принципі – ерік. Ол үшін ерік – абсолютті бастама, бүкіл дүниедегі бар заттар мен құбылыстардың түп-тамыры, қайнар көзі мен түп негізі. Шопенгауэр шынайы философия материалистердің іліміндегі объектіден немесе идеалистердің іліміндегі субъектіден басталмайды, сананың алғашқы сатысы түсініктен басталуға тиіс дейді. Шопенгауэр ілімінде “дәйекті негіз заңы” объектінің формасы болады және ол болмыс заңы (кеңістік пен уақыт), себептілік заңы (материалдық дүние), логиканынң негіз заңы (ғылыми таным) және мотивация заңы (адамның әрекетке ынталануы) болып төрт түрде көрініс табады. Шопенгауэр философиясы өз заманында ескерілмей тек 20 ғасырдың орта кезінде таралып, иррационализмнің дамуына әсер етті.

ІІ.НЕГІГІ БӨЛІМ

1.Артур Шопенгауэр өмірі мен шығармашылығы

Артур Шопенгауэр (1788-1860) - неміс философы, иррационализмнің, мысантроптың ұлы ойшылдарының бірі. Ол неміс романтизміне қызығушылық танытты, мистицизмді жақсы көрді, Иммануил Канттың шығармашылығы туралы жоғары баға берді, сонымен қатар буддизмнің философиялық идеяларын бағалады.Шопенгауер бар әлемді «мүмкін ең жаман әлем» деп санады, ол үшін ол «пессимизм философы» деген лақап ат алды.Шопенгауэр көптеген әйгілі ойшылдарға, соның ішінде Фридрих Ницше, Альберт Эйнштейн, Зигмунд Фрейд, Карл Юнг, Лев Толстой және басқаларға айтарлықтай әсер етті. Артур Шопенгауэр 1788 жылы 22 ақпанда Достастық аумағында болған Гданьск қаласында дүниеге келді. Ол өсіп, ауқатты және білімді отбасында тәрбиеленді.Ойшылдың әкесі Генрих Флорис Англия мен Францияға сауда-саттықпен барған саудагер болған, сонымен бірге еуропалық мәдениетке әуес болған. Анасы Джоханна күйеуінен 20 жас кіші болатын. Ол жазушылықпен айналысты және әдеби салонға иелік етті. Артур шамамен 9 жаста болған кезде, әкесі оны Францияға достарына баруға апарды. Бала бұл елде 2 жыл болды. Осы кезде онымен бірге ең жақсы мұғалімдер оқыды.1799 жылы Шопенгауер жоғары лауазымды шенеуніктердің балалары оқитын Рунге жеке гимназиясының оқушысы болды. Мұнда дәстүрлі пәндерден басқа семсерлесу, сурет салу, музыка мен би де оқытылды. Қызықты факт, сол кезде оның өмірбаянында жас жігіт француз тілін жетік білген.17 жасында Артур Гамбургте орналасқан сауда компаниясына жұмысқа орналасты. Алайда, ол сауда-саттық оның мүлдем болмайтынын бірден түсінді.Көп ұзамай жігіт терезеден құлағаннан кейін су арнасына батып кеткен әкесінің өлімі туралы біледі. Шопенгауэр аға ықтимал банкроттыққа және денсаулығына байланысты өзіне-өзі қол жұмсады деген қауесет тарады.Артур әкесінің өлімімен ұзақ уақыт бойы үмітсіздікте бола отырып, қатты азап шеккен. 1809 жылы ол Геттинген университетінің медициналық бөліміне оқуға түсті. Кейінірек студент философия факультетіне ауысуға шешім қабылдады.1811 жылы Шопенгауер Берлинге қоныстанды, онда ол Фихте мен Шлейермахер философтарының дәрістеріне жиі қатысты. Бастапқыда ол танымал ойшылдардың идеяларын өте мұқият тыңдады, бірақ көп ұзамай ол оларды сынап қана қоймай, лекторлармен ұрысқа кірісті.Сол кезде өмірбаян Артур Шопенгауэр жаратылыстану ғылымдарын, соның ішінде химия, астрономия, физика және зоологияны терең зерттей бастады. Ол Скандинавия поэзиясы курстарына қатысып, Ренессанс жазбаларын оқып, ортағасырлық философияны зерттеді.Шопенгауер үшін ең қиын заң және теология болды. Соған қарамастан, 1812 жылы Йена университеті оған сырттай философия докторы атағын берді.1819 жылы Артур Шопенгауэр өзінің бүкіл өмірінің басты туындысын - «Әлем ерік және өкілдік ретінде» ұсынды. Онда ол өзінің өмірдің мағынасын, жалғыздықты, балаларды тәрбиелеуді және т.б.Бұл туындыны жасау кезінде философ Эпиктет пен Канттың шығармаларынан шабыт алды. Автор оқырманға адам үшін ең бастысы - ішкі тұтастық пен өзімен үйлесімділік екенін дәлелдеуге тырысты. Ол сондай-ақ дененің физикалық денсаулығы бақытқа жетудің бірден-бір себебі екенін алға тартты. 1831 жылы Шопенгауэр «Эристика немесе дауларды ұту өнері» кітабын шығарды, ол бүгінде өзінің танымалдығы мен практикалық қасиетін жоғалтпайды. Ойшыл сұхбаттасушымен немесе адамдар тобымен пікірталас кезінде жеңіске жетуге көмектесетін әдістер туралы айтады.Қызықты факт, жазушы сіз қалай қателесеңіз де қалай дұрыс болатындығын анық түсіндіреді. Оның пікірінше, дауда жеңіске тек фактілер дұрыс көрсетілген жағдайда ғана жетуге болады.Артур «Өмірдің мәнсіздігі мен қайғысы туралы» еңбегінде адамдардың өз қалауының тұтқында екенін айтады. Жыл сайын олардың қажеттіліктері өсуде, нәтижесінде әрбір алдыңғы серпіліс жаңасына, бірақ одан да қуаттысына әкеледі.Шопенгауэрдің этикалық көзқарастарын түсіндіретін «Жыныстық сүйіспеншіліктің метафизикасы» кітабы ерекше назар аударуға тұрарлық. Мұнда жыныстық сүйіспеншіліктен басқа, өлім мен оны қабылдауға байланысты тақырыптар қарастырылады.Артур Шопенгауэр көптеген іргелі еңбектер жазды, соның ішінде «Табиғаттағы ерік туралы», «Адамгершілік негізінде» және «Еркіндік туралы». Шопенгауэрдің сыртқы түрі тартымды болмады. Ол аласа бойлы, тар иықты, сондай-ақ басы пропорционалды емес үлкен болатын. Ол табиғатынан қарама-қарсы жыныстағылармен де сөйлесуге тырыспайтын, мисантроп болды.Алайда, Артур ара-тұра өзінің сөйлеген сөздерімен және ойларымен өзіне тартқан қыздармен сөйлесіп тұрды. Оның үстіне, ол кейде ханымдармен сырласып, сүйкімді ләззатқа бөленетін.Шопенгауэр ескі бойдақ болып қала берді. Оған бостандыққа деген сүйіспеншілік, күдіктілік және қарапайым өмірге немқұрайлы қарау тән болды. Ол денсаулықты бірінші кезекке қойды, ол ол туралы өз жазбаларында айтқан.Айта кету керек, философ өте күдіктен зардап шекті. Ол мұны дәлелді себеп болмаған кезде олар оны улап, тонап немесе өлтіргісі келетіндеріне сенімді бола алды.Шопенгауэрде 1300 кітаптан тұратын үлкен кітапхана болған. Ол оқуды ұнатқанымен, ол оқуға сын көзімен қарады, өйткені оқырман басқалардың ойларын қабылдап, басынан идеяларды алмады.Адам кейде және одан кейін тек еңбектерге сілтеме жасап, зерттеумен айналысатын «философтарға» және «ғалымдарға» менсінбей қарады. Ол тәуелсіз ойлауды алға тартты, өйткені осы жолмен ғана адам тұлға ретінде дами алады.Шопенгауэр музыканы ең жоғары өнер деп санады және өмір бойы флейтада ойнады. Полиглот ретінде ол неміс, итальян, испан, француз, ағылшын, латын және ежелгі грек тілдерін білді, сонымен бірге поэзия мен әдебиеттің сүйсінушісі болды. Ол әсіресе Гете, Петрарка, Кальдерон және Шекспир шығармаларын жақсы көрді. Шопенгауэр керемет денсаулықпен ерекшеленді және ешқашан ауырмады. Сондықтан, оның жүрегі тез соғып, омыртқаның артында аздап ыңғайсыздық пайда бола бастағанда, ол бұған мән берген жоқ.Артур Шопенгауэр 1860 жылы 21 қыркүйекте 72 жасында пневмониядан қайтыс болды. Ол үйде диванда отырып қайтыс болды. Оның денесі ашылмаған, өйткені философ өзінің көзі тірісінде мұны жасамауды өтінген.