Электростатика

[pic 1]

Классикалық электродинамиканың сипаты мен мазмұны

      ЭМПИРИЗМДІК  БАЗИС                                      ТЕОРИЯЛЫҚ  БАЗИС

 Кулон, Эрстед, Ампер, Ом, Фарадей, Милликен –                  Идеалданған объектілер: электрлік заряд, электр өрісі, зат, зат –

  Иоффе, Мандельштам–Папалекси тәжірибелері                 зарядталған бөлшектердің жүйесі, электр өрісі арқылы әсерлесу.

Негізгі параметрлер:   q, E, B, C, L, R, ε, μ, c

КОНСТАНТАЛАР                  Негізгі идеялар:  өзара әсерлесу, сақталу, салыстырмалылық,

   ε0 –электрлік тұрақты, ε0 = 8,85·10–12 Ф/м.

  μ0 –магниттік тұрақты,     μ0 =4π·10–7 Н/м2,

  с – жарықтың жылдамдығы,  с =[pic 2].

Электрлілік және магнетизм

[pic 3]

Электростатика

және тұрақты ток

Электр заряды:

Денелердің немесе бөлшектердің электромагниттік

өзара әсерлесе алуын сипаттайды;

Теріс элементар зарядты тасымалдаушы электрон болып табылады;

оң элементар зарядты тасымалдаушы протон болып табылады.

Физикалық абстракция:

Нүктелік заряд: басқа әсерлесетін зарядталған денелерге дейінгі ара-қашықтығымен салыстырғанда, бетінде зарядтар шоғырланған дененің өз көлемі өте аз болса, сондай денедегі зарядты айтады.

Электр зарядтарының фундаменталды қаситтері:                        Зарядтың сақталу заңы:

• Екі түрде бола алады: оң және теріс. Аттас зарядтар тебіледі,

 ал әр-аттастары – тартылады.                                                  Кез-келген тұйықталған жүйе қандай да үрдіс-

• Электр заряды инвариантты (оның шамасы санақ жүйесіне            терге ұшыраса да, электр зарядтарының алгебра-

  тәуелсіз болады, яғни, заряд қозғалады ма, әлде тыныштықта                 лық суммасы әрқашан да ешбір өзгеріссіз қалады.

         болады ма – оған тәуелсіз).

• Электр заряды дискретті: кез-келген дененің зарядының

   шамасы элементар электр зарядының е шамасына қалдықсыз            Тұйықталған жүйе – сыртқы денелермен

    бөлінеді.                                                   зарядтарын алмаспайтын жүйе.

• Электр заряды аддитивті, (яғни, кез-келген денелер жүйе-

сінің немесе бөлшектер жүйесінің заряды жүйеге кіретін            Кернеулік           кернеулік  сызықтары  перпен-

   құраушылардың зарядтарының қосындысына тең.                            векторының      дикуляр түсетін аудан бірлігін

• Электр заряды зарядтың сақталу заңына бағынады.             ағыны                 қиып өтетін кернеулік  сызық-

                                                                                                                                                тарының саны:

бұндағы: dS – кернеулік сызықтары қиып өтетін элементар беттік аудан;

           dФ – беттік dS ауданы арқылы өтетін кернеулік векторының элементар ағыны.

Вакуумдағы электростатикалық                                         тұйықталған бетті қиып өтетін вакуумдағы

өріс үшін Гаусс теоремасы                                                 электр өрісінің кернеулігінің векторлар ағыны 

беттің ішіндегі зарядтардың алгебралық шамасына тура пропорционал, ал электр тұ-

рақтысы ε0 кері пропорционал болады

[pic 4]   –   S ауданды тесіп өтетін ағын.   [pic 5] –    циркуляция туралы теорема.

Гравитациялық және электростатикалық өрістердің қасиеттерін салыстыру