Әдебиеттану ғылымының қалыптасып, дамуы мен зерттелуі
Автор: nnnnaziko • Ноябрь 22, 2023 • Практическая работа • 472 Слов (2 Страниц) • 75 Просмотры
Әдебиеттану ғылымының қалыптасып, дамуы мен зерттелуі
Әдебиет – өнердің бір түрі, ол эстетикалық құндылықтарды қалыптастырады, сондықтан оны әртүрлі ғылымдар зерттейді. Сол ғылымдардың бірі - Әдебиеттану. Ол дүние жүзіндегі әртүрлі халықтардың көркем әдебиетін өзінің мазмұнының өзіне тән белгілері мен заңдылықтарын және оларды білдіретін конфигурацияларды түсіну үшін зерттейді. Кез-келген ғылымның қалыптасуындағы қиындықтар сияқты бұл аталмыш ғылымның ғылым болып қалыптасудағы өз дегелең жолы бар. Бұл жолдың қандай кезеңдерден өткенін қарастырайық.
Әдеби сын ғылым ретінде 19-шы жылдың басында пайда болды. Әдеби шығармалар ерте заманда да болғанымен Аристотель бірінші болып өз кітабында оларды жіктеуге тырысты, бірінші жанрларды анықтап, әдебиет түрлеріне (эпос, драма, лирика) әсер етті. Әдебиеттанудың пайда болуы Аристотельдің "Поэтика" және "Риторика" еңбектерінен бастау алады, оларда әдебиеттану бүгінгі күнге дейін жұмыс істейтін терминдер мен ұғымдар ұсынылған.
Орта ғасырларда әдебиеттанудың дамуы баяулады, әдебиет теоретиктері енді тәжірибеге жол берді.
Қайта өрлеу дәуірінде ежелгі әдебиеттану жетістіктеріне қайта оралу байқалады, осы уақыттың көрнекті жазушылары шығармалар жасауға ғана емес, оларды түсінуге де тырысады. Басқаша айтқанда, әдебиеттану салаларының бірі ретінде әдеби сынның пайда болуы жүзеге асырылды.
Әдебиеттануды одан әрі дамыту неміс сентиментализмінің, романизмнің, ағартушылық идеяларының әсерінен жүзеге асырылады. Әдебиеттануды Ресейдегі ғылыми білімнің тәуелсіз саласына бөлу XIX ғасырда болды. Яғни, бұл Белинскийдің, А.С. Пушкиннің, Н. Гогольдің, Л. Толстойдың сыни жазбаларының, атай кетсек "Современник", "орыс хабаршысы" беттеріндегі пікірталастардың әсерінен әдеби шығармаларды зерттеудің принциптері мен тәсілдері қалыптаса бастаған кездері. Өткен ғасырдың ортасында орыс әдебиеттануында әдеби мәселелер кешені шешілді, оның ішінде ескі орыс әдебиетінің жанрларын зерттеу, әдебиет тарихы жалпы әдебиеттану бөлімі ретінде белсенді дамып келеді.
...