Ұлттық ойындардың оқушылардың дене дамуы мен тұлғалық қасиеттеріне әсері

МАЗМҰНЫ

1.        Кіріспе

1. Тақырыптың өзектілігі

1.2 Зерттеу мақсаты мен міндеттері

2.        Негізгі бөлім

2.1 Ұлттық ойындардың пайда болу тарихы

2.2 Дене тәрбиесі мен қазақтың ұлттық ойындарының өзара байланысы

2.3  Қазақтың ұлттық ойындарының түрлері мен ерекшеліктері

2.4 Қазақтың ұлттық ойындарын дене шынықтыру сабағында

қолданудың маңызы.

2.5. Мектеп жасындағы балаларға арналған ұлттық ойындар үлгілері

2.6 Ұлттық ойындарды сабақта қолданудың нәтижелілігі мен тәжірибесі

3.        Қорытынды

3.1 Ұлттық ойындардың оқушылардың дене дамуы мен тұлғалық қасиеттеріне әсері

3.2 Ұсыныстар мен тұжырымдар

4.        Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Қазақ халқының ғасырлар бойы қалыптасқан мәдениеті мен тұрмыс-тіршілігі оның рухани және материалдық мұраларында айқын көрініс табады. Сол рухани мұралардың бірі — ұлттық ойындар. Ұлттық ойындар – халық даналығының, өмірлік тәжірибесінің, дүниетанымының айғағы. Олар арқылы ұлттың тарихы, салт-дәстүрі, әдет-ғұрпы мен тұрмыс ерекшелігі ұрпақ санасына сіңіріліп отырған. Қазақ баласы жастайынан атқа мініп, мал бағуға, аң аулауға, ел қорғауға дайындалған. Осы өмірлік дағдыларды қалыптастыруда ұлттық ойындардың алатын орны ерекше.

Қазақтың ұлттық ойындары тек көңіл көтеру, уақыт өткізу үшін ғана емес, сонымен бірге тәрбиелік, танымдық және дене дамытушылық мәні бар маңызды құрал болып саналады. Әрбір ойын баланың ақыл-ойын, зеректігін, дене қозғалысын жетілдіріп, оның өмірге икемді, шыдамды, батыл тұлға болып қалыптасуына ықпал етеді. Халық ойындарының мазмұны халықтың өмір салтымен, шаруашылығымен, табиғатқа бейімделу ерекшелігімен тығыз байланысты болғандықтан, олар ұлттық мінездің, дүниетанымның көрінісі ретінде де бағаланады.

Қазіргі таңда еліміздің білім беру жүйесінде ұлттық құндылықтарды дәріптеу мәселесіне ерекше көңіл бөлінуде. Мемлекеттік білім стандарттарында оқушыларды ұлттық рухта тәрбиелеу, олардың мәдени-тарихи санасын қалыптастыру негізгі бағыттардың бірі ретінде айқындалған. Осы тұрғыда қазақтың ұлттық ойындарын дене шынықтыру пәнінде қолдану – ұлттық тәрбиенің тиімді тетігі болып табылады. Себебі, дене шынықтыру сабағы баланың физикалық дамуын қамтамасыз етумен қатар, оның мінез-құлқын, ұжымшылдығын, өзара көмек сезімін тәрбиелеуге де ықпал етеді.

Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойын элементтерін пайдалану оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттырып, олардың қозғалыс белсенділігін күшейтеді. Сонымен қатар, ұлттық ойындар арқылы балалар өз халқының мәдениетін, дәстүрін, батырлық пен ерлікті дәріптейтін рухани құндылықтарын бойына сіңіреді. Бұл – «Рухани жаңғыру» бағдарламасының да негізгі мақсаттарымен үндес келеді.

Осы зерттеу жұмысының мақсаты – қазақтың ұлттық ойындарының мазмұны мен түрлерін талдай отырып, оларды дене шынықтыру сабағында қолданудың тиімді жолдарын анықтау.

Міндеттері:

•        Қазақтың ұлттық ойындарының тарихы мен ерекшеліктерін қарастыру;

•        Ұлттық ойындардың тәрбиелік және дене дамытушылық мүмкіндіктерін ашу;

•        Мектептегі дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындарды пайдалану әдістемесін сипаттау;

•        Оқушылардың ұлттық ойындарға қызығушылығын арттыру жолдарын анықтау.

Зерттеу жұмысының өзектілігі – қазіргі қоғамда жастардың денсаулығын сақтау, салауатты өмір салтын қалыптастыру, ұлттық құндылықтарға құрметпен қарау және отансүйгіштік сезімді арттыру қажеттілігінен туындайды. Осы міндеттерді орындауда ұлттық ойындардың тәрбиелік және дене дамытушылық әлеуетін пайдалану — уақыт талабы.