Қазіргі Қазақстанның мультимәдени кеңістігіндегі қазақ мәдениетінің орны

1.Қазіргі Қазақстанның мультимәдени кеңістігіндегі қазақ мәдениетінің орны:

Экономиканың дамуымен әлеуметтік инфрақұрылымның барлық салалары дамитыны белгілі. Бұл саланың неғұрлым маңызды саласының бірі мәдениет болып табылады, нақ осы мәдениет қазақстандық көпэтносты және көпконфессиялы қоғамның топтастырушы рөлін атқарады.

Қазақстан - Еуразиялық ел. Еуразияның мәдени кеңістігі Қазақстан халқы сайлаған жолдың негізгі бағыты мен мәніне – құқықтық азаматтық қоғам құруға үлкен әсер етті. Бұл таңдау өзіндік ерекшеліктерді, халықтың ұлттық-тарихи өмір салтын, тамыры ежелгі дәуірге кететін бай мәдениетті ескере отырып жасалады. Аталған мақсаттарды іске асыру қоғам өмірінің барлық салаларын: мемлекеттік билікті демократияландыруды, экономиканы ырықтандыруды, кедейлікті еңсеруді, ұлттық рухани құндылықтарды ғылым мен техникалық прогресс жетістіктерімен сақтауды және байытуды түбегейлі реформалауды көздейді. Көпұлтты Қазақстандағы мұндай трансформацияны этностардың топтасуынсыз елестету мүмкін емес. Қазақстандық қоғамда әртүрлі этникалық топтардың болуы елдің рухани және экономикалық әлеуетін байытады.

Қазақстандық қоғамды трансформациялаудың қазіргі жағдайында қоғамдық өзгерістерді жүзеге асырудың жаңа мүмкіндіктерін ұғыну және әлеуметтік, экономикалық, рухани дамудың серпінді бағыттарын іске асыруға халықтың ынтасын арттыру ерекше мәнге ие болады. Қазақстан мәдениетінде орын алған терең дағдарысқа байланысты жағымсыз факторлар мен құбылыстар:

- ортақ мәдени кеңістіктің ыдырауы;

- мәдени оқшаулану;

- мәдениет саласының материалдық жай-күйінің нашарлауы бұрынғыдай қалып отыр.

Мәдениеттің жұмыс істеуі мен дамуының көптеген басқа да маңызды міндеттерінің шешілмеуімен байланысты қазіргі проблемалар мен қиындықтарға қарамастан, соңғы уақытта қазақстандық қоғамның мәдени саласын біртіндеп қалпына келтіру және жаңғырту үрдісі айқын көріне бастады. Бүгінгі таңда қазақстандық қоғамды реформалау және оның нарыққа өтуі қымбат бағаға ие болғаны және мәдениет саласы мен этносаралық қарым-қатынас мәдениетіне қолайсыз әсер еткені ешкімге құпия емес. Бұл адамдарды ұлттық мәдениет пен өнердің ең жақсы үлгілерінен алшақтату болып табылады. Сонымен қатар, жүргізілген реформалардың нәтижесінде жаңа жағдайлар пайда болып, этностардың топтасуын одан әрі дамыту үшін айтарлықтай мүмкіндіктер ашылғанын мойындау қажет. Рас, осы жағдайлар мен мүмкіндіктердің барлығын әлі де нақты түсініп, олардың дұрыс қолданылуын түсіну керек. Бұл жағдайларға, ең алдымен, мыналар жатады:

нарықтық қатынастарды енгізу;

идеологиялық диктаттан босату;

шығармашылық еркіндігінің өсуі;

мәдени алмасудың қарқындылығын арттыру және т. б.

2.Қазақ киножұлдыздары. Ең жақсы қазақ киноленталары:

Асанәлі Әшімұлы Әшімов – кеңестік және қазақстандық кино және театр актері, кино және театр режиссері, театр педагогы, профессор. Қазақ КСР халық артисі (1976), КСРО халық артисі (1980). Қазақ КСР мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1973), КСРО мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1974). Қазақстан театрлар ассоциациясының президенті. Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының көркемдік жетекшісі. Қазақстанның Еңбек Ері (2017).

1937 жылы 8 мамырда - Жамбыл облысы, Сарысу ауданы, Жайылмада дүниеге келген. Байұлы тайпасының Шеркеш руынан шыққан.

1956 - 1961 жылдары Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының театр факультетін актер мамандығы бойынша бітірген.

1961 жылдан Қазақфильм киностудиясына актерлік штатқа қабылданды.

1964 жылдан Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының актерлік құрамында жұмыс атқарған.

Кино

Әшімов — қазақ киносын әлемдік деңгейге көтерген актерлердің бірі болып есептеледі. Оның кинодағы Бекежан (“Қыз Жібек”, 1971), Шадияров (“Атаманның ақыры”, 1971, Қазақстан мемлекеттік сыйлығының, 1972), Мәмбет (“Сарқырама”, 1973), Қасымханов (“Трансібір экспресі)”, 1977, бүкілодақтық 11-кинофестивальдің жүлдесі, 1978), Кемел (“Нан дәмі”), Нұрғазы (“Алатаудың ай мүйізі”), Қаражал (“Жаушы”, 1980), Шыңғыс хан (“Бұлғар даласынан ескен жылы жел”, 1998), Ка мырза («Сіз кімсіз Ка мырза?», 2009) рөлдері нағыз актерлік шеберліктің үлгісі іспетті. Әшімов режиссер ретінде кең танылды. Ол сахналаған Н. Гогольдің “Ревизор” (1979, өзі Дуанбасының рөлін ойнады), Ғ.Мүсіреповтың “Амангелді”, И. Оразбаевтің “Мен ішпеген у бар ма?!” (екеуі де 1987), С. Ванустың “Сұлтан болсам егер мен” (1988), жылы Ж. Аймауытовтың “Ақбілек” (1989) спектакльдері мен ол түсірген “Жылан жылы” (1981, Цой Гук Инмен бірге; 1982 жылы Таллинде өткен бүкілодақтық 15-кинофестивальдің дипломына ие болды), “Шоқан Уәлиханов” (1984; 4 сериялы телефильм, өзі Шыңғыстың рөлін ойнады), “Қозы Көрпеш - Баян Сұлу” (1995) фильмдер Әшімовтің режиссерлік шығармашылығының да кең ауқымын көрсетеді. Әшімов өнеріне арналған “Асанәлі” деректі фильмі (1986, реж. И. А. Вовнянко) түсірілді. Әшімов — Жамбыл және Шымкент университеттерінің құрметті профессоры. 1979—1982 жылы педагогикалық қызметпен шұғылданды. 1990 жылдан “Елім-ай” киностудиясының президенті. “Парасат” орденімен марапатталған.