Тарихи уақыт және трихи кеңістік

                   Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрі

                           Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

                             Тарих, археология және этнология факультеті

                                            [pic 1]

              ЭССЕ

Тақырыбы:
Тарихи уақыт және трихи кеңістік







                                                        Орындаған: Амзехан Нұрсұлтан Ерланұлы

                                                       Тексерген: Төлеубаев Тұрғанжан Әбеуұлы

                                                       Алматы, 2022

ЖОСПАР;

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім

• Тарихи уақыт түсінігі
• Тарихи кеңістік

1. Қорытынды
2. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе (Тарих және уақыт))

   Тарих- өткенді жүйелі түрде зерттеу, ал уақыт оның негізі. Уақыт философтар, физиктер, геологтар және астрономдар мұқият талдайтын күрделі ұғым. Тарихшылар бұл түсінікке тарихи тұрғыдан қызығушылық білдіреді, себебі оларды уақыт ағынын адамзат қоғамдарына тигізер ықпалы қызықтырады.

    Уақыттың негізгі өлшемдерін, яғни сағат, күн, апта, ай және жылды тарихшылар ойлап тапқан жоқ. Олар уақыт өлшемдерін іргелі,түсінікті құрал ретінде пайдаланылады және бұл өлшемдерді қосымша таңбалармен белгілей отырып, мән мағына береді.

Негізгі бөлім

• Тарихи уақыт бұл өзгерісті тудыратын оқиғалар болған уақыт кезеңі. Бұл уақыт қысқа болуы мүмкін, мысалы, президенттік мерзім, орта ғасырларға дейін болған соғыстар мен империялар.Тарихи уақытты империялардың эволюциясымен, көлік құралдарымен, энергия түрлерімен және т.б. өлшеуге болады, бәрі автордың субъективтілігіне байланысты Тарихи уақытты тудыратын жылдар емес, қоғамдағы өзгерістер деп айтуға болады. Тарихи уақыт өзгерістерге негізделгендіктен, бұл өзгерістерді тарих арқылы қалай анықтауға болатындығын білу қажет.

    Мәселен өткенді  антикалық тұрғыдан баяандау, негізінен, нақты тарихи қауымдастықтың тарихы болды. Оның өмір сүрген уақыты оның тарихи уақыты.

      Сан ғасырлар бойы әр елдің сан алуан ғалымдары тарихи уақыттың мазмүнын зерттеп, бір бірінің еңбектеріне сүйенген. Қазіргі таңдада тарихи уақыттың әлі де ашылмаған сырларымен ғалымдар айналысып келеді. Бұл тарихта болған әр түрлі оқиғалар мен жағдайлар жайлы өте көп мәлімет беруге көмектесуі мүмкін. Тарихи уақыт тарихтағы қандай тарихи оқиға болсын онымен тікелей байланысты. Тарихтағы барлық оқиғалардың алдымен тарихи уақыты зерттеліп жұрт назарына ұсынылады. Осылайша біз тарихшылардың маңызы жұмыстарының бірі тарихты кезеңдерге бөлу екенін аңғарамыз.

Тарихи уақытты жүйелеу кезінде тек тарихшылар ғана емес саясаткерлер, жазушылар, суретшілер, режессерлер мен музей сыңды мекемелерде маңызды рөл атқарады.

Тарихи уақытты  өлшеудің бір біріне  қарама қайшы екі аспектісі бар. Сонымен бірге тарихи уақыт өлшеуді астрономиялық қағидаларға негіздейтіндіктенде обективті сипатқа ие.сондай ақ ол оқиғаларды нақты әрі әділ түрде тіркеуге тырысады.

Черноболь Атом электро станцисындағы жойқын апат, Хиросима және Нагасаки қалаларына тасталынған атом бомбомбалары,бірінші және екінші дүниежүзілік соғыс барлығыда біздің өткеніміздің тарихи уақытын құрайды