Тарихи метралогия
Автор: Dametbek • Февраль 10, 2022 • Лекция • 272 Слов (2 Страниц) • 239 Просмотры
Тарихи метралогия бұрынғы уақытарда адамдар қолданыста болған өлшемдер,салмақ, ұзындықтар тағыда басқа өлшем бірліктер жүйесімен қатар өлшемдерді талдап,қателіктерін түзететін қосалқы тарихи пән ретінде қарастырылады.Метралогия өлшемдердің бір бөлігі ретінде қарастырылып келеді.Метралогия сөзі грек тілінен аударғанда «metro» өлшеу және «logos» ілім деген сөздерден құралған. Өлшем бірліктер арқылы халықтың немесе елдің қай кезеңде өмір сүргендігін,шаруашылығы қандай болғандығы,қайдай елдермен сауда байланыс жасағандығы бойынша өлшем бірліктердің көмегімен тарихи деректер,ақпараттар алуға болады.Метралогия жеке ғылыми пән ретінде XVI ғасырда қалыптасты деп есептеледі.Агриколдің 1550 жылы шығарылған «Римдіктер мен гректердегі өлшемдер туралы бес кітап» аты еңбегі тарихи метралогияға бастама болды.Метралогия негізінен үш түрге бөлінеді. Біріншісі Териялық метралогия – метралогияның іргелі негіздерін әзірлеуге арналған бір бөлігі. Құқықтық метралогия өлшем бірліктерді қамтамасыз етуге,заң нормалары дәрижесін көрсететін және нормалармен қаралған, мемлекет бақылауға алған метралогияның бір саласы.Үшіншісі қолданбалы метралогия болса теориялық пен құқықтық метралогия екеуінің практикалық мәселелерін шешумен айналысады.
Тарихи метралогия қосалқы тарихи пән ретінде қалыптасуы өте маңызды үйткені өткен уақытардағы адамдардың жоғарыда айтып өткенімдей түратын жерлерін, сауда байланысын осы қосалқы тарихи пән ретінде айқындап білеміз. Осы ең алғаш рет өлшем бірліктерді адамдар бұрынғы заманда дене мүшелері арқылы пайдаланған.Сол кезден ақ өлшем бірліктер қолданыста болып, бүгінгі күнге шиін пайдаланып дамытып ғылым саласына қосып қосалқы тарихи пән ретінде қарастырылып отырғаны дәлел.
Қазақ метралогиясының өлшем бірліктер жүйелері өлшем бірліктері әлі толық зертеле қойған жоқ,үйткені күні бүгінге шиін ауылдық жерлер қолданып жүргендіктен.Қазақ халқының өлшем бірліктер жүйесі дене мүшелерінің бір бөлігі әсіресе аяқ пен қолмен, сақсақпен өлшеген. Қазіргі таңда қазақ ғалымдары қазақ метралогиясына көңіл аударылып зертелуде.
...