Топырақтың құрамы мен құрылымына, генетикалық қабаттарына талдау жасау
Автор: danagl • Февраль 21, 2023 • Реферат • 1,989 Слов (8 Страниц) • 339 Просмотры
Акцционометриялық емес комерциялық қоғам
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
[pic 1]
«География және табиғатты пайдалану» Факультеті
«Картография және геоинформатика» Кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: Топырақтың құрамы мен құрылымына,
генетикалық қабаттарына талдау жасау
Орындаған: Бақытжанова Данагүл, Әбдіқадыр Айдын
Тексерген: Кожахметова Үміт Қасымжанқызы
Алматы, 2022ж
Жоба тақырыбы: Топырақтың құрамы мен құрылымына, генетикалық қабаттарына талдау жасау
Мақсаты: Топырақ туралы толық түсінікпен қамтылу, топырақтың құрамы мен құрылымымен және топырақтың генетикалық қабаттары, олардың диагностикасы, символикасы кеңінен танысу.
Мазмұны:
- Топырақ ұғымы туралы түсінік
- Топырақ қалай түзіледі?
- Топырақ құрамы
- Топырақ құрылымы
- Топырақтың генетикалық қабаттары, олардың диагностикасы, символикасы
- Топырақтың маңыздылығы
Топырақ – жер қыртысының ең жоғарғы қабатында түзілетін биологиялық белсенді кеуекті орта.Топырақ – жердегі тіршіліктің негізгі субстраттарының бірі, су мен қоректік заттардың қоймасы, қауіпті қалдықтарды сүзу және ыдырату ортасы, сонымен қатар қатысушысы көміртегі айналымы және басқа да элементтері жаһандық экожүйенің. Ол биологиялық, климаттық, геологиялық және топографиялық әсерлерден туындаған ауа-райының процестері нәтижесінде дамыған.
Топырақ қалай түзіледі?
Топырақ тау жыныстарының ыдырауынан пайда болады. Қатты тау жыныстары топыраққа үш жолдың бірімен әсер етуі мүмкін, атап айтқанда:
- механикалық әсер ету
- химиялық үгілу
- биологиялық тотығу
механикалық әсер ету
Бұл әдетте жер бетіне жақын жерде байқалады. Бұл процеске жел, су және температура сияқты физикалық күштер әсер ететіндіктен физикалық атмосфералық бұзылу деп те аталады.
химиялық үгілу
Аты айтып тұрғандай, химиялық үгілу тау жыныстары химиялық реакциялар арқылы ыдыраған кезде пайда болады. Көбінесе ауа райының бұл түрлері топырақтың химиялық құрамын өзгертуі мүмкін.
биологиялық тотығу
Шынайы үгілу процесі болмаса да, тірі организмдер әлсіреп, кейіннен тау жыныстарын бұзады, бұл көбінесе механикалық немесе химиялық үгілуді тудырады. [pic 2]
Топырақ құрамы мен құрылымы
Топырақ экожүйенің маңызды элементтерінің бірі болып табылады және оның құрамында биотикалық және абиотикалық факторлар бар. Абиотикалық факторлардың құрамы ерекше маңызды, өйткені ол биотикалық факторларға әсер етуі мүмкін, мысалы, экожүйеде өсімдіктердің қандай түрлері өсе алады.
Топырақта ауа, су, минералдар, сонымен қатар тірі және өлі өсімдіктер мен жануарлар заттары бар. Бұл топырақ компоненттері екі категорияға бөлінеді. Бірінші категорияға биотикалық факторлар — өсімдіктер мен жәндіктер сияқты топырақтағы барлық тірі және бір кездегі тіршілік иелері жатады. Екінші категория абиотикалық факторлардан тұрады, оларға барлық жансыз заттар кіреді, мысалы, минералдар, су және ауа. Топырақта өсімдіктердің өсуін қамтамасыз ететін ең көп таралған минералдар - фосфор, калий, сонымен қатар азот газы. Басқа, сирек кездесетін минералдарға кальций, магний және күкірт жатады.[pic 3]
Әдеттегі топырақ шамамен 45% минералды, 5% органикалық заттар, 20-30% су және 20-30% ауадан тұрады.
Шындығында, топырақ өте күрделі және серпінді.
Топырақ құрылымы деп топырақтың жеке бөліктерінің топырақ агрегаттары деп аталатын бірліктерге орналасуын айтады. Қатты заттарды және кеуекті кеңістікті біріктіреді. Толтырғыштар әлсіреу жазықтықтарымен бөлінеді және саз бөлшектері басым болады.Немесе құм бөлшектері де толтырғыштың бөлігі болуы мүмкін. Агрегат өлшеміне қарай лайдың немесе құмның үлкен бөлшегі сияқты әрекет етеді.[pic 4]
...