Инвестициялық әл ауқат

Тікелей шетелдік инвестициялардың ағыны бойынша Қазақстан Орталық Азия елдері арасында көшбасшы болып отыр. 2005 – 2012 жылдар аралығында елге 160 млрд. АҚШ долл. астам шетелдік инвестиция тартылды.2005 жылдан бастап 2012 жылға дейінгі аралықтағы жалпы үрдіске қарамастан, 2013 жылдан 2015 жылға дейін төмендеу байқалады. Егер 2013 жылы төмендеу 16,6%, 2014 жылы 1,5% деңгейінде белгіленсе, 2015 жылы тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны 37,8%  төмендеген. Бұл әлсіреу энергия көздері мен металдарға әлемдік бағалардың төмендеуімен, сондай-ақ әлемдегі геосаяси тұрақсыздықтың төмендеуімен байланысты. 2016 жылы жағдайдың айтарлықтай жақсарғаны және тікелей шетелдік инвестициялардың келуі 39,9% -ға немесе 5,9 млрд. АҚШ долларына артып, 2015 жылы 14,8 млрд. АҚШ долларына қарсы 20,6 млрд. АҚШ долларын құрады жыл. 2017 жылдың 1-тоқсанында тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны $ 5,4 млрд құрады.

1-диаграмма. Қазақстан Республикасына тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны, млн АҚШ доллары

[pic 1]

2-диаграмма.Шетелдік тікелей инвесторларға тікелей инвестицияларды жүзеге асыру үшін қазақстандық кәсіпорындарға төлеген кірістер, млн

[pic 2]

2016жылы үш жылдық құлдыраудан кейін кірістердің өсуі 23,8%ды құрады.2017 жылдың 1-тоқсанында тікелей шетелдік инвесторлардың кірісі 4 млрд.теңгені құрайды.Олардың ішіндегі ең үлкен үлес меншікті капиталдағы табыс,атап айтқанда дивидендтер(43%),ең аз бөлігі борыштық құралдар бойынша пайыздар (18%).

2015-2016 жылдарға арналған Қазақстанға тікелей инвестициялар бойынша көшбасшылар Нидерланды, АҚШ, Швейцария және Франция болып табылады.

Нидерланды 2016 жылы Қазақстанға тікелей инвестицияны 33% -ға (1,9 млрд. АҚШ доллары) арттырғанына қарамастан, олардың тікелей шетелдік инвесторлар құрылымындағы үлесі 2% -ға төмендеді және 2016 жылдың соңына қарай 37% құрады. Сондай-ақ, ТОП-4-ні қоспағанда, басқа елдерден тікелей шетелдік инвестициялар (71% немесе 2,4 млрд. АҚШ доллары) және шетелдік тікелей инвестициялар (5% ).