Есептік графикалық жұмыс «Телекоммуникациядағы схемотехника»

Қазақстан республикасы ғылым және жоғарғы білім министірлігі

Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

«ҒҰМАРБЕК ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ

АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»

Кафедра: Телекоммуникациялық инженерия

Институт: Коммуникациялық және ғарыштық инженерия

№1 Есептік графикалық жұмыс

Пән: «Телекоммуникациядағы схемотехника»

Білім беру бағдарламасы: 6В06201-«Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар»

Орындаған: Маметова Аяулым                                            Тобы: РЭТк 21-6

Қабылдаған: PhD, доцент Ержан А.

                                             Алматы 2023

ЕГЖ1 мақсаты: 

1) Тура және қосымша кодты пайдаланып сандармен операцияларды орындау.

2) Логикалық өрнектерді логика алгебрасы заңдарының көмегімен түрлендіру.

3) Логикалық схемаларды синтездеуге дағдылану.

1. Теоретиялық мәліметтер: Қосу (азайту). Азайту операциясы сандарды кері немесе қосымша кодқа түрлендіру арқылы қосу операциясын орындауға әкеледі. А≥0 және В≥0 сандары болсын, сонда алгебралық қосу операциясы кесте 1-ге сәйкес орындалады.

[pic 1]

Сандарды қосуды орындағанда келесі ережелерге сүйену керек:

1. Қосылғыштардың разрядтары бірдей болуы қажет. Разрядты теңестіру үшін санның бүтін бөлігіне сол жағына мәнсіз нөлдерді қосып жазуға болады және бөлшек бөлігіне оң жағынан.

2. Сандардың таңбалы разрядтары да мәндік сияқты қосуға қатысады.

3. Кодтарды қажетті түрлендірулер сандардың таңбасын өзгертумен жүргізіледі.

4. үлкен таңбалық разрядтан тасымалдау бірлігін түрлендіргенде, кері кодты (КК-ОК) пайдалану кезінде, бұл бірлік кіші сандық разрядпен қосылады.  Қосымша кодты пайдаланғанда (ҚК - ДК) тасымалдау бірлігі жоғалып кетеді. Нәтиже таңбасы автоматты түрде қалыптасады, нәтиже бастапқы қосылғыштар көрсетілген кодпен көрсетіледі.

Тапсырма 1: Екі санды қосу

[pic 2][pic 3]

1 Нұсқа.

A10=6; B10=13

10-дық санақ жүйесіндегі сандарды 2-лік санақ жүйесіне түрлендіреміз:

[pic 4]

[pic 5]

Бастапқы сандардың разрядтары әртүрлі болғандықтан, оларды теңестіру қажет:

[A2]п = [A2]ок = [A2]дк = 0⁞0001102

[B2]п = [B2]ок = [B2]дк = 0⁞0011012

Кері және қосымша кодта қосу бір нәтижені береді:

Ондық санау жүйесіне қайта алмастырасыз:

[pic 6]

2 Нұсқа.

A10=25; B10=-52

10-дық санақ жүйесіндегі сандарды 2-лік санақ жүйесіне түрлендіреміз:

[pic 7]

[pic 8]

Бастапқы сандардың разрядтары әртүрлі болғандықтан, оларды теңестіру қажет:

[A2]п = [A2]ок = [A2]дк = 0⁞011001

[B2]п=1⁞110100

[B2]ок=1⁞001011

[B2]дк=1⁞001100

Кері код арқылы қосу:

Ең үлкен битіміздің мәні 1, сондықтан шыққан санымыз теріс сан болады. Енді осы санды кері код түрінен тура код түріне алмастырамыз:

[С2]п=1⁞011011

Ондық санау жүйесіне қайта алмастырасыз:

[pic 9]

Қосымша код арқылы қосу:

Ең үлкен битіміздің мәні 1, сондықтан шыққан санымыз теріс сан болады. Енді осы санды кері код түрінен тура код түріне алмастырамыз: