Мұнай-газ саласының аппараттарының коррозиясына қарсы күрес әдістері

Мұнай – газ өнеркәсібі Қазақстанның отын-энергетика кешенінің ең жас саласы. Осы саланың эффективті дамуына бірден-бір кедергі ол - құрылғылар мен аппараттардың коррозияға ұшырауы. Қазіргі таңда бұл өте маңызды проблемалардың бірі.

Коррозия-қоршаған орта әсерінен металл бетінің бүлінуі. Коррозияның пайда болуының негізгі себептері: атмосфераның ылғалдылығы, құбырлардан өтетін сұйықтықтар. Сондай –ақ, мұнай құрамындағы агрессивтік компоненттер және өте жоғары температура мен қысым да коррозияның пайда болуын жылдамдатады.

Мұнай-газ саласындағы жабдықтар мен қондырғылардың сенімді жұмысы тиімді коррозияға қарсы қорғауға және заманауи коррозияға қарсы материалдарды қолдануға байланысты.

Металдарды коррозиядан қорғаудың әртүрлі әдістері бар. Олардың ішіндегі ең көп тарағандарының бірі – гальваникалық жабу. Гальванизация - беттерді коррозиядан және тотығудан қорғауға, олардың беріктігін және тозуға төзімділігін арттыруға, эстетикалық көрініс беру үшін металл қорғаныс жабынын қолданудың электрохимиялық әдісі. Сонымен қатар, металды гальваникалық жабу тозуға, электр өткізгіштікке және қорғалған өнімнің басқа сипаттамаларын жақсартады.

Гальваникалық жабудың ерекшелігі мынада: металл қалаған бетіне жай жабылып қана қоймайды, оның молекулалары өнімнің беткі қабатына енеді.

Металлдың гальваникалық жабу оның әсер ету механизміне байланысты екі үлкен топқа бөлінеді : катод немесе анод. Анод жабындары әрдайым көбірек электронегативті болады, ал катод жабындары олардың жасалған металлға қатысты потенциалында анағұрлым электропозитивті болады. Мұнда келесі мысалды келтіруге болады: болатқа, кадмий мен мырышқа анод жабыны, ал алтын, никель, күміс, мыс - катод.

Гальваникалық жабудың өзіне тән арықшылықтары және кемшіліктері бар.Оны төменде қарастырып кетеміз.

Артықшылықтары:

• жоғары химиялық тазалықпен қаптау;

• электрохимиялық немесе тосқауылдан қорғау;

• жақсы сәндік қасиеттері;

• жабынның қалыңдығын қолайлы дәлдікпен реттеу мүмкіндігі;

• бұйымдардың бұрандалы бөлшектерін арнайы дайындауды қажет етпейді.

Кемшіліктері:

• кеуектілік;

• тозуға төзімділігі төмен;

• төмен беріктігі;

Легірленген болаттардан жасалған бекітпелердің механикалық қасиеттерінің негізгі материалды гидрогендеуі нәтижесінде нашарлауы;

• ұзақ уақытты жабу процесі; - жоғары уыттылық және қоқысты кешенді жою процесі.

Балқыма қабаты (ыстық мырыштау)

Гальваникалық жабудан кейін негізгі метал шаршау кернеулеріне оңай ұшырайды (металдың майысуға төзімділігі төмендейді). Электрлі хромдалған жабындарға, болатқа (әсіресе беріктігі жоғары сынаптарға) ең күшті әсер етеді. Бұл негізінен болаттың гидрленуіне, сондай-ақ хромның төмен икемділігі мен беріктігіне байланысты.

Коррозиядан қорғаудың тағы бір түрі : ол бояу және лакпен қаптау.

Бояу және лакпен қаптау коррозиядан қорғаудың ең кең таралған және сенімді әдістерінің бірі болып табылады. Олар арзан және қол жетімді, металл бетіне жағудың қарапайым технологиясы бар, зақымдалған жағдайда оңай қалпына келтіріледі және әртүрлі келбеті мен түсімен ерекшеленеді.

Мұнай-газ саласындағы объектілерге арналған Бояу және лакпен қаптауды таңдағанда, жабындардың аязға төзімділігіне ерекше назар аудару керек. Аязға төзімділік төмен температурада сипатталады, бұл жағдайда бояу өздігінен өзінің қорғаныштылық қасиетін жояды .Алкид-акрил, акрил, акрил-уретан, уретан, мочевина, меламин, эпоксид және эпоксидті қабықша негізіндегі қабаттар аязға қанағаттанарлық төзімділікке ие.

Мұнай-газ саласында жиі жоғары температураға