Экологияға келтірілетін залалдарды есептеу

11.4 Экологияға келтірілетін залалдарды есептеу

Қатты отынды жағу нәтижесінде ауаға шығарылатын қатты бөлшектердің саны мына формула бойынша анықталады[pic 1]

[pic 2]

мұндағы  -отынның жылдық шығыны, т / жыл;[pic 3]

 - отынның күлділігі, %;[pic 4]

 -түтін газымен бірге шығарылатын күлдің үлесі;[pic 5]

-күл аулағышпен ауланатын қатты бөлшектердің үлесі.[pic 6]

[pic 7]

Күкірт оксидтерінің Саны S02 және SO3 мынадай формула бойынша S02-ге қайта есептегенде анықталады[pic 8]

[pic 9]

мұндағы  - отындағы күкірттің құрамы, %;                                                            [pic 10]

 -отынның жылдық шығыны, т / жыл; [pic 11]

 - отынның ұшпа күлімен байланатын күкірт оксидтерінің үлесі көмірді жағу кезінде қабылданады-0.1;[pic 12]

-күл аулағыш ұстап қалатын күкірт оксидтерінің үлесі нөлге тең қабылданады.[pic 13]

[pic 14]

Көміртегі оксидінің мөлшері  мынадай формула бойынша есептеледі[pic 15][pic 16]

[pic 17]

мұндағы - отынды жағу кезінде көміртек оксидінің шығуы кг/т;[pic 18]

В - отынның жылдық шығыны, т / жыл;

 - отынның механикалық толық жанбауынан туындаған жылу шығындары,%.[pic 19]

[pic 20]

Отынды жағу кезінде көміртек оксидінің шығуы  мынадай формула бойынша анықталады[pic 21]

[pic 22]

мұндағы - отынның химиялық толық жанбауы салдарынан жылудың жоғалуы, %;[pic 23]

 - өнімдерде көміртегі оксидінің толық жанбауынан туындаған жылу шығынын есепке алатын коэффициент қатты отын үшін 1- тең;[pic 24]

- отын жануының төмен жылуы, МДж / кг.[pic 25]

[pic 26]

Ауа бассейніне шығарылатын азот мөлшері  мынадай формула бойынша анықталады[pic 27]

[pic 28]

мұндағы   - отынның төменгі жану жылуы, МДж / кг;[pic 29]

- 1 ГДж жылу түзетін азот оксидтерінің санын сипаттайтын параметр, кг / гдж;[pic 30]

 - техникалық шешімдерді іске асыру нәтижесінде азот оксидтері шығарымдарының төмендеу дәрежесін ескеретін коэффициент.[pic 31]

.[pic 32]

Кәсіпорынның қауіптілігінің 4 санаты бар.

Кәсіпорында қауіптілік санаты мынадай формула бойынша анықталады:

[pic 33]

мұндағы  -  ластаушы зат шығарындысының жылдық салмағы, т / жыл;[pic 34]

ПДК - ластаушы заттың орташа тәуліктік шекті рұқсат етілген шоғырлануы, мг/м3;

- заттың зиянды дәрежесін күкіртті гамның зияндылығымен салыстыруға мүмкіндік беретін константа;[pic 35]

N - қарастырылатын кәсіпорыннан атмосфераға шығарылатын заттардың саны.

[pic 36]

Өнеркәсіптік қауіптілік келесі санаттармен анықталады:

ӨҚС˃106 –І өнеркәсіптің қауіптілік санаты;

104˂ӨҚС˂106 –ІІ өнеркәсіптің қауіптілік санаты;

103˂ӨҚС˂104 –ІІІ өнеркәсіптің қауіптілік санаты;

ӨҚС˂103-ІV өнеркәсіптің қауіптілік санаты.

Ластаушы көзден атмосфераға лақтырылатын жылдық тастаулар массасы М т/жыл келесі көрсетілген формуламен анықталады

                         М=∑𝐴𝑖𝑚𝑖,𝑁𝑖=1 шарт,                                            (11.7)[pic 37]

мұндағы 𝐴𝑖− і-түріндегі агрессивті қоспаның салыстырмалы көрсеткіші, шарт, т/жыл;

𝑚𝑖−і- түріндегі қоспаның атмосфераға бір жылда лақтырылуының массасы, т/жыл;

𝑁 -атмосфераға лақтырылатын қоспалардың жалпы саны.

 [pic 38]

                                                𝜑=1+∆Т/75℃,                                               (11.8)

мұндағы ∆Т− ластаушы көз аузының және қоршаған ортада ауыз деңгейінде температура айырмашылығының орташа жылдық мағынасы, 0С.

                                                      .             [pic 39]