Әйелдердің еңбек құқықтарын қорғау жөніндегі халықаралық нормалар

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ        5

1 ӘЙЕЛДЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ ИНСТИТУТЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫ        9

1.1 Әйелдердің құқықтарын ерекше қорғау қажеттілігі        9

1.2 Әйелдердің құқықтарын қорғау саласында халықаралық ынтымақтастықты қалыптастыру        10

1.3 Әйелдердің құқықтарын қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту        25

2 ӘЙЕЛДЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТЕР ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫНЫҢ НОРМАТИВТІК НЕГІЗДЕРІ        28

2.1 Адам құқықтарын қорғау жөніндегі жалпы сипаттағы халықаралық нормалар        28

2.2 Әйелдердің еңбек құқықтарын қорғау жөніндегі халықаралық нормалар        37

2.3 Қарулы қақтығыстар кезеңінде әйелдердің құқықтарын қорғау жөніндегі халықаралық нормалар        39

3 ӘЙЕЛДЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҰЙЫМДАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІ        44

3.1 Әйелдердің құқықтарын қорғау саласындағы әмбебап халықаралық ұйымдар мен органдардың қызметі (БҰҰ, ЮНЕСКО, адам құқықтары жөніндегі Комитет, әйелдерге қатысты кемсітушілікті жою жөніндегі Комитет, әйелдердің жағдайы жөніндегі Комиссия, Халқаралық үкметтік емес ұйымдар (ХҰЕҰ).        44

3.2 Әйелдердің құқықтарын қорғау саласындағы өңірлік халықаралық ұйымдар мен органдардың қызметі (Еуропа Кеңесі, ӘКЖКБ, Еуропалық Одақ, Адам құқықтары жөніндегі америкааралық Комиссия және америкааралық сот, Адам құқықтары жөніндегі Африка соты .        53

ҚОРЫТЫНДЫ        59

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ        62

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың жалпы сипаттамасы: Әйелдердің құқықтарын қорғау тек мемлекетішілік іс болып саналатын күндер өткен. ХХ ғасырдың екінші жартысынан бастап қазіргі уақытқа дейін халықаралық құқықта әйелдердің құқықтық жағдайына арналған нормалардың үлесі мен маңызы артып келеді.

Әйелдердің құқықтарын қорғау саласындағы стандарттарды халықаралық деңгейде бекіту, осы стандарттардың сақталуын бақылаудың халықаралық-құқықтық тетіктерін құру, әйелдерге халықаралық сот органдарына тікелей  жүгіну арқылы өз құқықтарын қорғауға мүмкіндік беру, әйелдердің ішкі деңгейдегі құқықтарын қорғау стандарттарын енгізу және осы саладағы ішкі құқықты дамыту - бұл көп нәрсе және халықаралық құқықтың әлемдегі әйелдердің жағдайына үнемі өсіп келе жатқан оң әсерінің көрінісі.

Қазіргі уақытта гендерлік теңдікті қамтамасыз етуді құқықтық реттеу мәселелері ерекше өзектілікке ие болды. Ерлер мен әйелдердің теңдігін көтермелеу-БҰҰ 2000-2015 жылдарға жариялаған мыңжылдық дамудың сегіз мақсаттарының бірі болды [1]. Бұл мақсат мыңжылдықты дамытудың  "Кедейлік пен аштықты жою","Жалпыға бірдей бастауыш білім беруді қамтамасыз ету"," Балалар өлімін азайту","Ананы қорғауды жақсарту" тәрізді мақсаттарымен де байланысты болып отыр. Сонымен бірге, біз күш-жігер мен жұмылдырылған орасан зор ақша қаражаты тиісті нәтиже бермеді деп айтуға мәжбүрміз.

Әрине, мұны халықаралық қоғамдастық 2016-2030 жылдарға арналған жаңа стратегиялық мақсаттарды – орнықты даму саласындағы мақсаттарды іске асыруға кіріскен кезде ескеру қажет [2].

Халықаралық қоғамдастық дамушы мемлекеттердегі, әсіресе Африка құрлығындағы әйелдердің ерекше осал жағдайына алаңдаулы. Кейбір статистиканы келтірейік,сахараның оңтүстігінде ана өлімі 2013 жылы ең жоғары болды және 100 000 тірі туғандарға 510 өлімді құрады [3]. Соңғы жылдары Орта Азия елдері, мысалы, Түрікменстан аумағындағы осы жағдай алаңдаушылық тудыруда.

Еуропа елдерінің өркениетінің жоғары деңгейіне қарамастан, халықтың жартысынан көбін құрайтын әйелдердің құқықтарын қорғау мәселелері олар үшін де өзекті болып табылады, өйткені қазіргі уақытта олардың көпшілігінде экономикалық, саяси, әлеуметтік және қоғамдық өмірдің басқа салаларында айтарлықтай өзгерістер болып жатыр.Бұл әйелдер жағдайындағы феминизация, жұмыссыздық және кедейлік, сайланған органдардағы, қоғамдық деңгейде шешім қабылдауға уәкілеттік берілген мемлекеттік құрылымдардағы әйелдер санының күрт төмендеуі сияқты алаңдаушылық тенденцияларының пайда болуымен қатар жүреді .Әсіресе Еуропа елдерінде босқындардың келуіне байланысты әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау мәселесі өткір болды.