Қоғамдық денсаулық сақтау

«Қоршаған орта гигиенасына кіріспе» пәнінен «Қоғамдық денсаулық сақтау» факультетінің 2-курсына арналған емтихан сұрақтары:

1. Гигиена негізгі алдын алу пәні ретінде;

Гигиена-(грек.Дені сау) денсаулықты сақтау,аурулардан алдын ала сақтану туралы ғылым. Медицинаның бір саласы. Гигиена сөзі грекше hygienos,яғни ол дені сау деген ұғымды білдіреді.Қоршаған ортаның адам организміне (денсаулығына,оның еңбек ету қабілеті мен өмірінің ұзақтығына)тигізетін әсерін зерттейді.

Гигиена – медицинаның негізгі профилактикалық саласы, қоршаған ортаның табиғи және антропогендік факторларының адам организмі мен қоғамның денсаулығына әсер ету заңдылықтарын зерттейтін, аурудың алдын алуға, адам денсаулығын нығайту мен сақтауға, тіршілік әрекеті үшін оңтайлы жағдайларды қамтамассыз етуге бағытталған гигиеналық нормативтерді, санитариялық тәртіп пен шараларды дайындайтын ғылым

1. Гигиена мақсаты, міндеттері, зерттеу аумағы; 

Гигиенаның мақсаты - адам денсаулығын сақтау және жақсарту, аурудың алдын алу.  Эдвард Паркс, Англияда эксперименттік гигиенаның негізін қалаушы, гигиенаның мақсатына өте кең және анық анықтама берді: «Ғылым ретінде гигиенаның үлкен және асыл мақсаты бар. 

Гигиенаның негізгі міндеттері

•Ескертпелі және ағынды санитарлық бақылаудың негізі мен заңнамалар

•Қоршаған ортаны қорғау мен еңбек гигиенасына гигиеналық шараларды негіздеу

•Балалар мен жасөспірімдер денсаулығын қорғау

•Ұтымды тамақтану негізін құрастыру

•Тағам өнімдері мен тұрмыстық жабдықтардың сапасының санитарлық сараптамасы

 Коршаған орта факторларын зерттеу деп олардын табиғатын , жаратылысын , касиеттерін , әсер ету денгейлерін , коршаған ортадағы кұбылыстарын және баскаларын сипаттау түсініледі . Мысалы , жаңадан синтезделген химиялык косылысты өндiрiске енгiзу ұсынылады . Бұл кезде гигиена маманының мiндетi заттын химиялык кұрылысы мен құрылымын , оның физико - химиялык касиеттерін , реакцияласу кабілетін , тез ыдырау кабілетін , қоршаған ортада көшу жолдарын , олардын көзі болатын технологиялык тiзбектегі буындарын аныктау , өндірісте колданылып жүрген аналогтарынын болуы , олардын касиеттері мен нормативтерi туралы акпараттар іздестіру , т.б. болып табылады Сөйтіп , адамга асер етуi сипатын шамалауга мумкiншiлiк беретін косылыстын толык сандык жоне сапалык сипаттамасы берiледiЗаттын азi туралы барлык кажеттi мәлiметтердi алганнан кейін , оны адам агзасына және қоршаган ортада әсері зерттеледі . Заттын адам агзасына тусу жолдары , зат алмасуында айналымга тусуi , агзада және жеке мушелерде жиналу мумкiншiлiгi , улылык және кауiптiлiк дәрежесі , улылык эсерiнiн механизма және баскалар аныкталады. Гигиенанын зерттейтін такырыбы ( нысаны ) іс жүзінде дені сау адамдар . олардын жеке басынын ұжымынын , когамы денсаулықтары , сондай - ақ белгiлi бiр әлеуметтік жагдайларда адам агзасына әсер ететін қоршаған ортаның физикалық химиялық биологиялық ақпараттық факторлары.

1. Гигиенаның басқа пәндермен байланысы, гигиена бөлімдері; 

Гигиена басқа ғылымдармен тығыз байланысты.  Қоршаған орта факторлары мен олардың адам ағзасына әсерін зерттеу үшін ол негізгі медициналық пәндерді - анатомия, гистология, қалыпты және патологиялық физиология, патологиялық анатомия, биохимия, биология, микробиология, эпидемиология мен климатология, метеорология, агрохимия, топырақтану, агрономия.  , математика, т.б.  медициналық емес ғылымдардың деректері мен зерттеу әдістерін қолданады.   Барлық клиникалық пәндермен өзара әрекеттесусіз гигиеналық бола алмайды, өйткені ол денсаулықты бағалау үшін өз зерттеулерінде гигиенаны, клиникалық зерттеу әдістерін және қоршаған орта факторларынан туындаған патологиялардың табиғаты туралы деректерді кеңінен қолданады.  Сонымен қатар, қоршаған орта факторларының гигиеналық сипаттамалары, стандарттар, ұсынымдар, гигиена әзірлеген ережелер медициналық барлық емдік -профилактикалық әрекеттерінің негізі болып табылады.