Мораль, моральдық нормалар?

Амангелді Малика

6В02201-Философия мамандығы 3 курс стуленті

Ғылыми жетекгісі: Иманмолдаева Б.З

Эл почта: amangeldievamalika@mail.ru

Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті

“Мораль-бұл өзімізді қалай бақытты ету керектігі туралы емес,бақытқа қалай лайықты болу керектігі туралы ілім”

Біздің кез-келгеніміз күнде кездесетін өміріміздің негізгі құрамдас бөлігі - адамгершілік. Адамгершіліктің мәні – адамдардың қоғамдағы мінез-құлқы, іс-әрекеті мен ниетін бағалай білу.

Ол қалай қалыптасады?

Көп жағдайда бәрі өзіңізге байланысты. Іс-әрекеті, мінез-құлқы және мінезі арқылы сіз адам туралы бірден біле аласыз. Адамгершіліктің қалыптасуы қоғамда орын алады және басқа адамдардың ықпалына түсіп қалмас үшін мұқият болу керек. Енді, егер бала дұрыс емес отбасында тәрбиеленсе, мұндай тәрбиемен одан жақсылық болмайды деп айта аламыз.

        Кілт сөздер:адам,адамгершілік,мінез-құлық

Кіріспе:

Моральдық нормалардың көмегімен адам ненің жақсы, ненің жаман екенін ажыратады. Қандай әрекеттер дұрыс, қайсысы бұрыс. Адам өз әрекетінің салдарын бағалай бастайды. Адамгершіліктің арқасында адам өз іс-әрекетінің басқаларға қалай әсер ететіні туралы ойлана бастайды. Біздің қателіктеріміз нәтижесінде қандай проблемалар немесе қиындықтар туындауы мүмкін. Көбінесе адамгершілік нормалары адам өмір сүретін қоғамға байланысты.

Моральдың өзінің алтын ережесі бар. Және ол өзара тиімді қарым-қатынастардың маңыздылығына негізделген. Бұл келесідей естіледі: «Өзіңізбен қалай қарым-қатынас жасағыңыз келсе, басқалармен де солай жасаңыз».

Мораль келесі принциптерге негізделген: адалдық пен батылдық; өзара көмек, көмек пен қолдау, әділдік пен мейірімділік.

Әділдік пен мейірімділік ең қиын аспектілер болып табылады, өйткені оларды біріктіру өте қиын. Барлығын белгілі бір жағдаймен, тұлғалық қасиеттермен және туындаған мәселелердің күрделілігімен салыстыру қажет. Кейде адам бір жағдайдың барымтасына айналады, содан кейін мейірімділікке жүгіну керек. Бірақ, егер адам ашуланса және оның салдары қандай болатынын жақсы түсінсе және әлі де осы әрекетті жасаса, оған лайықты жаза қолданылады.

II Негізгі бөлім:

1) Мораль, моральдық нормалар?

2) Моральдің ерте қоғамдағы көрінісі қандай?

3) Ю. Кант «мораль» ұғымына қандай анықтама берді?

III Қортынды:

Адамгершілік принциптері.

 1)Моральды қоғамдағы мінез-құлық ережелерін анықтайтын координаттар жүйесі деп атауға болады. Моральдың негізгі мәні-әр адам адамзат үшін мүмкіндігінше көп пайда әкелуі. Психология моральды мінез-құлықтың дұрыс және дұрыс еместігі үшін жауап беретін мінез-құлық нормалары ретінде бағалайды. Мораль көбінесе адамгершілік сөзімен ауыстырылады. Моральдық нормалардың көмегімен адам ненің жақсы және ненің жаман екенін ажыратады. Қандай әрекеттер дұрыс және қайсысы дұрыс емес. Адам өз әрекеттерінің салдарын бағалай бастайды.Соның  арқасында адамгершілікті адам ойлай бастайды да, оның қылықтары басқаға әсер ете бастайды.. Біздің қателіктерімізге байланысты  проблемалар немесе қиындықтар туындауы мүмкін. Көбінесе мораль нормалары адам орналасқан қоғамға байланысты.

Моральдық нормалар.

Моральдық нормалардың арқасында қоғамдағы адамның мінез-құлқы бағаланады. Онда заң нормалары жағынан емес, этика жағынан не істеуге болады, не істеу керек екені айтылады. Моральдық нормалардың жеті түрі бар.

Сақтық. Бұл түрдің тұжырымдамасы алдымен ойлану керек, содан кейін істеу керек деп үйретеді.

Әдептілік. Кез келген қарым-қатынаста олар дипломатияның негізін бағалайды.

Абстиненция. Ораза сияқты кез келген нәрседен аулақ болыңыз.

Кішіпейілділік. Уақытында тоқтау мүмкіндігі.

Әділет. Өзгелерге деген құрметті дамытуға мүмкіндік береді.