Лекции по "Философии"

1.Аристотель философия таңқалудан басталады деп есептеген. Осы тұрғыдан тағы басқа қандай көзқарастар болды? Философия дегеніміз не? Философияның пәні. Ойлану – нені білдіреді? Философия саласындағы білімдеріңді қолдана отырып, өз көзқарасыңызды негіздеңіз.

Таңқалу адамдарды философиялық ойлауға итермелейді. Мұны ежелгі грек философы Аристотель атап өткен. Біз әдеттен тыс, күтпеген немесе түсініксіз құбылыстармен кездескенде, біз таңдану сезімін сезінеміз. Бұл сезім бізді сұрақтар қоюға, түсініктемелерді іздеуге және гипотеза құруға мәжбүр етеді.

Философия, өз кезегінде, шындықты іздеу және дүниені түсіну. Ол бізге өмірдің мәні, заттардың табиғаты, мақсаттары мен құндылықтары туралы ойлауға көмектеседі. Таңқалу философиялық ойдың қайнар көзі болып табылады, өйткені ол біздің қызығушылық пен не болып жатқанын түсінуге деген ұмтылысты оятады.

Дегенмен, әртүрлі философтардың философиялық ойлаудың бастапқы нүктесіне қатысты әртүрлі көзқарастары болды. Міне, кейбір балама көзқарастар:

Жан-Жак Руссоның тезисі: Философия теңсіздік сезімінен басталады. Руссо философия қоғамдағы әлеуметтік әділетсіздік пен теңсіздікті сезінуден туындайды деп тұжырымдады.

Мартен Хайдеггер концепциясы: Неміс философы Хайдеггер философия болмыс, «болу» деген нені білдіреді деген сұрақтан басталады деп есептеді. Философиялық тұрғыдан қарастыру үшін «болмыс» және «мән» сияқты ұғымдарды бөліп көрсетті.

Карл Джасперстің «болмыстың шектері» туралы идеясы: Ясперс философия адамның өмір сүру шегіне жеткенде, қалыптасқан нанымдар мен діни дәстүрлер енді жауап бере алмайтын жағдайда пайда болады деп сендірді.

Рене Декарттың көзқарасы: Декарт философияның бастапқы нүктесі күмән, яғни күмәндануға болатын барлық нәрсеге күмәндану деп есептеді.

Осындай философия туралы әртүрлі көзқарастардың пайда болуы және олардың қоғамда кеңінен таралуы, қазірде философия жайлы ғылымның кірпішін қалап отыр.  

Философия адам санасының айнасы болып табылады, ол сұрақ қоюдың, зерттеудің және ойлаудың кең ауқымын көрсетеді. Ол – ойлау, болмыстың тереңдігін ұғып, өмірдің мәнін іздеу өнері. Философияның түбінде дүниені оның ең іргелі көріністерімен түсінуге, түсіндіруге және қарауға ұмтылу жатады. Философияның өзі даналыққа құштарлық деген мағынамен ұштасып жатыр. Ал осы ілімді және даналықты үйренуге деген махаббатты ашу үшін философия пәні ең керемет құрал деп ойлаймын. Бұл пән арқылы әрбір адам өзі жеке бір философ ретінде сезіне алады. Өзінің көз-қарасымен ұқсас адамдарды қоғамнан таба алады. Көптеген сырлары мен қызығы көп құбылыстардың мәнін кең спектрде оқып, өзгемен бөлісуге тырысады деп ойлаймын.
Философияның басты мәні мен жұмысы – бұл ойлану болып табылады. Ал ойлану дегеніміз не?  Ойлану – тек қана күнделікті, тұрмыстық сұрақтарды ойлап қана қою емес, оның түбін ойлап, нақты бір көзқарас қалыптастыру болып табылады. Философиядағы ойлау – табиғат, әлем, қоғам туралы күрделі сұрақтардың шешімін табуға тырысу, адамның түпкі ойын зерттеу. Философиялық ойлау қабілеттің болуы тұлғаның күрделі сұрақтардың мәнісін іздеуге және оның жауабын қабылдай алуға деген талпынысы.

Философия ілімінің біздің өмірімізде мәні зор. Философия – адамның өзімен және әлеммен жеке диалогы, шабыт пен ізденіс көзі. Ол бізге терең сұрақтар қою және біліміміздің шекарасын кеңейтетін жауаптар табу қабілетін дамыта отырып, өмірге мағыналы қарауға бағыт-бағдар береді. Қорытындылай келгенде, философия тек теориялық түсіну үшін ғана емес, сонымен қатар күрделі мәселелерді шешуде және біздің болмысымыздың мәнін табуда практикалық қолдану мүмкіндігіне ие.

2.Сана – объективтік әлемнің субъективтік бейнесі. Осы эссені жазу барысында сана (жан, рух, пайым), бейсана, өзіндік сана мәселелері туралы алған білімдерді қолдану қажет. Олардың өзара қалай байланысқанын негіздеңіз.