Тұлғаларды акценттеу типтері

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік

Медициналық университеті

[pic 1]

Студенттің өзіндік жұмысы

Тақырыбы: Тұлғаларды акценттеу типтері.        

 Факультет:Жалпы медицина

Кафедра:Қоғамдық-гуманитарлық пәндер кафедрасы

Дисциплина:Психология

 Курс:1

Орындаған:Жамағатова А.Н.

Тексерген: Жұмалиева Г. С.

 Тобы:106Б

Ақтобе-2019

Жоспары:

I . Кіріспе.

II. Негізгі бөлім.

 Тұлға ұғымы;

 Акцентуация ұғымы;

 Тұлғаларды акценттеу типтері.

III. Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиеттер.

    Тұлға — жеке адамның өзіндік адамгершілік, әлеуметтік, психологиялық қырларын ашып, адамды саналы іс-әрекет иесі және қоғам мүшесі ретінде жан-жақты сипаттайтын ұғым. Aдамның әлеуметтік қасиеттерінің жиынтығы, қоғамның даму жемісі және белсенді қызмет ету мен қарым-қатынас орнату арқылы жеке адамды әлеуметтік қатынастар жүйесіне енгізудің жемісі.

    Тұлға психологияда өзінің өмір жолын белгілей алатын, қайталанбас даралық ерекшелігін сезінетін субъект. Тұлға адам ұғымынан гөрі нақты мағынаға ие. Өйткені адам тұлғалық сипатты иелену үшін өз “менің” өзге “меннен” ажыратып, есейіп, өз бетінше дербес әрекет ету мүмкіндігін ашуы керек. Яғни, белгілі бір мәнді іспен айналысатын, азды-көпті білімі, өмірлік тәжірибесі, дүниетанымы мен сенімі бар адамды тұлға деп атайды. Қазақ ұғымында бала мұндай азаматтық атқа бозбалалық шақта ие бола бастайтынын “Он үште отау иесі” деген мақалдан көруге болады. Халықта өзінің өнегелі істерімен, имандылығымен ерекшеленген адамды ерекше қастерлеп, кісілігі бар тұлға дейді. Тұлға бойындағы адамгершіліктің көрінісі ар-ұятқа кір келтірмеуінен, намысын жоғары ұстауынан байқалады.

    Тұлғаның имплицитті теориясы - белгілі бір адамның даралық өмір тәжірибесіндегі тұрақты қалыптасқан, типтік жағдайлардағы сыртқы белгілердің негізінде бір-бірімен адамдардың психологиясы мен қылығының үйлесімділігі ретінде түсінігін белгілейтін ғылыми, әлеуметтік-психологиялық ұғым. Тұлғаның имплицитті теориясы— адамдар туралы мағлұматтар жеткіліксіз болған жағдайда, олардың сыртқы пішіні, қылығы және тұлғалық қасиеттеріне байланысты өмірде қалыптасқан тұрақты пікірлер туралы теория.

    Тұлғаның өзін-өзі анықтауы - адамның өз өмір жолын, мақсаттарын, құндылықтарын, әдептілік нормаларын, болашақ мамандығы мен өмір жағдайларын өзінше таңдауы. Тұлғаның үміттену деңгейі — адам үміттенетін мақсат деңгейі.

    Акцентуация-мінез-құлықтың шамадан тыс айқын белгілері. Көріну деңгейіне байланысты сипатты екпіннің екі дәрежесі бөлінеді: айқын және жасырын. Айқын акцентуация норманың соңғы нұсқаларына жатады, мінез-құлықтың белгілі бір түрінің тұрақтылығымен ерекшеленеді. Белгілі бір мінез-құлықтың түрінің белгілері жасырын екпіндегенде әлсіз немесе мүлдем көрінбейді, алайда ерекше жағдайлардың әсерінен айқын көрінуі мүмкін.

    Мінездің акцентуациясы психогендік бұзылулардың, мінез-құлықтың патологиялық бұзылуларының, невроздардың, психоздардың дамуына ықпал етуі мүмкін. Алайда, мінездің акцентуациясын ешбір жағдайда психикалық патология ұғымымен теңестіруге болмайды. Шартты түрде қалыпты, "орташа" адамдар мен ерекше тұлғалардың арасында қатаң шекара жоқ.