Кәсіби маманның ерік қасиеттерінің дамуы

Кәсіби маманның қалыптасуы мен ілгері дамуы ауқымды мәселе екендігін бір сөзбен түсіндіру мүмкін емес.Тіршілік иесі ретінде өмірге келген адамның әлеуметке еніп, индивид ретінде тұлғалық қасиеттерін қалыптастыруы кәсіби маман атанудың алғашқышарты болып табылады.Бұдан өзге кәсіби маман болу үшін не қажет?

Маман мамандығын жүрек қалауымен таңдамаса,ол кәсіби маман аталмас еді.Олай болса,кәсіби маман атанудың басты белгісі ерік.Ерік сөзінің астарында кең мағына жүреді.Сезімге байлаулы серпілу болсын,я адамның өз мінез-құлқын саналы түрде меңгере алу қабілеті болсын, ерік болып саналады.Адамды әрекеттермен бағыттаудың өзі еріктің басты мәні болып табылады.Мұны ниет деп те атайды.Қазағымыз «ниетің түзу болсын» деп бос айтпаса керек.Ал енді кәсіби маман атану барысында еріктің қалыптасуын мақсат қою арқылы түсіндірейік.

Адам алдына әртүрлі мақсат қояды.Сол мақсатты орындау жолында ерік-қайраты мен күш жігерін жұмсайды.Кей жағдайда мақсатты орындау ешқандай қиындықты,күш жұмсауды қажет етпейді.Ерікті үрдістер әруақытта еріксіз белсенділіктің негізіне байланысты іске асады.Мақсатқа жету қиындықтар мен кедергілерді жеңумен байланысты.Кедергілер екі түрлі болады:сыртқы,ішкі.Сыртқы қиындықтарға адам санасынан тыс объективтік кедергілер,жұмыстағы қолайсыздықтар,басқа адамдардың қарсы тұруы жатады.Ішкі кедергілерге адамның өзіне байланысты қажет нәрсені істеуге адамның ішкі әлемінің қарсы тұруы,яғни жағымсыз әдеттердің,енжарлық,жалқаулық.көңіл-күйдің болмауы,қорқыныш сезімі жатады.Ерік ойлаумен тығыз байланысты,себебі ол мақсатты,саналы іс-әрекетпен де тығыз қатынасады.Адам алдына мақсат қойғанда, сол мақсатқа жетудің жолын қарастырады, кедергілерді жеңуді ойластырады,ал ойлау іс-әрекетке итермелейді.Жоғары адамгершілік сезімдерге отансүйгіштік,жауға жеккөрушілікпен қарау,борыш,ар-ождан сезімі жатады.Мысалы,ҰОС жылдарындағы отандастарымыздың ерлік істері кейінгі өскелең ұрпаққа үлгі- өнеге.Сондықтан да адамдар ерік арқылы өз сезімдерін басқару мен бақылауды іске асырады.Адамның барлық іс-әрекетінде ерік байқалады және әрекеті әртүрлі талпыныстармен анықталады.