Тәрбиенің әрекеттің ерекше түрі ретінде пайда болуы

.Тәрбиенің әрекеттің ерекше түрі ретінде пайда болуы

Бізді ежелгі адамдардан мыңжылдықтар ажыратады. Бұл кезеңге (40-35 мың жыл бұрын) білімнің пайда болуы адам қызметінің ерекше түрі ретінде жатады.

Алғашқы қауым адамының өмірі мен тәрбиесі өте қарапайым көрінді. Адамның ата-бабаларының өмір сүруінің мәні оның дүниетанымымен алдын-ала анықталған. Қоршаған әлем санаға ие тірі нәрсе ретінде қабылданды. Тәрбиенің өздігінен пайда болған мақсаттары қарапайым өмірге дайындық және әлемді анимистік (Анимизм (лат. anima — рух, жан) — заттық дүние құбылыстарының жандылығын бiлдiретiн термин.) құбылыс ретінде түсіну болды. Педагогикалық ойдың басталуы күнделікті сана деңгейінде ғана дамыды. Олар практикалық тәрбиеге түсіп, дәстүрлер мен фольклорда көрінді.

Тәрбие физикалық, ақыл-ой және моральдық-эмоционалды өсу ретінде пайда болды. Адамның және ежелгі адамдардың ата-бабаларын тәрбиелеу жүйесіз, өздігінен көрінді. Оның мазмұны мен әдістері әлеуметтік тәжірибе мен сананың байытылуына байланысты күрделене түсті. Бастапқыда білім беру ерекше қызмет түрі емес және өмірлік тәжірибені беруге дейін азайтылды. Бұл формада тәрбие адамды жануарлар әлемінен бөлу дәуірінде пайда болды, яғни 2-3 миллион жыл бұрын.

Адамның жануарлар әлемінен бөлінуі терімшілік және аң аулау тәжірибесін саналы түрде беруге біртіндеп көшумен қатар жүрді. Қазіргі адамдардың ата-бабалары жеуге болатын өсімдіктерді, рельефті, жануарлардың әдеттерін жақсы білуі керек, күшті және қатал болуы керек. Терімшілік және аң аулау тәжірибесін берудің қуатты құралы олардың сөйлеуі болды. Бірте-бірте тәрбие тәжірибені ұрпақтан-ұрпаққа беру ретінде ерекше Қызмет түрінің ерекшеліктерін ала бастады. Біріншіден, Бұл өмір сүру үшін күнделікті күрестің бір бөлігі болды.

Тәрбиенің ерекше қызмет түрі ретінде қалыптасуының маңызды шарты мен факторы ежелгі дәуірдегі адамдар арасындағы материалдық байланыстардың эволюциясы болды. Тәжірибені адамнан адамға, ұрпақтан-ұрпаққа беру арқылы осындай байланыстарды қолдау және жетілдіру қажеттілігі тәрбиені белгілі бір қызмет түрі ретінде дамытуға шақырды. Тәрбие адамдардың қарым-қатынас қажеттілігінен туындады және ежелгі еңбек формаларының эволюциясымен тығыз байланысты болды.

Құралдарды жасау және пайдалану ежелгі адамдардың өмір сүруінің ажырамас шарты болды. Ол үшін тиісті тәжірибені беру қажет болды. Үлкендердің көмегінсіз балалар мұндай тәжірибені игере алмады. Сондықтан балалардың оқуын ұйымдастырудағы ересектердің рөлі еңбек құралдары күрделене түскен сайын сөзсіз арта түсті.

Тарихтың басында адамзаттың ерекшелігі тәрбиедегі топтық, ұжымдық бастама болды. Қарапайым тәрбие бәрін күнделікті өмірге бірдей дайындады. Тәрбиені саралаудың жалғыз және абсолютті нұсқаулары балалардың жынысы мен жасы болды. Тәрбие коммуналдық өмір салтынан, өмір сүрудің ұқсас жолын нәрлендіруден туындады.

Қазіргі заманғы физикалық типтегі адамның пайда болуымен білім генезисінде жаңа кезең басталды. Онда әлеуметтік тапсырма күшейе түсті.

2. Жанұяның пайда болуы.Жанұядағы бала тәрбиесі

Жанұя — тәрбие факторы. Жанұя, барлық уақытта да, өсіп келе жатқан ұрпақтың тәрбиесі мәселелерін шешуде үлкен мүмкіндіктерге ие болған. Қазіргі заманғы жанұяның өсіп келе жатқан ұрпақтың тәрбиесі мәселелерін шешудегі ерекшелігі — ата-ананың білім және жалпы мәдени деңгейінің жоғарлауы.

Балалардың жанұядағы тәрбиесі оның белгілі бір тұрақты әлеуметтік институт ретінде анықталады, ол жанұя мүшелері арасындағы өзара қатынастардың қалыптасуы мен дамуына септігін тигізетін адамдардың жақындығы, туыстық қатынастар, өзара үйелмендік, тұрмыстық өмір. Жанұя тәрбиесінің артықшылығы да осы қатынастарда, оны тәрбиенің ешқандай да

түрі алмастыра алмайды. Жанұя тәрбиесі адам өміріне қажетті