«Алаш» партиясы
Автор: aishannn • Сентябрь 26, 2021 • Реферат • 613 Слов (3 Страниц) • 371 Просмотры
«Алаш» партиясы
«Үш жүз» партиясы
«Шуро-и Исламия» партиясы
«Шуро-и-улемия» партиясы
Алаш партиясы – қазақтың тұңғыш ұлттық – демократиялық партиясы (1917-20). Алаш партиясы күрделі үш ірі мәселені шешуге үлкен үлес қосты. Біріншіден, партия мүшелері халық арасында, қазақ зиялылары ішінде, ең алдымен, шешілуге тиіс жалпыұлттық зәру мәселелерді талқылауға мұрындық болып, сол мәселелер бойынша ортақ тұжырымдарға келуде басты рөл аткарды. 1917 жылдың соңына карай ұйымдық тұрғыдан қалыптасқан Алаш партиясының жергілікті ұйымдары облыстық, уездік Қазақ комитеттері, ал жергілікті сауатты, партиялық ниеттегі зиялылар партияның активі, тірегі болды. Алаш партиясы күрделі үш ірі мәселені шешуге үлкен үлес қосты. Біріншіден, партия мүшелері халық арасында, қазақ зиялылары ішінде, ең алдымен, шешілуге тиіс жалпыұлттық зәру мәселелерді талқылауға мұрындық болып, сол мәселелер бойынша ортақ тұжырымдарға келуде басты рөл аткарды. Үшіншіден, осы жылғы қарашада болып өткен Бүкілресейлік Құрылтайға депутаттар сайлауында барлық қазақ қайраткерлері Алаш партиясының атынан тіркелді және оның атынан депутат болып сайланды. Осы құрылтайға депутаттар сайлау барысында барлық қазақ облыстарында Алаш партиясы ең көп дауыс алған партия болды.
«Үш жүз» партиясы — Қазақстанда 1917 жылы қазан-қараша айларында дүниеге келген ұлттық-саяси ұйым. «Үш жүз» саяси ұйымындағы жетекшілік рольдерді бұрынғы қорғаушы адвокат, журналист және драматург Көлбай Төгісов, фельдшер және тілмаш Шаймерден Әлжанов, Әбілқайыр Досов, Ысқақ Көбеков, Мұқан Əйтпенов атқарды. ОК-тінің алғашқы төрағасы М.Әйтпенов, орынбасары К.Төгісов, хатшысы Ы.Көбеков болды. Орталық органы «Үш жүз» гәзеті, оған Төгісов редакторлық етті. Өзінің әлеуметтік тегі жағынан ұсақ буржуазияшыл демократтардың саяси ұйымы болды. «Үш жүз» қазақ социалистік партиясының бағдарламалық тезистері 1917 жылы 24 желтоқсанда «үш жүз»газетінде жарияланды. Жалпы олар шашыраңқы болды, оларда большевиктер партиясының бағдарламасымен сәйкестік аз болды. Бірақ олар еңбекшілердің талаптарын бейнелейтін бірқатар демократиялық тармақтардан тұрды:
Империалистік соғысты дереу тоқтату;
Соғысушы елдер арасындағы аннексия мен контрибуциясыз бейбіт келісім;
«Алаш-Орда» партиясының контрреволюциялық қызметін соттау;
Ресей құрамында Қазақстан-Орта Азия автономиясын құру;
Ресейде түркі-татар автономиясын құру.
Соғысушы елдер арасындағы аннексия мен контрибуциясыз бейбіт келісім;
«Алаш-Орда» партиясының контрреволюциялық қызметін соттау;
Ресей құрамында Қазақстан-Орта Азия автономиясын құру;
Ресейде түркі-татар автономиясын құру.
Ислам
...