Қазіргі заман мәдениетіндегі ақпараттың рөлі негізіндегі

Адамның  өмір  бойы  ақпараттық  мәдениетін   қалыптастыруы,  ол  болашақ  маман  үшін  олардың  кәсіби  білімалу  аралығында  қаланады.  Мамандар  даярлаудағы  алғашқы  сатысына  олардың  өздігінен  білімалуына  бағытталған  шараларды  ұйымдастыру  ісі  пайда  болады.  Қазіргі  ақпараттық  технологияларды  жоғары  білім  беру  жүйесіне  енгізгенде,  оқыту  материалдарының    педагогикалық  мазмұндылығы  мен  әркімнің  өздігінен   оқып  үйренуіне  жағдай  жасаудың  маңызы  зор.

Ақпараттық  орта  —  жаңа  ақпараттық  өнімді  өндірумен  байланысты    адамзат  әрекетінің  үнемі  кеңейіп  отыратын  аумағы,  технология  мен  қызметі,  себебі,  қазіргі  ақпараттық  ортаға  ғылыми – ақпараттық  орталық  байланысты  емес,  ақпараттық  желі,  кітапхана  мен  архивтер,  кеңселік  жүйелер,  бұқаралық  ақпараттық  құралдар,  яғни  түгелдей  индустрия  құру,  сақтау,  өңдеу  және  адамзат  әрекетінің  барлық  аумағында  ақпаратты  тарату.  Бұл  «ақпараттық  қоғам»  тенденциясын  көрсетеді – бұл  ақпараттық  технология  негізінде  байланыс  каналдары  мен  өзара  әрекет  ететін  мүшелер  арқылы  іске  асырылады.

Қазіргі  кездегі  қоғам  индустриялдық   кезеңнен  кейінгі  дамудың  ақпараттық  кезеңіне  аяқ  басты.  Ақпараттандыру  жағдайында    оқушылар  мен  студеттер  меңгеруге  тиісті  білім,  білік,  дағдының  көлемі  күннен – күнге  артып,  мазмұны  өзгеріп  отыр.  Оның  басты  сипаттарына  —  ақпараттық  технологияларды  кеңінен  пайдалану  адамдардың  көптеген  қызмет  түрлерін  компьютерлендіру,  коммуникациялардың  бірыңғай  халықаралық  жүйелерін  жасау  істері  жатады.  Қазіргі  кездегі  адамдар  үшін  «компьютерлік  сауаттылық»  дегеніміз  кешегі  жай  сауаттылық   (оқып  жаза  білу)  тәрізді  міндетті  түрде  іске  асырылатын  шара  болып  саналуы  тиіс.

Ақпараттық  қоғам  қалыптасуының  басты  механизмі – қоғамның  барлық  саласында  ақпараттық  технологияны    тиімді  қолдану  негізінде  ақпараттық  ресурстарды өндіру  индустриясын  құрайды  және  өңдеуді  қажет  ететін  ақпараттандыру  болып  табылады  [1].

Ақпараттылық  сауаттылық  түсінігі  1990 ж  ақпараттық  мәдениетті   үйретуге  екі  жақты  амалдың  нәтижесінде  қалыптасты:  бір  жағынан  — кітапхананы  жүргізу  және  ғылыми – ақпараттық  әрекет  позициясымен,  ал  екінші  жағынан  компьютерлік  технологияны   меңгеру  позициясымен.

Ақпараттық   мәдениет  дегеніміз  тек  компьютермен   дұрыс  жұмыс  істей  білу  ғана   емес,  кез  келген  ақпарат  көзін  —  анықтамаларды,  сөздіктерді,  энциклопедияларды,  теледидар  бағдарламаларын  т.б.  дұрыс  пайдалана  білу,   алынған  мәліметтерді  ой  елегінен  өткізіп,  талдай  білу  деген  сөз.  Қазіргі  Интернет  желісінде  жұмыс  істеу  білімгерлерімізге   әлемдік  білім,  ғылым  жетістігінен  хабардар  болып ,  оны  игеруге  шексіз  мүмкіндіктер  ашатыны  сөзсіз.

Ақпараттық  мәдениет  түсінігін  анықтауда  ғалымдар  мәдениеттің  коммуникативті  және  әлемтану    аспектілерін  енгізумен  бастайды.

Коммуникативті  «диалогтық»  аспектіні  түсіну,  яғни  кең  мағынада  « адам-адам»  диалогы  сияқты  қарастырылады  және  «адам-компьютер»  диалогы,  яғни  мынаны  игеруге:  басқаның  көзқарасын  тыңдау,  ойына  араласу,  ақпаратты  кез-келген  түрде  көру,  өзінің  ойын  жеткізу  және  өзінің  ақиқатын  дәлелдеу,  жалпы  шешім  табу  мен  жалпы  мақсатқа  жету  үшін  бірігіп  бағдарлама  құру  әрекеті .   Коммуникацияны   әртүрлі  авторлар    компьютер  және  адам  диалогы  деп  қарастырған  (В.А.Каймин,  Н.Угринович,  Н.М.Розенберг,  А.В. Соловев т.б)  адам-компьютер-адам  немесе  компьютерлік  коммуникация  деп  атайды.

Компьютерлік  коммуникация  желілік  бағдарламалық – ақпараттық  құралдармен  қорланады,  сөйлеудің  ауызша  және  жазбаша  жаңа  үлгісі  қалыптасады,  бұл  ақпараттық  және  телекоммуникациялық  технологиялармен  жүзеге  асырылады.

Біздің  көзқарасымызда,  студенттердің  тұлғалық  ақпараттық  мәдениетінде  интеллектуалдық  сапасы,  таным  үрдісін  өзіндік  ұйымдастыру  қабілеті,  критикалық  ойлау  қабілетін  енгізуге  болады.  Студенттердің  ғылыми-ақпараттық  іздеу  контекстінде  өзіндік  интеллектуалдық  әрекеті  тәжірибесі  пайда  болады,  өзгереді,  оларда  ғылыми  ойлау  дамиды.