Қазақстандағы қайта құру саясаты

Шымкент 2024

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Университеті

КЕЙС-СТАДИ

Тақырыбы: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚАЙТА ҚҰРУ САЯСАТЫ

Орындаған: 
Тобы: -5К2
Қабылдаған:

                                Қазақстандағы қайта құру саясаты

1. Кіріспе

Қайта құру (1985–1991) — Кеңес Одағының тарихындағы ең маңызды саяси, экономикалық және әлеуметтік реформалар кезеңі болды. Бұл кезеңде халықтың саяси белсенділігі артты, мемлекетаралық қатынастар өзгерді. Қайта құруды бастауыш басшы Михаил Горбачёв жүргізді. Оның бастамасымен көптеген өзгерістер енгізілді, әсіресе жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшу, сонымен қатар жаңа саяси режимді енгізу, сөз бостандығын арттыру және адам құқықтарын қорғауды жақсарту жұмыстары жүзеге асты. Қазақстанда бұл кезең әлеуметтік және экономикалық қиындықтарға толы болды, бірақ сол уақытта тәуелсіздікке бастайтын көптеген процестердің негізі қаланды.

Тапсырмалар:

        1.        Сәйкестендіріңіз:

2.        Тест сұрағы:

        •        Қайта құру кезеңі қай жылдарды қамтыды?

a) 1980–1985

b) 1985–1991

c) 1991–1995

1. Экономикалық өзгерістер

Қайта құру кезеңінде жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшу басталды. Қазақстандағы көптеген мемлекеттік кәсіпорындар реформаларға байланысты қаржылық дағдарысқа ұшырап, жұмыссыздықтың өсуі байқалды. Бұған қоса, мемлекеттік сектордан жеке секторға көшу басталды, бірақ бұл процесс экономикалық қиындықтарға алып келді. Ауыл шаруашылығында да күрделі жағдай туындады, азық-түлік пен шикізат тапшылығы орын алды. Қайта құру кезеңінің басты мәселесі — нарықтық экономикаға көшудің жетіспеушілігі мен дайындықтың болмауы болды, сондықтан бағаның күрт өсуі және тұрақсыздық байқалды.

Тапсырмалар:

        1.        Толықтырыңыз:

        •        Қайта құру кезеңінде _______ экономикадан нарықтық экономикаға көшу басталды.

        •        Қазақстанда _______ салаларда дағдарыс орын алды.

2.        Сәйкестендіріңіз:

        3.        Тест сұрағы:

        •        Қазақстанда нарықтық экономикаға көшу кезінде қандай қиындықтар туындады?

a) Жеке кәсіпорындардың дамуы

b) Экономикалық тұрақсыздық пен жұмыссыздық

c) Азық-түлік артықшылығы

1. Саяси реформалар

Қайта құру кезінде саясатта да бірқатар өзгерістер болды. Қазақстанда көппартиялық жүйе құру, республиканың тәуелсіздігін жақындату мақсатында саяси партиялардың ашылуы және тәуелсіз үкімет органдарының құрылуы қажеттілігі туындады. 1986 жылы Алматыда болған Желтоқсан оқиғасы Қазақстан халқының өз тәуелсіздігі мен ұлттық ерекшелігін қорғау үшін күресін айқын көрсетті. Сонымен қатар, демократиялық үдерістердің күшеюі және қоғамдық пікірдің еркіндігі қоғамда үлкен өзгерістерге әкелді. Алайда, бұл кезеңде кейбір саяси шешімдер халықтың наразылығын туғызып, тұрақсыздыққа әкелді.