Кеуекті денелердегі газ адсорциясы

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ИНСТИТУТЫ

ХИМИЯ КАФЕДРАСЫ

БӨЖ

Тақырыбы: Кеуекті денелердегі газ адсорциясы

Орындаған: 6В05301-Химия БББ 3-курс,

308-топ студенті Онғарбай Н. Ғ.

Қабылдаған: магистр оқытушы,

Бөкенбай Ә. Е.

Алматы, 2025 ж.

Жоспар

I Кіріспе

II Негізгі бөлім

2.1 Адсорбция құбылысының жалпы түсінігі

2.2 Кеуекті қатты денелердің сипаттамасы

2.3 Газ адсорбциясының теориялық негіздері

2.4 Адсорбция процесіне әсер ететін факторлар

2.5 Кеуек қатты денелердегі газ адсорбциясының қолданылуы

III Қорытынды

IV Пайдаланылған әдебиеттер

I Кіріспе

Газ адсорбциясы – физика-химиялық процесс, онда газ молекулалары қатты дененің бетінде тұрып қалады. Бұл құбылыс көптеген өндірістік және зерттеу салаларында кеңінен қолданылады. Адсорбция процесі көптеген технологиялық процестер мен тәжірибелердің негізін құрайды, оның ішінде ауаны тазарту, газдардың қоспаларын бөлу, химиялық реакциялар мен катализдер, сондай-ақ газды сақтау және тасымалдау сияқты маңызды мәселелер бар. Осы тұрғыдан алғанда, газ адсорбциясының механизмдері мен оның кеуек қатты денелерде жүру ерекшеліктерін зерттеу маңызды болып табылады.

Кеуек қатты денелер – бетінің ауданын көбейтіп, газ молекулалары үшін адсорбцияның жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін материалдар. Бұл материалдар арасында ең көп қолданылатындары – активтелген көмір, цеолиттер, кремнеземдер және басқа да микропористы қатты адсорбенттер. Олардың беткі құрылымы мен кеуек көлемі адсорбция процесінің тиімділігіне тікелей әсер етеді.

Адсорбция теориясы 1918 жылы Irving Langmuir-дың зерттеулерінен бастау алады, оның Лэнгмюр теңдеуі газдың қатты денеге адсорбциясын сипаттайды. Кейінірек Brunauer, Emmett, Teller сияқты ғалымдар БЭТ теориясын ұсынып, адсорбцияның микропористы қатты денелерде қалай жүретінін терең түсіндірді. Бұл теориялар газдардың адсорбциясының заңдылықтарын анықтап, адсорбенттердің тиімділігін арттыру жолдарын ұсынды.

Бұл рефераттың мақсаты – газ адсорбциясының механизмдерін және кеуек қатты денелердегі газ адсорбциясын зерттеудің теориялық және тәжірибелік аспектілерін қарастыру. Атап айтқанда, адсорбция процесіне әсер ететін факторлар, адсорбенттердің түрлері мен олардың тиімділігі, сондай-ақ осы процестердің өнеркәсіптік қолданылуы жөнінде толық