Центрифуга құбылысының физикалық негіздері.Центрифуганың фармацияда қолданылуы

[pic 1]

<<Медициналық биофизика және ақпараттық  технологиялар>> кафедрасы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы:Центрифуга құбылысының физикалық негіздері.Центрифуганың фармацияда қолданылуы.

                                     Орындаған: Алмен А.С

                                     Тобы:ФӨТҚ(A)-103-22

                                     Қабылдаған: Кулахметова А

                            Шымкент 2022 жыл

ЖОСПАРЫ:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

1. Центрифугалау дегеніміз не?
2. Центрифуганың фармацияда қолданылуы

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Қазақстан фармацевтика өнеркәсібі отандық денсаулық сақтау саласын заттай көрсеткіштердегі дәрілік заттармен 30%- ға қамтамасыз етеді, 2009 жылғы деректер бойынша госпиталь секторында тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (ТМККК) шеңберінде бұл көрсеткіш 45%- ды құрады. Бұл ретте отандық өндірушілердің өнім портфелінің негізгі бөлігін рентабелділігі төмен дженерикті препараттар ( олардың жалпы нарық көлеміндегі үлесі 85%) құрайды, ал ерекше препараттар нарығы 15 %- ды құрайды, бұл фармацевтика өндірушілеріне өз пайдасын жаңа ерекше дәрілік препараттарды зерттеу мен әзірлеуге бөлуге мүмкіндік бермейді. Дәрі-дәрмек өндірісі баяу дамуда, он бес жыл ішінде отандық өндірушілердің дәрілік нарық көлеміндегі ақшалай көріністегі үлесі 3%-дан 10%- ға ( қаржылық есеппен ) ұлғайды.

[pic 2]

Центрифугалаудегеніміз не?

Центрифугалау - бөлшектерді олардың өлшеміне, пішініне, тығыздығына, ортаның тұтқырлығына және ротордыңжылдамдығынақарайерітіндіденбөлуүшінқолданылатынәдіс.

Бөлшектерсұйықортадасуспензияланып, центрифугалықтүтіккеорналастырылады. Соданкейінтүтік роторға салынып, белгіленгенжылдамдықпенайналдырылады.

Тұндыруарқылыбөлужердіңтартылыскүшіментабиғитүрде жасалуы мүмкін, дегенмен, бұл ұзақ уақыттықажететеді. Центрифугалау бұл табиғипроцестіәлдеқайдажылдаметеді.

Ротордыңорталықоськеайналуысуспензиядағыбөлшектергецентрифугалық күш тудырады.

Центрифугалауғақандайфакторлар әсер етеді:

Үлгілердің де, ерітіндінің де тығыздығы

Температура/тұтқырлық

Бөлшектердіңорынауыстыруқашықтығы

Айналужылдамдығы

Центрифуга - ротордыңкөмегіменбөлшектердіерітіндіденбөлетін құрылғы. Биологиядабөлшектерәдеттежасушалар, субклеткалықорганеллалар немесе үлкенмолекулалар болып табылады, олардың барлығымұндабөлшектердепаталады.

Центрифуга процедураларыныңекітүрі бар; біріпрепараттық, оныңмақсаты нақты бөлшектердіоқшаулау, ал екіншісішөгіндібөлшектердіңфизикалыққасиеттерінөлшеудіқамтитынаналитикалық болып табылады.

Центрифугадаротор айналукезіндеүлгідегіәрбірбөлшеккецентрифугалық күш әсер етеді; соданкейінбөлшек оған түсірілгенцентрдентепкішкүшкепропорционалжылдамдықпеншөгеді. Үлгіерітіндісініңтұтқырлығы және бөлшектердіңфизикалыққасиеттері де әрбірбөлшектіңшөгужылдамдығына әсер етеді.

Бекітілгенорталықтантепкішкүште және сұйықтұтқырлығындабөлшектіңшөгужылдамдығыоныңмөлшеріне (молекулалық масса) және бөлшектердіңтығыздығы мен ерітіндініңтығыздығы арасындағы айырмашылыққ апропорционал болады.

Ерітіндідетығыздығыеріткіштіңбатуынанжоғарыбөлшектер (шөгінді) және оданжеңілбөлшектержоғарықарайжүзеді.

Тығыздықтағы айырмашылық неғұрлым көп болса, соғұрлым олар тезірек қозғалады. Егер тығыздықтаайырмашылық болмаса (изопикалықжағдайлар), бөлшектербірқалыпты болады.

Седиментация принциптері

Ерітіндідегіәртүрлібөлшектердібөлуүшінтығыздықтағы ең кішкентайайырмашылықтарды пайдалану үшінгравитацияны центрифуга беретінәлдеқайдакүшті «орталықтантепкішкүшпен» ауыстыруға болады.

Центрифуга  (центр және fuga — жүгіру, жүгіріс ), әртекті жүйені ( мысалы, суспензияны ) центрден тепкіш күшті пайдалану арқылы жіктеуге арналған қондырғы. Центрифуганың негізгі бөлігі ротор болып саналады. Ол роторда тесіктер болады да, оған сұйығы бар пробиркалар орналастырылады. Осы пробирканы айналдырғанда центрден тепкіш күштің әсерінен пробирка горизонталь орналасады. Бұрыштық жылдамдығы 60000 айн /мин тең болатын роторларда үдеу 104—105 g-re дейін жетеді. Осы центрге тартқыш күштің әсерінен пробиркадағы тығыздығы әр түрлі суспензиялар компоненттерге жіктеледі. Басқаша айтқанда, центрге тартқыш күштің әсерінен тығыздығы көбірек бөлшектер пробирканың түбіне жиналады да, тығыздығы азырақ бөлшектер үстіңгі жағында орналасады.