Технологиялык процестердiн жүмыс iстеу зандылыктарын зерттеу

Практикалық жұмыс 3.

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРДІҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫН ЗЕРТТЕУ. ТЕХНОЛОГИЯДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТАБИҒИ ПРОЦЕСТЕР

Жұмыстың мақсаты: табиғи процестердің негізгі түрлерін зерттеу; физикалық, химиялық және биологиялық процестердің мәнімен танысу; сусымалы материалдардың дисперсиялық құрамын тәжірибелік анықтау.

Меңгеруді бақылау: ауызша сұрау, тестілеу, есептерді қорғау.

Әдебиет: [7] – [11], [14].

Материалдық қамтамасыз ету

1. Шыныдан және қыштан жасалған бұйымдарды өндірудің технологиялық процесінің сызбалары.

2. "Табиғи процестердің жіктелуі" Слайд.

3. Графопроектор.

4. Ұсақталған материалдардың үлгілері.

5. Елек жиынтығы.

6. Аналитикалық таразылар, техникалық таразылар, микрокалькуляторлар.

7. Өнеркәсіптік өндірістің физикалық, химиялық, биологиялық процестерінің плакаттары.

Негізгі мәліметтер

Технологиялық процестер кез келген өндірістің негізі бола отырып, табиғи (табиғи) процестерді іске асыру болып табылады. Кез келген өндірістік технологияны өндірістің жасанды жағдайларында (яғни адам жасаған) өндірілген табиғи (табиғи) процесс ретінде қарастыруға болады.

Табиғи мәні көзқарасынан технологияда қолданылатын процестер 4 топқа бөлінеді: физикалық, химиялық, биологиялық, ойлау процестері.

Физикалық процестер бастапқы заттардың химиялық құрылымының елеулі өзгерістері болмайтын (мысалы, су сұйықтық, бу, мұз түрінде болса да бір химиялық формула – H2O ие, бірақ бұл заттардың қасиеттері бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленеді) шикізаттың өнімге өзгеруімен байланысты. Физикалық процестер өз кезегінде 4 топқа бөлінеді: механикалық, гидромеханикалық, жылу, масса алмасу.

Химиялық процестер бастапқы заттардың химиялық құрылымының (формулаларының) және олардың қасиеттерінің терең және, әдетте, қайтымсыз өзгерістерімен байланысты.

Биологиялық процестер алынған өнімдерді жақсарту мақсатында тірі микроорганизмдерді пайдаланумен (дәстүрлі биотехнология) немесе тірі клеткада өтетін процестерді жасанды жағдайларда жаңғыртумен (қазіргі заманғы биотехнология) байланысты.

Ойлау процестері адамға қоршаған әлемді ғана емес, сонымен қатар жеке "Мен" дегеннің мәнін түсінуге мүмкіндік береді. Онсыз адам қызметінің маңызды салалары – ғылым, білім, мәдениет болуы мүмкін емес.

Физикалық процестер барынша қызығушылық тудырады. Олардың әртүрлілігі – механикалық процестер қатты агрегаттық күйдегі бастапқы заттардың түрленуімен байланысты, ол қоспадағы қатты денелердің орналасуының, формасының, өлшемдерінің, арақатынасының өзгеруімен байланысты.

Механикалық процестердің келесі түрлерін бөліп көрсетеді: көлік процестері; қатты денелердің формалық түзілу және формаөзгеру процестері; қатты денелердің қосылу процестері; қатты денелердің өлшемдерінің өзгеру процестері; сұрыптау, араластыру, мөлшерлеу процестері.

Механикалық сорттау, араластыру, мөлшерлеу процестері қызықты.

Қатты түйіршікті материалдарды бөліктердің немесе түйірлердің ірілігі бойынша класқа сұрыптау (бөлу ) жіктеу деп аталады. Жіктеудің 2 жолы бар:

* електі (елеу) - електерде механикалық бөлу;

* гидравликалық-суда немесе ауада шөгу жылдамдығы бірдей қоспаны түйірлер класына бөлу.

Електеуге арналған аппараттардың келесідей жұмыс беті болады:

• сым торлар (елеуіш);

• болат перфорацияланған парақтар (тор);

• параллель өзектер (масақтар).

Араластыру-сусымалы материалдардан біртекті жүйелерді құру процесі. Араластыруды жүзеге асыру тәсілдері: механикалық, гидравликалық (сумен), пневматикалық