Якор(зәкірлер)

Якорлар

    Жоспар:

Кіріспе

Негізгі бөлім

1.Якор(зәкірлер)

2.Якорлардың жіктелуі

3.Якорге түсетін күшті анықтау

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Якорлар мачтаның, порталдың, дерик - крандардың, полиспасталардың, шеврлердің және лебедкалар мен такелажды жасақтардың ванталарын бекіту үшін қажет. Такелажды жасақтардың ж.к. өсуімен, якордағы жүктеме де өседі, осыған лайық олардың қондырғыларына еңбек және материалдар шығыны артады.

Якорлар

Якор жүк көтергіш машиналардың, шығырлар мен полиспастардың айлақтарын (вантаны) бекіту үшін қызмет етеді.Монтаждық жұмыстарда кейде дірілге батырылатын металл қадалмалы зәкірлер және механизмдермен топыраққа бұралатын бұрандалы қадалмалы зәкірлер қолданылады.

Бұрандалы якор ұзындығы 2-3 м штангадан тұрады, соңында диаметрі 250-400 мм табақ болаттан жасалған спиральдің екі орамасы бар . Шағын якорды қолмен бұрауға болады, ал штанганы жоғарғы бөлігінде бұрылыс сақинасы бар треногамен қолдайды. Қуатты зәкірлерді бұрау үшін треногта ілінген механизм қолданылады.

[pic 1]

Бұрандалы якор

Монтаждау процесінде ванта крандар мен діңгектердің қозғалуы кезінде якорге күштің әрекет ету бағыты өзгереді; күштің қалыпты жағдайдан ауытқу бұрышы 15°дейін рұқсат етіледі. Күштің ауыспалы бағыты бар зәкірлердің алдында тартқыштың жер бетіне шығатын жерінде екі тік қалқан құлайды, олардың арасында тартқыш өтетін бөренелермен күшейтілген. Мұндай құрылғы бұранда бағытын өзгерту кезінде туындайтын бүйірлік күштерді қабылдайды

Якорлар мачтаның, порталдың, дерик - крандардың, полиспасталардың, шеврлердің және лебедкалар мен такелажды жасақтардың ванталарын бекіту үшін қажет. Такелажды жасақтардың ж.к. өсуімен, якордағы жүктеме де өседі, осыған лайық олардың қондырғыларына еңбек және материалдар шығыны артады. Осыған байланысты монтаждау якорлерінің конструкциясына көп көңіл бөлінеді. МЖ кезінде якорлердің келесідей типтері қолданылады: -винтті; -казықты; -тереңдетілген; -жартылай тереңдетілген; -жеринвертарлы.

 Винтті және қазықты якорлер 100кН күшіне тексерілген және жерге 1,5 м тереңдікке қағылады. Ал тереңдетілген якордың негізгі конструкциясы жерге көміледі, жүктемелері 300-500кН асатын якор конструкциялары темір бетонды етіп жасалады. 1-суретте осы конструкцияның якорлы схемасы келтірілген.

[pic 2] 

 Бетонмен құйылған  якорь.

Олар: 1-№30 швеллер; 2-№22 швеллерден жасалған кергіш; 3-бетон; 4-төгілген топырақ.

Жердегі инвентарлы якорлар салмағы 1,5-7,5тонналық темір бетон призмаларынан жасайды (400кН).

[pic 3] 

                      Жердегі инвентарлы 400кН якорь

Якордың жермен үйкеліс коэффициенті 0,3-0,4 болады. [pic 4]

Жердегі электролебедкалы инвентарлы якорь.

Ал шиптің өзі якордың жермен ілінуін арттырады (ілінну коэффициенті 0,7-0,8). Олардың элементтері: 1-темір бетонды блок; 2-электролебедка; 3-торлы рама; 4-кергіш; 5-ванта полиспастасының шығыры; 6-бағыттағыш шығыр; 7-қосқыш құбыр.

Якорге түсетін күшті анықтау.    

Якорды есептеу үшін 4 – Суретте есептеу схемасы келтірілген. Есептеу кезінде якордың геометриялық өлшемдерін және траншей, якорь салмағын, топырақ салмағын анықтау қажет, ал ол якордың жылжымауына септігін тигізеді. Sр1-күші, яғни вантаның төменгі нүктесіндегі күш якорге беріледі, сондықтан оның мәнін ķд- динамикалық коэффициентін ескере отырып анықтаған жөн. Тігінен түсетін күш Vр1 және Sр1 келесі қатынаспен анықталады:

Vр1= Sр*sinαр-Qр