Асқорыту жүйесі мүшелерінің жасқа сай ерекшеліктері

КЕАҚ “Қарағанды Медицина Университеті”

Морфология кафедрасы

БӨЖ

Тақырыбы:Асқорыту жүйесі мүшелерінің жасқа сай ерекшеліктері

Қарағанды 2024

________________

Нәрестелердегі ас қорыту бездерінің гистоқұрылымы

Жаңа туылған нәрестелер мен өмірдің алғашқы айларындағы балаларда ауыз қуысы салыстырмалы түрде кішкентай, тілі үлкен, ауыз және ұрт бұлшықеттері жақсы дамыған, ұрт қалыңдығында қатты (қаныққан) май қышқылдарының басым болуына байланысты айтарлықтай серпімділікпен сипатталатын майлы денелер (Биш кесектері) бар. Бұл ерекшеліктер емшекті толық соруды қамтамасыз етеді. Ауыз қуысының шырышты қабаты нәзік, құрғақ, қан тамырларына бай (оңай жараланады). Сілекей бездері нашар дамыған, аз сілекей шығарады (көбінесе нәрестелерде жақасты,тіласты бездері, бір жастан кейінгі балаларда және ересектерде құлақмаңы безі жұмыс істейді). Сілекей бездері өмірдің 3-4-ші айында белсенді жұмыс істей бастайды, бірақ 1 жаста сілекей көлемі (150 мл) ересек адамдағы оның мөлшерінің 1/10 құрайды. Сілекейдің ерте өмірдегі ферментативті белсенділігі оның ересектердегі белсенділігінің 1/3-1/2 құрайды, бірақ ол 1-2 жыл ішінде ересектер деңгейіне жетеді. Сілекейдің ферментативті белсенділігі ерте жаста төмен болғанымен, оның сүтке әсері оның асқазанда ұсақ үлпектер түзуіне ықпал етеді, бұл казеин гидролизін жеңілдетеді. 3-4 айлық жастағы гиперсаливация тістің шығуына байланысты болады, сілекей балалардың оны жұта алмауына байланысты аузынан ағып кетуі мүмкін. Өмірдің бірінші жылындағы балалардағы сілекей реакциясы бейтарап немесе аздап қышқыл - бұл дұрыс күтімсіз ауыз қуысының шырышты қабығының дамуына ықпал етуі мүмкін. Ерте жаста сілекейде лизоцим, секреторлық иммуноглобулин А аз болады, бұл оның төмен бактерицидтілігін және ауыз қуысына дұрыс күтім жасау қажеттілігін тудырады. пищеварительный поджелудочный железа печень желчный

Ерте жастағы балалардың өңеші құйғыш тәрізді. Жаңа туылған нәрестелердегі оның ұзындығы 10 см, жасына қарай ол ұлғаяды және өңештің диаметрі үлкенірек болады. Бір жасқа дейін өңештің физиологиялық тарылуы әлсіз көрінеді, әсіресе асқазанның кардиальды аймағында, бұл өмірдің 1-ші жылындағы балаларда тамақтың жиі регургитациясына ықпал етеді.

Нәрестелердегі асқазан көлденең орналасқан, кардиалды қысқыш дамымаған, оның түбі мен кардиалды бөлімі нашар дамыған, бұл өмірдің бірінші жылындағы балалардың регургитация мен құсуға бейімділігін түсіндіреді. Асқазан бездерінде пепсиноген шығаратын жетілген негізгі жасушалар жетіспейді, ал тұз қышқылын синтездеу функциясы 2 жылдан кейін пайда болады. Бала жүре бастағанда, асқазан осі тік болады және 7-11 жасқа дейін ол ересек адамда сияқты орналасады. Жаңа туылған нәрестенің асқазан сыйымдылығы 30-35 мл құрайды, бір жасқа қарай 250-300 мл-ге дейін артады, 8 жасқа дейін 1000 мл-ге жетеді.өмірдің 1-ші жылындағы балаларда асқазанның секреторлық аппараты жеткіліксіз дамыған, асқазанның шырышты қабығында ересектерге қарағанда бездер аз, ал олардың функционалдық қабілеттері төмен. Балалардағы асқазан сөлінің құрамы ересектермен бірдей болғанымен (тұз қышқылы, сүт қышқылы, пепсин, бүйрек, липаза), бірақ қышқылдық пен ферментативті белсенділік төмен, бұл асқазанның тосқауыл функциясының төмендігін және асқазан сөлінің рН -5 анықтайды (4-5, ересектерде 1,5-2,2). Осыған байланысты ақуыздар асқазанда пепсинмен жеткілікті түрде ыдырамайды, олар негізінен асқазанның шырышты қабаты шығаратын катепсиндер мен гастриксинмен ыдырайды,