Гемоглобиннің қалыпты және патологиялық түрлері

[pic 1]

                        Биология және биохимия кафедрасы

Глоссарий

Тақырыбы: гемоглобиннің қалыпты және патологиялық түрлері.

                                     Тобы:В-СТҚАБ- 01-20

                                                 Орындаған: Байтен Елдар

                                                        Қабылдаған: Асилбекова Г.К.

                                     Шымкент-2021ж

гемоглобин (қысқартылған: Hb, HGB)бұл қызыл қан жасушаларында кездесетін қан пигменті. Ол құрамында темірі бар ақуыздан тұрады және денеге оттегінің жеткізілуіне жауап береді.

Билирубин Латын тілінен Bilis - өт + Рубер – қызыл Билирубин – сарғыш-қоңыр өт пигменті; гемоглобиннің ыдырау өнімі. Билирубин бауырда түзіледі, ол жерден өтпен ішекке, аз бөлігі қанға түседі.

Гаптоглобин – күрделі ақуыз, адам қан плазмасындағы гликопротеин. Гаптоглобин эритроциттердің жойылуы кезінде пайда болатын бос гемоглобинді байланыстырады, оның ағзадан шығарылуына жол бермейді.

Гем – порфириндер тобынан темірі бар қосылыс. Хем:

- көптеген күрделі белоктардың құрамына кіреді;

- гемоглобин мен миоглобин молекулаларының оттегінің қайтымды қосылу қабілетін анықтайды.

Гемопротеин – белокты емес компонент ретінде құрамында гем бар күрделі түсті ақуыз. Гемопротеиндерге гемоглобин, миоглобин және кейбір тотығу ферменттері жатады.

Глобин - гемоглобиннің бөлігі болып табылатын ақуыз.

Тыныс алу пигменті – оттегімен оңай қосылып, оны оңай бөле алатын химопротеиндер тобына жататын зат.Көптеген омыртқасыздарда тыныс алу пигменттері гемолимфада немесе қан плазмасында кездеседі.Омыртқалы жануарларда тыныс алу пигменттері тек қана қан жасушаларында болады. Гемоглобин, гемоцианин, гемеритрин және басқа тыныс алу пигменттерін ажыратыңыз.

Өт пигменттері – гемоглобиннің түрлі-түсті азотты ыдырау өнімдері. Гемоглобиндер адам мен жануарларда бауырда түзіліп, өтпен билирубин және биливердин түрінде шығарылады. Қандағы өт пигменттерінің жоғарылауы сарғаюға әкеледі.

Карбоксигемоглобин – гемоглобинге көміртек оксидінің қосылуының өнімі. Карбоксигемоглобин оттегінің ұлпаларға қалыпты тасымалдануын бұзады.

Метемоглобин – оттегін тасымалдай алмайтын гемоглобиннің бір түрі. Ағзада метгемоглобиннің түзілуі оттегі ашығуына әкеледі.

Оксигемоглобин - бұл оттегімен біріктірілген гемоглобин. Оксигемоглобин оттегін тыныс алу жүйесінен ұлпаларға тасымалдап, артерия қанының ашық қызыл түсін анықтайды.