Биологиялық мембраналардың өткізгіштік механизмі
Автор: krmu • Январь 23, 2021 • Реферат • 3,010 Слов (13 Страниц) • 1,006 Просмотры
МАЗМҰНЫ:
- КІРІСПЕ......................................................................3-4
- БИОЛОГИЯЛЫҚ МЕМБРАНАЛАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІ....................................................................5-6
- БИОЛОГИЯЛЫҚ МЕМБРАНАЛАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ............................................................7-11
- ЛИПОСОМДАР ТУРАЛЫ ҰҒЫМ........................12
- БИОЛОГИЯЛЫҚ МЕМБРАНАЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ.................................................................13-15
- ФЛИП-ФЛОП ТУРАЛЫ ҰҒЫМ...........................16
- МЕМБРАНАДАҒЫ ЛИПИДТІҢ ФИЗИКАЛЫҚ КҮЙІ.........................................................................17
- БИОЛОГИЯЛЫҚ МЕМБРАНАЛАР АРҚЫЛЫ ЗАТ ТАСЫМАЛДАУ........................................................18
1. МЕМБРАНА АРҚЫЛЫ ЕНЖАР (ПАССИВТІ) ЗАТ ТАСЫМАЛДАУ................................................19
2. БЕЛСЕНДІ (АКТИВТІ) ЗАТ ТАСЫМАЛДАУ......................................................20-21
- ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................22
- Қолданылған әдебиеттер.........................................23
КІРІСПЕ
Биологиялық мембраналардың өткізгіштік механизмі
Жасуша (клетка) биофизикасының маңызды бөлігі — мембрана биофизикасы, оның медицинада манызы зор. Tіршілікке тән барлық процестер биологиялық мембранада өтеді, оның бұзылуы көптеген патологияның себепшісі болады. Адам ағзасына емдеу мақсатында әсер ету— биологиялык мембраналарды қызметіне (функциясына) әсер етумен тығыз байланысты.
Биологиялық мембрана — жасушаның және жасуша ішіндегі бөлшектердің (ядро, митохондрии, хлоропластар, пластидтер) бетінде орналасқан молекулалық мөлшердегі (қалыңдығы 5 — 10 нм), ақуызды-липидтік құрылымды жұқа қабықша. Биологиялық мембрана өткізгіштік қасиетіне байланысты жасушада тұздардың, қанттың, амин қышқылдарының, иондардың, т.б. заттардың алмасу өнімдерінің концентрациясын, олардың тасымалын және алмасуын реттейді. Клетканың протоплазмасын қоршап тұрған биологиялық мембрана жасушалық мембрана деп аталады. Клеткалық мембрана қос қабатты ақуызды-липидті молекулалардан тұрады. Биологиялық мембрананың құрылымы мен ерекшелігі туралы нақты ғылыми мәліметтер 20 ғасырдың басында белгілі болды.
• 1902 ж. неміс ғалымы Э. Овертон мембрананың құрамында май тектес заттар болады деген пікір айтты.
• 1926 ж. америкалық биологтар Э. Гортер мен Ф.Грендел адам эритроцитінің қабықшасынан сол затты бөліп шығарды.
• Ал 1935 ж. ағылшын ғалымдары Л.Даниелли мен Г.Даусон және америкалық биолог Дж. Робертсон биологиялықмембрананыңқұрылымдықмоделінұсынды. Кейінэлектрондық микроскоп жәнерентгендіканықтауәдістерінқолданунәтижесіндежасушаныңбарлықбөліктеріндегібиологиялық мембрана табиғатыныңұқсасболатыныанықталды.
Биологиялық мембрана — аса күрделіқұрылымдызат. Оныңқұрамындаферменттікбелоктар, ерекшерецепторлар, электрондардытасымалдаушы, энергияныөңдеушіқұрылымдарсоныменқатар гликопротеиндер мен гликолипидтер болады. Мембраналықбелоктардыңкөпшілігімембрананытесіпөтіпорналасса, ал кейбіріоғанжартылайғанаеніпнемесежанасыпжатады. Мембраналықбелоктартүрліқызмет (мысалы, гликопротеиндер антиген рөлін) атқарады. Кейбірхимиялықреакциялар (мысалы, хлоропластардажүретінфотосинтездіңжарықреакцияларынемесемитохондриидағытотығафосфорланупроцесі) биологиялықмембрананыңөзіндежүреді. Сондай-ақ, биологиялық мембрана жасушанықоршап, сыртқыортаданоқшаулауыарқылыжасушаныңморфологиялықтұтастығынсақтайды.
Биомембраналық тасымалдаудың маңызы және оныңатқаратын функциясы өте жоғары. Өйткені организмде өтетіннегізгі ассимиляция және диссимиляция үрдістері және көптегенбақса үрдістер осы мембрананың өткізгіштік қасиетіне тікелейбайланысты. Ол, әсіресе медицина қызметкерлеріне өте қажет. Белсенді тасымалдау-мембрана арқылы заттардың өткізілуітранслоказалар көмегімен жүзеге асады, бірақ бұл кезде заттаролардың концентрация градиентіне қарама-қарсы бағытта, яғниконцентрациясы аз ортадан концентрациясы жоғары ортаға,
...