Бұғанаасты артериясы, топографиясы, тармақтары, қанмен қамтамасыз ету аймақтары

15.Бұғанаасты артериясы, топографиясы, тармақтары, қанмен қамтамасыз ету аймақтары.

Тек сол жақ бұғанаасты артериясы, a. subclavia (артерия субклавия), аорта доғасынан тікелей шығатын тармақтарға жатады, ал оң жағы - truncus brachiocephalicus (трункус брахиоцефалис) тармағынан шығады. Артерия плевраның күмбезінің айналасында иілген дөңес жоғары доғаны құрайды. Ол апертура супериор (aperture superior) арқылы кеуде қуысынан шығып, бұғананын астынан жүреді де, мойын сүйегіне жақындап, артерия сулькасында жатады. Қабырғаның I кабырғада жатады. Одан кейін артерия қолтықасты шұңқырға жалғасады, мұнда I қабырғаның сыртқы шетінен басталады. Ол артерия аксиллярис (a. axillaris) деп аталады. Субклавиа артериясы (subclavia a.) иык өрімімен бірге спатиум интерcкаленумы (spatium interscalenum) арқылы өтеді, сонда ол 3 бөлім бөлінеді: біріншісі - шыққан жерінен (spatium interscalenum) спатиум интерскаленум-ге кіргенге дейін, екіншісі – спатиум интерскаленум-нің ішінде, ал үшіншісі - одан шыққаннан кейін, артерия аксилляриске ға ауысқанға дейін.

Бұғанаасты артериясының бірінші бөлімінің тармақтары: (spatium interscalenum-ге енгенге дейін):

1. Артерия вертебралис (a. vertebralis) , омыртқалы артерия, мускула скаленус антериоир (m.scalenus anterior) мен мускула лонгус колли (m. longus colli) аралығындағы орналасып, жоғары қарай созылған бірінші тармақ. Ол VI мойын омыртқасының тесік процесіне ауысады және мойын омыртқасының көлденең тесіктер арқылы  ммембрана атлантаоккиритали постериор-ге (membrane atlantooccipitalis posterior) көтеріледі, ол шүйде сүйегінің тесік магнасы арқылы бас сүйек қуысына енеді. Бас сүйек қуысында екі жақтың омыртқалы артериялары орта сызыққа бірігеді және көпірдің артқы шетіне жақын жерде бір жұпталмаған базилярлық артерияға қосылады, а. basilaris. Ол өз жолында бұлшықетке, жұлынға және мидың желке бөлігінің қатты қабығына, сонымен қатар ірі бұтақтарға ұсақ бұтақтар береді:

 а) артерия спиналис антериор (a. spinalis anterior) бассуйек қуысында орналасқан. Eкі омыртқа артериясының түйіскен жерін өтіп, төмен қарай және ортаңғы сызыққа қарай артерияның қарама-қарсы жағына қарай түседі, одан ол бір діңге қосылады;

 б) артерия спиналис пастериор(a. spinalis posterior) омыртқалы артериядан бас сүйегінің қуысына енгеннен кейін одан бөлінеді де, жұлынның бүйірінен төмен түседі. Нәтижесінде жұлын бойымен үш артериялық сабау төмендейді: жұптаспаған - алдыңғы беткей бойымен (a.spinalis anterior) және екі жұптасқан - артқы бүйір бетімен (aa.spinales posteriores). Жұлынның төменгі ұшына дейін олар омыртқааралық тесік арқылы rr римес түрінде олар қосымша қан алады: мойында – аа вертебралис-тен. омыртқалы, кеуде аймағында – аа.интеркосталс постериор-тен. (intercostals posteriores), белде - аа.люмбалис-тен. Осы тармақтар арқылы омыртқа артериясының субклавиан артериясымен және төмен түсіп келе жатқан қолқасымен анастомоздары орнатылады; в) артерия серебелли инфериор постериор, артерия вертебралис-тің тармағы көпірдің жанынан басталады, артқа қарай өтіп, сопақша миды айналып өтіп, мидың төменгі бетінде тармақталады.