В.Ф.Г.Гегельдің «Құқық философиясы»

В.Ф.Г.Гегельдің «Құқық философиясы»

1. «Гегельдің «Абсолютті рух» идеясымен құқықтың түсінігін ашыңыз? Ойшыл қалай тарқатады?»

Құқық, Гегельдің «Абсолюттік рух» концепциясына сәйкес, қоғамның рухани өмірінің бір көрінісі. Гегель рух тарих арқылы дамиды, өзінің дамуының әртүрлі кезеңдерінен өтіп, ең соңында өзінің ең жоғарғы даму деңгейіне, яғни «Абсолюттік Рухқа» жетеді деп есептеді.Осы тұрғыда құқыққа Гегельдің «Абсолюттік рух» концепциясын қолдануға болады. Гегель рухтың (жеке адам мен қоғамды қоса алғанда) әртүрлі мүдделер мен құндылықтар арасындағы қайшылықтар мен қақтығыстар арқылы дамиды деп тұжырымдады. Бұл қайшылықтар мен қайшылықтар түптеп келгенде жаңа құқықтық нормалар мен институттардың пайда болуына әкеледі.Демек, құқық қоғамдық қатынастар аясындағы рухтың дамуының өнімі және көрінісі. Ол осы қатынастарды реттеу және қоғамдағы әртүрлі мүдделер мен құндылықтар арасында туындайтын қайшылықтарды шешу құралы ретінде қызмет етеді.Құқық, гегельдік концепцияда да объективті сипатқа ие және қоғамның жалпы ерік-жігерінің көрінісі болып табылады. Ол рухтың өзін-өзі анықтауының ең жоғары формасы ретінде анықталады және рухани дамудың бұрынғы кезеңдерінде қалыптасқан көптеген идеялар мен құндылықтарды мұра етеді.Осылайша, Гегельдің «Абсолюттік рух» идеясы құқықтың әлеуметтік контексте қалай дамып, таралатыны туралы философиялық көзқарасты ұсынады. Құқық бұл ұғымдағы рухани дамудың ең жоғарғы формасын, жалпы ерік-жігердің көрінісін және қоғамдағы қатынастарды реттеу құралын білдіреді.

2. «Гегельдің түсінігіндегі құқық пен заң бір ұғымдар ма, әлде олардың ара-жігі ажыратылған ба?»

Гегельдік философияда құқық пен заң өзара байланысты, бірақ өзіндік белгілері бар екі түрлі ұғым ретінде қарастырылады.Гегель үшін құқық – қоғамның өзіндік санасының ең жоғарғы формасы, онда әділдік пен бостандық туралы әмбебап идеялар жүзеге асады. Құқық қоғамдағы адамдар арасындағы қатынастарды реттейтін нормалардың, ережелердің және принциптердің кең жиынтығын қамтиды. Бұл нормалар мен принциптер ең жоғары құндылықтарға негізделген және абстрактілі моральдық идеалдардың нақтылануын білдіреді.

Екінші жағынан, гегельдік философиядағы заң - бұл заңды күшке ие және қоғамның барлық мүшелері үшін міндетті болатын нақты құқықтық акт немесе норма. Заң – қоғамның нақты жағдайлары мен қажеттіліктеріне негізделген құқықтың көрінуінің ерекше нысаны.

Сонымен, гегельдік философиядағы құқық пен заң өзара байланысты ұғымдар деп айта аламыз, мұнда құқық неғұрлым жалпы идеяны білдіреді, ал заң бұл идеяны жүзеге асырудың нақты нысанын білдіреді.

3. «Құқық идеясының диалектикалық даму деңгейлері қалай жүреді?»

Георг Вильгельм Фридрих Гегельдің гегельдік философиясында құқықтық сана мен қоғамдық құрылым эволюциясының бірізді кезеңдерін білдіретін құқық идеясының диалектикалық дамуының үш деңгейі бөлінеді.

1. Реферат Құқық: Бұл деңгей құқықтық дамудың бастапқы кезеңіне сәйкес келеді, мұнда басты назар меншік, шарт және жеке құқық ұғымдарына аударылады. Мұнда құқық жеке адамдар арасындағы қатынастарды реттейтін абстрактылы ережелер мен заңдардың объективті жүйесі ретінде қарастырылады. Құқықтың бұл деңгейі жеке тұлғалардың құқықтық қатынастарындағы формальды теңдігімен және тәуелсіздігімен сипатталады.

2. Моральдық құқық: Құқық дамуының бұл деңгейінде этикалық және моральдық нормаларға баса назар аударылады. Нормативтік жүйенің негізіне әділеттілік, мораль және міндеттілік идеялары айналады. Мұнда құқық адамгершілік құндылықтар мен идеалдарды жүзеге асыру құралы ретінде қарастырылады. Моральдық құқық жеке адамның құқықтары мен міндеттерін жалпы игілік ұғымымен байланыстырады.

3.