Психология тарихы курсына шолу

№ 1 дәріс

Тақырып Кіріспе. Психология тарихы курсына шолу.

Дәрістің мазмұны:

1. Психология тарихы курсы туралы тҥсінік.

2. Психология тарихы пәнінің мақсат, міндеттері мен ғылыми мәселелері

3. Ғылымда қолданылатын зерттеу әдістері.

Психология тарихы пәні туралы айтқанда, ең алдымен психология және психология тарихы ғылымдары

арасындағы айырмашылықты кӛрсету керек. Психология тарихы - әртҥрлі тарихи психологиялық теориялардың,

ғылыми білімдердің, тҥсініктердің қалыптасуы мен даму кезеңдерін зерттейді. Сондықтан психология тарихы

пәнінің іртҥрлі проблемасын білуіміз ҥшін, жаңа жағдайлардағы психологиялық білімдердің прогресіне назар

аударуымыз керек.

Психология тарихы пәнінің негізгі міндеттері – ғылымының зерттеу пәнін тҥсінумен тығыз байланысты.

Ӛйткені тарихи психологияда алдымен «жан» мәселесін зерттеу жолы арқылы «сананы» зерттеу және одан соң

адамның мінез-қҧлқын тҥсінуге байланысты проблемалар біртіндеп ӛрбіген болатын. Осыдан ғылымның басты

міндеті болып:

1. психика туралы ғылыми білімінің пайда болуы мен одан әрі дамуын талдау, адам психикасы туралы

тҥсініктердің қалыптасу кезеңін зерттеу.

2. тарихи ғылымның басқа ғылымдармен ӛзара байланысын тҥсіну, зерттеу.

3. әлеуметтік-мәдени аспектілердің психология тарихы пәнімен байланысын тҥсіну және әлеуметтік,

мәдени, идеологиялық ықпалдардың әсерінен болатын білімдердің, тҥсініктердің ғылыми шығармашылыққа,

қоғамның талаптары мен сҧраныстарына деген байланысын зерттеп білу.

4. психология тарихындағы жеке тҧлғалардың рӛлі, жеке даму жолы.

Психология тарихындағы негізгі идеялардың тарихзи даму себептері мен қозғаушы кҥштері болып-басқа

ғылымдар сияқты психология тарихы да қоғамдық-тарихи прогреспен, қоғамның дамуымен тығыз байланысты.

Мәселен Л.С.Выготский психология тарихындағы заңдылықтардың дамуы мен идеялардың шығуын және ӛзара

алмасуының арасындағы байланысты, ҧғым, классификация, тҥсініктердің пайда болуын ҥш себеп арқылы

тҥсіндіреді:

1. ғылымның әр замандағы, дәуірдегі әлеуметтік-мәдени негізбен байланысы.

2. ғылымның таным заңдылығы мен жалпы шарттарымен ӛзара байланысты болуы.

3. ғылымның обьективті талаптармен байланысты болуы.

Психология тарихында қолданылатын негізгі ғылыми зерттеу әдістері болып:

 теориялық реконструкция

 ӛткен материалдың ғылыми жҥйесін сыни талдау және тҥсіндіру

 нақты программаларды жасау

 психологиялық тарихи білімдерді негіздеу және жҥйелеу.

Сонымен қатар, психология тарихындағы ӛзіндік пәндік зерттеу әдістері болып:

1. Ғылыми мектептерді зерттеу

2. Архив материалдарын зерттеу

3. Биографиялық және автобиографиялық әдістер

4. ғылыми сілтемелерді талдау

5. тарихи психологиялық білімдердің шығу кӛздерін талдау

Б.э.д. 1 мың жыл бҧрын Ежелгі шығыстың ҧлы ӛркениеттері қалыптасады. Олардың жасаған рухани

дҥниелерінде психологиялық мәселелер қалыптасады.

№ 2 дәріс

Тақырып Ежелгі Шығыстағы психологиялық ой-пікір.

Дәрістің мазмұны:

1. Ежелгі Египет, Ҥнді жерлеріндегі алғаш психика туралыпайда болған кӛзқарастар.

2. Ежелгі Қытайдағы психика туралы білімдердің мазмҧны.

3. Ежелгі шығыс ғҧламаларының ой-пікірлері.

Ежелгі