Жизнь Лунинецкого района при польской власти (1921-1939)

Жыццё пры Польшчы

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам ад 18.03.1921 г., Лунінеччына была ўключана ў склад Польшчы. У сувязі з гэтым быў зменены адміністрацыйны статут раёна. На яго тэрыторыі быў створаны Лунінецкі павет, у які ўвайшлі гміны (воласці) былых Пінскага, Мазырскага і Слуцкага паветаў. Яшчэ раней, у лютым 1921г., Лунінец афіцыйна стаў горадам і павявотым цэнтрам.  А пасля дагавору павет увайшоў у склад новага Палескага ваяводства, дзе застаўся да 1939г.

Перапіс 1931г. засведчыў, што насельніцтва павета складала 108 663 чалавекі, а плошча – 5 632 квадратных км. Цэнтр павета Лунінец паступова набываў рысы невялікага горада. Першая і грамадзянская войны, на шчасце, не вельмі змянілі яго знешні выгляд – у адным з дакументаў польскі чыноўнік зазначаў, што ў гады ліхалецця быў зруйнаваны толькі адзін дом.

Але погляды польскіх улад на перспектывы развіцця павета былі досыць песімістычныя. Гандаль у горадзе быў слабаразвіты. Хуткі рост горада не прадугледжваўся, ды і насельніцтва тут на думку польскіх улад “убогае”. Улады клапаціліся аб ваенна-паліцэйскім апараце , які ажыццяўлялі рэпрэсіі. На працягу ўсяго перыяды польскага панавання ўлады не спынялі рэпрэсій. Прычын таму было нескалькі. Павет быў размешчаны побач з мяжой, якая праходзіла за Мікашэвічамі па рацэ Случы. Пачынаючы з 1914г. на Беларусі адбываліся значныя міграцыі насельніцтва – сотні тысяч бежанцаў пакідалі свае сядзібы.

Пасля адыходу Заходняй Беларусі да Польшчы пачалася партызанская дзейнасць. Пасля спынення партызанскай дзейнасці польскія ўлады малі досыць буйныя сілы. 18 гадоў польскага панавання – час неадназначны і супярэчлівы. З аднаго боку становішча насельніцтва нагадвала жыццё у акупіраванай краіне, калі жорсткія рэпрэсіі насцігалі тых, хто выступаў супраць улад, праводзілася паланізацыя і акаталічванне жыхароў. З другога – жыццё ж не абмяжоўвалася толькі палітыкай і праз шмат гадоў параўноўвалі людзі існуючую рэчаіснасць з жыццем “пры Польшчы”. Большасць насельніцтва павета займалася ў той час сельскай гаспадаркай. Адвечны сялянскі занятак, але прырода спрыяла яму не заўжды. Палова ваяводств было занята балотамі. Праект асушэння балот існаваў між тым, толькі тэарытычна. У канцы 20-х гадоў прыбыла камісія Лігі нацый, і зрабіла вынік што асушэнне павінна быць самым рэнтабельным мерапрыемствам у Еўропе. З-за балот існавалі вялікія перашкоды не толькі для сельска-гаспадарчых работ, але і для пераезду ў аддалённыя вёскі. Адсутнасць грунтовых дарог рабіла гэты раён самым глухім і атсталым месцам Палесся.