Халықаралық деңгейдегі теңсіздік көрсеткіштері

Қазақстан Республкасы Жоғары білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

[pic 1]

[pic 2]

          СӨЖ

Тақырыбы : Халықаралық деңгейдегі теңсіздік көрсеткіштері

Факультеті : География және табиғатты пайдалану

                                                               Орындаған :  Амантай Дастан

                                                              Тексерген: Авсыдыкова К. А. 

Алматы, 2024ж

Индивидуалды жоба: Халықаралық деңгейдегі теңсіздік көрсеткіштері

Кіріспе

Халықаралық деңгейдегі теңсіздік – қазіргі таңда әлеуметтік, экономикалық және саяси мәселелердің күрделі тоғысы. Бұл жобада біз теңсіздік көрсеткіштерін, олардың себептерін және түрлі елдердегі мысалдарды тереңірек қарастырамыз.

Теңсіздік көрсеткіштері

1. Табыс теңсіздігі

Гини коэффициенті: Бұл көрсеткіш табыстың теңсіздігін бағалайды. Гини коэффициенті 0-ден 1-ге дейін болады. 0 – абсолютті теңдік, 1 – абсолютті теңсіздік.

Мысал:

Оңтүстік Африка: 0.63 (2021), бұл әлемдегі ең жоғары көрсеткіштер қатарында.

Дания: 0.25, әлеуметтік саясаттың нәтижесінде табыс теңдігі жоғары.

1. Білім теңсіздігі

Білімге қолжетімділік: Білім алу мүмкіндіктеріндегі айырмашылықтар, оқу орындарының саны, оқу бағдарламаларының сапасы.

Мысал:

Финляндия: білім жүйесінің теңдігі мен сапасы, орта білімде оқушылардың 100%-ы тегін білім алады.

АҚШ: мектептер арасындағы ресурстардағы айырмашылық, әлеуметтік-экономикалық жағдайы төмен аймақтардағы білім сапасының төмендігі.

1. Денсаулық сақтау теңсіздігі

Медициналық қызметтерге қолжетімділік: Халықтың денсаулығына әсер ететін факторлар, өмір сүру ұзақтығы, ауруларға қарсы күрес.

Мысал:

Жапония: өмір сүру ұзақтығы – 84 жыл, денсаулық сақтау жүйесі тиімді, халықтың медициналық қызметтерге қолжетімділігі жоғары.

Нигерия: өмір сүру ұзақтығы – 54 жыл, денсаулық сақтау жүйесі нашар, халықтың көпшілігі медициналық қызметтерге қол жеткізе алмайды.

1. Әлеуметтік теңсіздік

Жыныстық, расалық және этникалық теңсіздік: Әртүрлі топтардың әлеуметтік статусы мен мүмкіндіктері.

Мысал:

АҚШ: әйелдер мен расалық азшылықтарға қатысты табыс пен мансаптық өсудегі теңсіздік.

Үндістан: касталық жүйе және оның әлеуметтік-экономикалық салдары.

Теңсіздіктің себептері

1. Экономикалық факторлар

Нарықтық экономикадағы теңсіздік, жұмыссыздықтың жоғары деңгейі, әлеуметтік қорғау жүйесінің әлсіздігі.