Радияциялық қауіпті нысандар

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

[pic 1]

Факультеті: «География және табиғатты пайдалану»

Кафедрасы: «География, жерге орналастыру және кадастр»

Мамандығы: «6В05205 – География»

СОӨЖ

Тақырыбы: «Радияциялық қауіпті нысандар»

Орындаған: Абаев Р. Е.

Тексерген: Жантеева Г. Е.

Алматы

Мазмұны

Кіріспе

Қазіргі уақытта халық шаруашылығы мен ғылымның барлық салаларында радиоактивті заттар мен иондаушы сәулеленудің көздері үнемі өсіп келе жатқан ауқымда қолданылады. Атом энергетикасы ерекше қарқынмен дамуда. Атом ғылымы мен технологиясы үлкен әлеуетке ие, бірақ сонымен бірге ядролық технология тірі организмдерге радиациялық ластану мен радиациялық әсер ету қаупін тудырады. Ядролық қондырғылардың жұмысы барлық қабылданған шараларға қарамастан, қоршаған ортаға радиоактивті заттардың шығарылуын қоса, авариялардың болуы мүмкін емес екенін көрсетті. Апаттың себебі реактивті конструкциямен қамтамасыз етілген қауіпсіздік кедергілерінің бұзылуы болуы мүмкін; тиеу, тасымалдау және сақтау кезінде критикалық массаны қалыптастыру; ядролық тізбек реакциясын басқару мен басқаруды бұзу.

Негізгі бөлім

Радиациялық қауіпті объектілер (РҚО) - жойылуы адамдарға, жануарлар мен өсімдіктерге жаппай радиациялық зиян келтіруге, сондай-ақ қоршаған ортаның ластануына әкелуі мүмкін ғылыми, ұлттық (өнеркәсіптік) немесе қорғаныс объектілері.

РҚО құрамына кіреді:

• Әр түрлі типтегі реакторлары бар АЭС (мысалы, суытылған реакторлары бар АЭС, графитті реакторлары бар АЭС, жылдам нейтронды реакторлары бар АЭС)
• Зерттеу ядролық реакторлар
• Ядролық отын қондырғылары
• Ядролық отынды қайта өңдеу және байыту қондырғылары
• Ядролық қалдықтарды өңдейтін қондырғылар
• Уран шахталары
• Радиоактивті кен қоймалары
• Радиоактивті қалдықтарды сақтау қондырғылары
• Ядролық қоздыру жүйелері бар кемелер мен сүңгуір қайықтар
• Ядролық сынақтардың негіздері
• Радиоактивті әскери техника

   Ең ірі атом электр станцияларына Балаково, Белоярская, Билибино, Курск, Смоленская, Ленинградская жатады.

Тағы бір жіктеу бойынша, РҚО-дағы радиациялық авариялар үш түрге бөлінеді:

Локальді - жабдықтың, технологиялық жүйелердің, ғимараттар мен құрылыстардың белгіленген шекарасынан тыс кәсіпорынның қалыпты жұмыс істеуі үшін белгіленген шамадан асатын мөлшерде радиоактивті өнімдер немесе иондаушы сәуле шығарылмайтын РҚО жұмысындағы бұзушылық.