Көмірді жер астында газдандыруды жобалау

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті

Кафедрасы: Пайдалы қазбалар кен орындарын өңдеу

Практикалық жұмыс №1

Орындаған: Асатулла Е.Д
Тобы: ГД-16-3
Тексерген: Ескенова Г.Б.

Қарағанды 2018

Практикалық жұмыс №3

Көмірді жер астында газдандыруды жобалау

   Жұмыстың мақсаты: көмірді жер астында газдандырудың негізгі параметрлерін есептеу әдістемесін зерттеу.

   Теориялық мәлімет: Көмірді жер астында газдандыру әдісінің мәні көмір жатқан жерде жанғыш газға айналдыру процесінде.

   Көмірді жер астында газдандырудың негізгі кезеңдері мыналар болып табылады: жер бетінен ұңғымалардың көмір қабатына бұрғылау; бұл ұңғымаларды көмір қабаттарында өтетін арналармен қосу; бір ұңғымаға әуе немесе бу-оттегі үрлеуін айдау ; басқа ұңғымалардан газ алу.

   Газ шығару каналда көміртекпен еркін және байланысқан оттегінің химиялық өзара әрекеттесуі және көмірдің термиялық ыдырауы есебінен жүргізіледі.

   Алынатын газдың шығуы, құрамы және жану жылуы ұңғымаға берілетін үрлеу құрамына, көмір маркасы мен оның құрамына, қабаттың жатуының геологиялық жағдайларына, оның қуаты мен құрылымына байланысты болады. Теориялық анықталғандай, ауа үрлеуде алынатын газдың жану жылуы 4,4 МДж/ м3 аспайды.

   Көмірді жер астында газдандыру кезінде процестің негізгі параметрі газдандыру процесінің қарқындылығы болып табылады. Ол бірқатар әсер ететін факторларға байланысты, олардың көпшілігі тәжірибелік жолмен анықталады.

   Есеп келесі ретпен жүргізіледі.

   Газдандырылатын көмірдің қарапайым құрамы туралы деректер болмаған кезде құрғақ ауаның теориялық үлес көлемі, яғни көмірдің толық жануы үшін жағу блогына берілетін су буынсыз, мына формула бойынша анықталады:

                                     , нм3/кг,                                       (3.1)[pic 1]

, нм3/кг[pic 2]

Мұндағы -көмірдің жұмыс массасының төменгі жану жылуы, Дж/кг;
- көмірдің жұмыс массасының ылғалдылығы, %;
- көмір маркасына байланысты тәжірибелік коэффициент;
мәнді  диапазонында қабылдаймыз.[pic 3][pic 4][pic 5][pic 6]

   Ауаның артық коэффициентін анықтаймыз:

           (3.2)[pic 7]

=0,999733     [pic 8][pic 9]

Мұндағы - мәндер диапазонында көмірдің түріне байланысты анықталатын тәжірибелік коэффициент 18,2-19,9;- көлемі бойынша құрғақ газдағы ПМУ-дың құрамыQ2,%;- де СО,%; -де, %; Н2,%;C2H4,%;H2S,%;[pic 10][pic 11][pic 12][pic 13][pic 14][pic 15][pic 16]