Бұрғылау машиналарының бақылаушы және реттеуші аппаратурасы

Сабақ тақырыбы

Бұрғылау машиналарының бақылаушы және реттеуші аппаратурасы

Дайындаған оқытушы: Сайлауова Аийда Төлендіқызы

«  » желтоқсан 2021жыл

1.Жалпы мәлімметтер: курс 3 топ 03-19

Сабақ түрі: жаңа сабақты меңгеру

2.Мақсаты, міндеттері:

3.Сабақты жабдықтау :

3.1. Оқу-әдістемелік құрал-жабдықтар, анықтамалық әдебиеттер:

-Қ.Қосыбаев. Өңдіріс мекемелерінің электр жабдықтарын жөндеу және құрастыру

-Электромагнитті қосқыштарды жөндеу. Г.А.Қилыбекова.95-118 бет

-өндірісті автоматтандыру негіздері.Пантелеев В.Н.

-автоматтандыру және телемеханика магистральных нефтепроводов.Ю.А.Драгонский

-өндірістік процесстердің автоматизациясы.Игнатьев Е.Р.

-стационарные установки шахт в задачах и примерах.Кумыкова Т.М.

-Типовые элементы систем  автоматического управления.Шишмарев  В.Ю.

-Бұрғылау қондырғыларының машинисі.Садуақасов Д.С. 19бет

3.2.Техникалық құралдар-материалдар:

-Суреттер,үлестірмелі материалдар, презентациялық материалдар, интерактивті тақта, есеп шығару

4.сабақтың барысы

5.сабақ бойынша рефлексия

6.үй тапсырмасы

«Тексерілді» ________

        Сабақтың барысы        

Бұрғылау қондырғыларын басқаруға арналған аспаптар мен саймандар Басқару жүйесі бұрғылау қондырғысының механизмдері мен агрегаттарын қашықтықтан және қолмен жедел басқаруға арналған. Бұрғылау қондырғыларын басқару жүйелері оларда пайдаланылатын энергия түрі бойынша бөлінеді: - өз кезегінде қолмен және қашықтықтан бөлінетін механикалық басқару жүйесіне; - пневматикалық басқару жүйесі; - аналогтық (релелік) немесе сандық болуы мүмкін электрлік басқару жүйесі; - гидравликалық басқару жүйесі; -жоғарыда аталған 1-4 тармақтар бойынша басқару жүйелері элементтерінің комбинациясын пайдаланатын аралас басқару жүйелері. Егер қазіргі заманғы бұрғылау қондырғыларының көпшілігінің басқару жүйесін баяндалған сұлбаға сәйкес сараптайтын болсақ, олар екі деңгейлі орталықсыздандырылған басқару жүйелеріне жатады деген қорытынды жасауға болады және құрамында цифрлық микропроцессорлық басқару жүйесі бар жаңа бұрғылау қондырғыларын басқару жүйесі ғана үш деңгейлі орталықтандырылған басқару жүйесіне жатқызылуы мүмкін. Механикалық басқару жүйесі кез келген бұрғылау қондырғысының аралас басқару жүйесінің құрамына кіреді және бір деңгейлі орталықсыздандырылған басқару жүйесі болып табылады. Бұл жүйенің басқару органдары штурвалдар, рычагтар мен педальдар, атқарушы тетіктер әртүрлі ысырмалар, кейбір тіркеме муфталар, соның ішінде ауыстырыпқосқыш және басқа да құрылғылар болып табылады. Аға буын «Уралмаш 3Д» дизельді жетегі бар бұрғылау қондырғыларында дизель қозғалтқыштарына отын беру механизмін механикалық қашықтықтан басқару қолданылды. Бұл жүйеде бұрғышының пультінде орналасқан штурвалдың айналуы роликтер жүйесі арқылы созылған тростың көмегімен үш тросиктің көмегімен айналатын аралық білікке, үш дизельде орнатылған отын берудің дифференциалды механизмдері берілді. Арқандардың тартылуы реттелді. Бұл қашықтан механикалық басқару жүйесінде басқару органы бұрғылаушының штурвалы болып табылады. Басқару тізбектерінің элементтеріне тросиктер, аралық білік және айналма роликтер жатады. Механикалық басқару жүйесінің осындай түрлеріндегі атқарушы механизмдер дизель қозғалтқыштарына отын берудің дифференциалды механизмдері болып табылады. Гидравликалық басқару құрлықта пайдалану және терең бұрғылау қондырғыларын басқарудың құрамдастырылған жүйесінің құрамында тек лақтыруға қарсы жабдықты басқару және бұталы бұрғылаудың бұрғылау қондырғыларының гидротолкатқыштарын жылжыту үшін қолданылады. Теңіз бұрғылау қондырғыларын басқарудың аралас жүйелерінде гидравликалық басқару негізгі болып табылады. Құрлықта бұрғылауға 20 арналған бұрғылау қондырғыларын басқару жүйелерінде екі типті – пневматикалық және электрлік цифрлық басқару жүйелерінің элементтері басым. Пневматикалық басқару жүйесі. Пневматикалық жүйені басқару органдарына екі және төрт клапанды крандар, пневматикалық таратқыштар, золотникті педальды кран, электрпневматикалық вентильдер, Казанцева жүйесі машинисінің крандары, тежегіш екі секциялы рычагты кран және пневматикалық басқару жүйесінің атқарушы механизмдеріне ауа беруді қосатын – ажырататын және реттейтін басқа да құрылғылар жатады. Басқару тізбектерінің құрамына мыналар кіреді: металл құбырлардан және резеңке-мата шлангілерден жасалған ауа өткізгіштер, ұршықтар, ажыратқыш клапандар, кері және ауыстырып-қосқыш клапандар, сүзгілер. Пневмобасқару жүйесінде атқарушы механизмдер ретінде радиалды және осьтік шиналы-пневматикалық муфталар және бұрғылау қондырғысының агрегаттарын басқарудың әртүрлі функцияларын орындайтын біржақты және екі жақты әрекеттегі пневмоцилиндрлер қолданылады. Пневматикалық басқару жүйесінің ерекшелігі онда жүйенің өз жұмысын қысылған ауамен қамтамасыз ететін, пневможетекті кілттерде пневматикалық қозғалтқыштардың жұмысын қамтамасыз ететін және сығымдалған ауаны қосалқы қажеттіліктерге – құбырларды үрлеуге, қазандықтағы қазандықтарды тұтатуға және т. б. береді. Бұрғылау қондырғысын басқарудың пневматикалық жүйесінің оңайлатылған сұлбасы 1.1.3.1-суретте келтірілген. Ауамен қамтамасыз етудің кіші жүйесінің құрамына компрессорлар – жұмыс және резервтік 1, май ылғал айырғыш 4, май және компрессорлардың шығысындағы ауаның ылғал бөлігін алып тастайтын, ауадағы су буының парциалды қысымын қауіпсіз деңгейге дейін азайтатын 9 ауа кептіргіштері, қарқынды тұтыну кезеңінде сығылған ауаның талап етілетін қорын жасайтын 5 ауа жинағыштар (ресиверлер), қысымды реттегіштер және өлшегіштер – манометрлер 6, .оның ішінде компрессорлардың жетегін қосатын және ажырататын электр контактілі вентиль, механикалық жетегі бар компрессордың жұмысын басқаратын электр пневматикалық вентиль, ауа өткізгіштер, компрессорларды сөндіру кезінде пневможүйеден ауаның жоғалуын болдырмайтын 2 кері клапандар және пневмобасқару жүйесіндегі максималды жұмыс қысымынан 1,25 қысымға бапталған 7 сақтандырғыш клапаны кіреді. Пневмобасқару жүйесіндегі жұмыс қысымы пайдаланылатын компрессордың ең жоғары жұмыс қысымымен және шиналықпневматикалық муфталар үшін шекті қысымға тең оның жоғарғы мәнімен анықталатын 0,6 МПа – дан ең жоғары жұмыс қысымына дейінгі аралықтағы қысым болып табылады. Төменгі шегі 0,6 Мпа, сондай-ақ шинопневматикалық муфталардың ең аз рұқсат етілген жұмыс қысымын ескере отырып анық