Өндірісті басқару

1. Өндірісті басқару - қолданбалы технология, экономикалық ғылым және қызметтің бір түрі ретінде, бұл өндірістік және еңбек процестерін жобалау мен жүзеге асыруға, еңбек нормаларын белгілеуге, оған ақы төлеу мен ынталандыруды ұйымдастыруға арналған білім мен дағдылардың кешені.

2. Функционалды ішкі жүйе – басқарылатын объектілердің жұмысын жоспарлау, бақылау, есепке алу, талдау және реттеу мәселелерін шешуді қамтитын бірқатар шағын жүйелерді камтиды. Әрбір функционалдық шағын жүйе:

• оның нақты басқару объектісі

• Сырткы кiрiс және шығыс  

• Iшкi салыстырмалы түрде жабық ақпараттық жүйе

• басқару процесінде туындайтын және шешілетін міндеттердің арнайы жиынтығы.

Функционалдық кіші жүйелердің құрамы негiзiнен экономикалық жүйенің ерекшеліктері, оның салалық құрылымы, меншік нысаны, көлемі, кәсіпорын қызметінің сипаты бойынша анықталады.

АЭИС функционаллық кіші жүйелері әртүрлі қағидаларға сәйкес құрылуы мүмкін:

1 ) пәндік

2 ) проблемалық  

3 ) функционалды  

4 ) аралас( пәндік - функционалды ) .

4 .Өндірісті басқару объектілері мейлінше сан алуан. Олар тұтас алғанда өндірістік ұяларға, өндірістік сатылары мен факторларына бөлінуі мүмкін.

Өндірістік ұяларға жұмыс орындары, бригадалар, учаскелер, цехтар, кәсіпорындар, концерндер, консорциумдар жатады. Бұл сатылас бойымен алғандағы бөліністер. Кәсіпорындар, акционерлік қоғамдар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, кооперативтер, өндіріс саласы еліміздің бірыңғай шаруашылық жүйесінің буындары болып табылады. Өндіріс факторларына еңбек, материалдық және қаржы ресурстары, сондай-ақ ғылыми-техникалық ақпарат жатады.

Қандай да бір өндіріс ұясын, өндіріс сатысын немесе өндіріс факторын басқару жалпы басқару жүйесінің құрамды бөлігі болып табылады.

5.Қызмет көрсету саласындағы өнімдер мен процестерді жобалау кезінде ескерілді:

-қызмет көрсету саласының сипаттамалары, оның ішінде тұтынушымен өзараәрекеттесуді қамтамасыз ету, тұтынушылардың талаптарына сәйкес өнімдіжекешелендірудің неғұрлым жоғары дәрежесі, қызмет көрсету саласындағы жұмыстың үлкен еңбек сыйымдылығы. Бұл сипаттамалар қызметтерді өнеркәсіптік өндірістен ажыратады;

-бірқатар маңызды жобалық факторларды қамтитын қызметтерді жобалау ерекшеліктері(кәсіпорынның орналасуы, жұмыс кестесінің тұтынушыға тәуелділігі, сапаны анықтаумен өлшеудің қиындығы, тұтынушылармен жақсы дағдыларды меңгеру қажеттілігі, сұраныстың циклдік сипаты және басқа факторлар);

◦қызмет көрсету саласындағы өндірістік процестерді, оның ішінде өнімділікті арттыруәдістерін, тиімділіктің, өнімділіктің және өндірістің басқа сипаттамаларының өсуінеәсер ететін жетілдіру қажеттілігі.

Зауыт және өндірісті жобалау.Өндірістік объектілердің мөлшері, олардың орналасуы және нақтынысандар мен кәсіпорындар үшін жобалық шешімдер туралы шешім қабылдау негізінен қажеттіинвестициялардың көлемін анықтайды. Келесі негізгі стратегиялық шешімдер қабылдау қажет:

◦Өндіріс орындарының саны мен қуатын анықтаңызөндіріс қарқыны.Бұл шешім болашақ өндірістіктиімділік факторларын бағалау нәтижелері және маркетинг нәтижелері негізінде қабылданады. Жағдайға байланысты әр түрлі шешімдер, соның ішінде ірі орталықтандырылған кәсіпорындарқұру, көптеген шағын кәсіпорындар құру немесе үлкен және кіші кәсіпорындар бірдей«шатырдың» астында қолданылатын аралас тәсіл негізделуі мүмкін.