Лекции по "Стоматологии"

1.Тістің эмальі -тістің коронкасын мен мойынын жауып туратын. Дентинның үстінде ораласатын ұлпа. Суйектенде катты болып келеды. Тұрақты тістердің эмальының қалыңдығы орташа есеппен екі-үш миллиметрді құрайды: шайнау түйнектерінде эмаль қабаты ең қалың, ал бүйір беттерінде жұқа. Сүт тістерінің эмальының қалыңдығы 1 мм-ден аспайды. Тіс эмальының негізін (шамамен 96%) осы тіннің жоғары беріктігін анықтайтын бейорганикалық қосылыстар – гидроксиапатит кристалдары құрайды. Гидроксиапатит - кальций, фтор, магний, көміртектен тұратын минерал. Бұл қосылыстар қышқылдық жағдайларға осал. Эмальдың сұйық компоненті минималды (шамамен 2-3%). Эмальдың негізгі қызметі дентин мен пульпаны сыртқы механикалық, химиялық және жылулық тітіркендіргіштерден қорғау болып табылады. Интактілі эмаль патогендік бактериялардың тіс тіндеріне енуіне жол бермейді. Осының арқасында тіс жұмыс істейді: тамақты тістеуге немесе шайнауға қатысады. Сонымен қатар, тегіс ақ эмаль тістерге эстетикалық көрініс береді. Эмальді қорғаудың және оның қызмет ету мерзімін ұзартудың ең қарапайым және сонымен бірге тиімді жолы - ауыз қуысының гигиенасы ережелерін сақтау. Тістерді механикалық әсерге ұшыратпау маңызды (шағатын жаңғақтар, тұқымдар, тырнақтар, бөтелкелердің тығындары және т.б.), эмаль беті нәзік және жарылып кетуге бейім. Рацион тоже отвечает.

2. Дентин манызды роль аткарат эмальдан кейынгы катты болып келет.

Пульпаны коргайды. оның тіндерінің 70% минералдар (кальций, кремний, фторидтер және фосфаттар), 20% органикалық құрылымдар (коллаген, майлар) және тағы 10% су. Оның негізгі қызметі қорғау. Күшті минералды қабатта іс жүзінде органикалық қосылыстар жоқ, сондықтан патогендік микроорганизмдердің ішке, терең тіс тіндеріне енуі қиын.

3. Цемент - сүйектен айырмашылығы, сауыттары жоқ, бірақ көп мөлшерде минералды заттар бар ұлпа. Дентинге қарағанда төзімділігі төмен бұл ұлпа түбірді жауып, мойынға өтіп цемент-эмаль шекарасын құрайды. Қалыңдығы мойыннан (20-50 мкм шегінде) тіс түбірінің жоғарғы жағына дейін (1500 мкм жетеді) өзгереді. Цементтің пайда болуы үздіксіз процесс, бірақ оның белгілі бір ырғағы бар. Бейорганикалық заттар – кальций фосфаты басым (шамамен 60-70%);