Экологияның стратегиялық міндеті

Экологияның қазіргі уақытта шешуі тиіс негізгі қолданбалы міндеттері мыналар болып табылады:

 адамның іс-әрекетінің әсерінен табиғи ортада мүмкін болатын жағымсыз салдарларды болжау және бағалау;

 табиғи ортаның сапасын жақсарту,

 табиғи ресурстарды сақтау, молықтыру және ұтымды пайдалану,

 бірінші кезекте экологиялық қолайсыз аймақтарда экологиялық қауіпсіз тұрақты дамуды қамтамасыз ету үшін инженерлік, экономикалық, ұйымдастырушылық, құқықтық, әлеуметтік және басқа да шешімдерді оңтайландыру.

Экологияның стратегиялық міндеті – адам қоғамын биосфераның құрамдас бөлігі ретінде қарастыратын жаңа көзқарас негізінде табиғат пен қоғамның өзара әрекеттесу теориясын жасау.

 Осылайша, экология болашақтың маңызды ғылымдарының біріне айналды.

Қолданбалы экологияның мынадай бағыттары бар:

өнеркәсіптік экология

 ауыл шаруашылығы экологиясы

 инженерлік экология

 медициналық экология

 химиялық экология

 қалалық экология

 математикалық экология

 экономикалық экология

 құқықтық экология

экологиялық болжау

Экологияның қолданбалы бағыты ретінде экологиялық болжауды қарастырамын.

Экологиялық болжау -  табиғи процестермен және оларға адамзаттың әсерімен анықталатын табиғи жүйелердің мүмкін болатын болашақтағы жағдайын болжау.

Экологиялық болжамның негізгі мақсаты – адамның тікелей немесе жанама әсеріне табиғи ортаның күтілетін реакциясын бағалау;

Қоршаған ортаның күтілетін күйлеріне байланысты табиғи ресурстарды болашақта ұтымды пайдалану мәселелерін шешу.

Орындалу мерзімі бойынша болжамдардың келесі түрлері бөлінеді: өте қысқа мерзімді (бір жылға дейін), қысқа мерзімді (3-5 жылға дейін), орта мерзімді (10-15 жылға дейін), ұзақ мерзімді (бірнеше онжылдықтарға дейін), ультра ұзақ мерзімді (мыңжылдықтарға және одан да көп жылдарға).

Болжамды құбылыстардың масштабы бойынша болжамдар төрт топқа бөлінеді: ғаламдық (физикалық-географиялық), аймақтық (әлемнің бірнеше елдері шегінде), ұлттық (мемлекеттік), жергілікті (өлке, аймақ, кейде әкімшілік аймақ немесе одан да кіші аумақ, мысалы, қорық).

Қоршаған ортаға антропогендік әсердің салдарын болжау әдістері:

Логикалық:

 Индукция

 Дедукция

 Тізім әдісі

 Аналогия әдісі

Матрицалық әдіс

Миға шабуыл (мозговой штурм)

Сценарий әдісі

Сараптамалық бағалау әдісі

Рәсімделген:

 статистикалық, экстраполяция, модельдеу әдістері.

Индукция әдісі заттар мен құбылыстардың себепті байланыстарын белгілейді.  Зерттеудің индуктивті әдісі әдетте нақты деректер жинаудан басталады, объектілер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар анықталады, жалпылаудың алғашқы әрекеттері жасалады.

Дедуктивті әдіспен олар жалпыдан жекеге қарай керісінше жүреді, яғни жалпы ережелерді біліп, соған сүйене отырып, бір қорытындыға келеді.  Бұл әдіс болжамды зерттеу стратегиясын анықтауға көмектеседі.  Индуктивті және дедуктивті әдістер бір-бірімен тығыз байланысты.