Контрольная работа по "Философии"

1)Таным мәселесі және философия тарихындағыбілімнің мәні. Танымдық оптимизм, скептицизм, агностицизм.

Философия тарихында таным мәселесі ерекше орын алады. Адамның қоршаған болмысты танымының өзі, философия өзінің ғылыми негіздемесін алған кезеңге дейін біздің ата-бабаларымыз қарастырып, талдай бастады. Қарапайым және мифологиялық дүниетаным аясында адам оның өзі туралы және оның қоршаған ортасы туралы түсініктері мен пайымдауларының қалай қалыптасқанын түсінуге тырысты. Алайда философия аясында ғана таным мәселесі шынайы ғылыми сипатқа ие болды. «Таным дегеніміз» – өмір шындығын жай селқос аңғарып қана қою емес, оны қызу түрде, мақсатқа сай бейнелеу болып табылады.

Дүниені танып білуге болатындығы туралы адамның ойлауының ақиқатқа жете алатындығы туралы мәселенің ғылым мен практика үшін үлкен маңызы бар. Егер дүние мен оның заңдары танылатын болса, біздің біліміміз шындықты дұрыс бейнелейтін болса, онда табиғат пен қоғамның танылған күштері адамға қызмет етуге жұмсалар еді. Алайда, осы айқын-ақ сияқты фактіні, яғни дүниені танып білуге болатындығын философтардың бәрі бірдей мойындай бермейді. Сонымен бірге адамның дүниені танып-білу мүмкіндігін жоққа шығаратын бағытты –агностицизм деп атайды. Оның негізгі тарихи формалары: антика заманының скептицизмі және Канттың агиостицизмі.

2. Тақырып, объект және таным пәні.

Танымның субъектісі – адам, қоғам. Танымның объектісі – қоршаған орта. Адам қызметінің, іс-әрекетінің екі негізгі жағы, негізгі айқындықтары, соны көрсететін философиялық категориялар. Антика философиясында, мысалы, Аристотельдің еңбектерінде субъект қасиеттердің, қозғалыстардың, белгілердің ненің қасиеттері, қозғалыстары, белгілері екенін көрсететін ұғым деген мағынада қолданған. Яғни субъект –солардың бәрінің негізі немесе иесі. Таным объектісі – бұл субъектінің саналы іс-әрекеті, оның саналы ойының көзқарасы тұрғысынан қалған болмыстың фрагменті. Таным объектілері:

- бастапқы, яғни табиғи және әлеуметтік шындық фрагменттері;

- екінші – адамдардың рухани әлемінің әр түрлі көріністері;

- үшінші – өзінің рухани әлемі.

3. Танымдық іс-әрекеттің формалары. Білімқұрылымы. Сезімтал және ұтымды таным.

Таным үдерісі бір-бірімен байланысқан көп түрлі формаларда жүзеге асырылады. Олардың ішіндегі негізгілері мыналар: Адамзат тарихының алғашқы баспалдақтарында табиғат туралы, сонымен қоса адамдардың өздері, олардың өмірлік жағдайлары, қатынастары, коғамдық байланыстары туралы қарапайым ақпарат беріліп, шамалы практикалық таным пайда болды және қазірге дейін өмір сүріп келеді. Адамдардың күнделікті тәртібі, олардың табиғатпен және өзара қатынастарының негізін құрайтын тұрмыстық таным деп аталған форма осындай танымның нәтижесі болып табылады. Танымның тарихи формаларының біріне ойын арқылы тану жатады. Тек балалар ғана емес, ересектерде дүниені ойын арқылы таниды екен: спортойындары, іскерлік ойындар, цирктегі, театрдағы, эстрада ойындары, т.б. Ойынарқылы адам мол білім қорын алады, біздің заманымызда ойын ғылымда және өндірісте кең қолданылады. Ғылыми-техникалық және практикалық мәселелерді шешу мақсатында ойын сценарийлері мен модельдері қарастырылады. Балалардың рухани дүниесін қалыптастыруда ойын арқылы танудың ерекше маңызы бар. Танымның ежелгі формаларына: аңыздықжәне діни танымдар жатады. Алғашқы танымдық форма шеңберінде табиғат туралы адамдардың өздері және олардың өмірлік жағдайлары туралы біршама білімдер жинақталды. Тұтастай аңыздың таным, әрине, шынайылықтың ғажайып бейнесі ретінде көрініс береді. Аңызға адамның қоршаған ортадан өзін алып шыға алмауы, құбылысты табиғи себептермен түсіндіре алмауы тән. Діни таным болса, ол дүниетанымның бір формасы бола тұра, шешуші дәрежеде адамның өмірі мен оны қоршаған дүниеге өсер ететін, табиғаттан жоғары, ғажайып күштердің бар екендігін негізге алады.