Қазақстан Республикасында бірнеше мәрте өткізілген әлемдік және дәстүрлі діндер форумдары

Әлемде түрлі халықтар бары секілді наным-сенімдердің де түрі көп. Сондықтан дін мәселесі де маңызды мәселелердің бірі. Ал әлем халқын зорлық-зомбылықтан сақтау және түрлі нә¬сіл¬дер мен сенімдер арасындағы түсінбестікті шешу мен өшпенділікті жою үшін әлем діндер өкіл¬дерін келісімге келтіру жаңа ғасырдағы ең игілікті де ізгілікті істің бірі екені күмәнсіз. Бұл орай¬да, осыған дейін алты рет Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезін өткізген Қа¬зақстан Республикасының қызметі зор.

6 қыркүйекте Мемлекет басшысы Парламент Сенатының Төрағасы Мәулен Әшімбаевты қабылдады. Кездесуде Президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа 14-15 қыркүйекте елордада өтетін Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының VII съезіне дайындық туралы мәлімет берілді.

Парламент Сенатының Төрағасы, Съезд Хатшылығының меңгерушісі Мәулен Әшімбаев дінаралық форумға 50-ден аса елден 100-ден астам делегация ке¬ле¬тінін жет¬кізді. Аталған жиынға Рим Па¬па¬сы Фран¬циск, Әл-Азһардың Жоғарғы има¬мы шейх Ахмад ат-Тайеб және басқа да діндер көш¬бас¬шылары қатысады деп жоспарланып отыр.

Сенат Төрағасының айтуынша, алдағы іс-шара әлемдік бұқаралық ақ¬парат құрал¬дарының қызығушылығын ту¬дырып отыр. 200-ден астам шетелдік жә¬не 300-ден ас¬там қазақстандық БАҚ өкіл-дері аккре¬ди¬та¬ция¬дан өткен. Бұл атал¬мыш басқосудың маңыз¬дығын көрсетсе керек.

Съезд аясында Декларация қабыл¬да¬нып, қорытынды құжатта форумға қаты¬су¬шы¬лардың өркениетаралық және кон¬фес¬сияа¬ралық, сондай-ақ жаһандық да¬мудың өзек¬ті мәселелеріне деген ұста¬нымын біл¬діреді.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев қବзіргі жағдайда Съезд өткізудің маңы¬зы жоғары екеніне тоқталып, жаһан¬дық диа¬лог мәдениетін ілгерілету қажет¬тігін және Қа¬зақстанның осы үдеріске қа¬тысуы маңызды еке¬нін атап өтті.

Мемлекет басшысына Сенаттың ал¬да¬ғы уақытқа арналған жұмыс жос¬пары баяндалды.

Бұған дейін Қазақстанда

өткен әлемдік діндер көшбасшыларының съездерінде қандай мәселелер көтерілді?

Бұл бағыттағы іс ең әуелі 1986 жылы бас¬талған болатын. Сол жылдың қа¬зан айын¬да және 2002 жылдың басында Итବлия¬ның Ассизи қаласында конфес¬сияаралық ке¬ліссөздерді орнатуға бағыт¬талған әлем дін¬дері мен конфессиялары өкіл¬дерінің кез¬десуі болды. Кейін тоқтап қалған осы бір әлем¬дік маңызы бар істі жаңа ғасырда Қа¬зақстан қолға алып, бірнеше рет Әлемдік жә¬не дәстүрлі діндер лидерлерінің съезін бір¬неше рет өткізді. Сөйтіп, Әлемдік және дәстүрлі діндер көш-басшыларының I съезі 2003 жылы 23-24 қыркүйекте Астанада өтті. Оның жұмы¬сына ислам, христиандық, иу¬даизм, син¬тоизм, индуизм және буддизмнің мей¬лінше беделді өкілдері қатысты. Съездің қа¬ты-сушылары құрамының көрнекілігі мен жо¬ғары деңгейі конфессияаралық форум өт¬кізу жөніндегі Қазақстан бастамасының жү¬зеге асуының даусыз табысына айналды. Түр¬лі дін өкілдерінің көшбасшылары алғаш¬қы съезде басқосуды дінаралық және ұлта¬ра¬лық қарым-қатынастардағы күш көрсету мен террор секілді дау-дамайды шешу тәсілі ретін¬де пайдалануды мақсат тұтып, бүгінгі әлем¬дегі діннің рөлі және кез келген діннің не¬гізгі моральдық құн¬дылықтарының жал-пыадамзаттық сипаты жөнінде ашық пі¬кірлесу жасады. Қазақ жеріндегі түрлі дін өкіл¬дері бас қосқан шараның идеясын К.Ан¬нан, Дж.Буш,

М.Тэтчер, Цзянь Цземинь, Н.Манделла, Ж.д’Эстен және әлемнің өзге де аса ық¬палды саясаткерлерінің қолдауы біздің елі¬міз мұрындық болып отырған халы¬қ¬аралық деңгейдегі басқосудың маңыз¬дылығын танытты.

Әлемдік және дәстүрлі діндер көш¬бас¬шыларының ІІ съезі 2006 жылы 12-13 қыркүйекте Астанада өткізілді. Съезд арнайы форум өткізу үшін салынған жаңа «Бейбіт¬ші¬лік және келісім сарайы» ғимара-тында өтті. Форум «Дін, қоғам және халық¬аралық қауіп¬сіз¬дік» атты жалпы тақырып аясында «Діни на¬ным-сенім