Қазіргі заманғы ғылымдар жүйесінде мәдениеттанудың алатын орны және оның басқа ғылым салаларымен байланысы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Е.А. БУКЕТОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ УНИВЕРСИТЕТІ

Шетел тілдер факультеті

Шетел тілінен даярлаудың теориясы мен әдістемесі кафедрасы

Баяндама

Тақырыбы: Қазіргі заманғы ғылымдар жүйесінде мәдениеттанудың алатын орны және оның басқа ғылым салаларымен байланысы.

                                                                                           Орындаған: КА-24 тобы        

                                                                                           студенті Мырқадыр Ғ.Ә

                                                                                              Қабылдаған: Жакин С.М.

Қарағанды 2021

Мәдениеттану жеке пән ретінде

        XIX ғасырдың соңғы ширегінде қалыптаса бастады, сондықтан да оны әлі де болса да буыны бекімеген жас ғылымдар саласына жатқызамыз. Мәдениеттану - мәдениет туралы ғылым, сонымен қатар философиялық ілім, өйткені ол философияның басты саласы — мәдениет философиясын қамтиды. Мәдениеттану қоғамда болып жатқан түрлі процестерді (материалдық, әлеуметтік, саяси, адамгершілік, көркемдік т.б.) барынша қамтып, мәдениет дамуының жалпы заңдылықгарын, оның өмір сүруінің принциптерін және бір-біріне этно-әлеуметтік, саяси-моральдык, ғылыми-көркемдік және тарихи сипаттамаларымен, жағдайларымен ерекшелінетін алуан мәдениет түрлерінің өзара байланыстары мен тәуелділіктерін зерттейді.

          Мәдениеттану пәні сонымен қатар жергілікті және региональды мәдениеттердің сапалық ерекшеліктерін, олардың өзара байланыстары мен мәдениеттің басқа түрлерімен мирасқорлығын, қарым-қатынасын зерттей отырып, адамзат баласының біртұтас мәдени даму процесінің жалпы заңдылықтарын анықтайды. Демек, мәдениеттану пәні түрлі қоғамдар барысындағы мәдени өмірді жан-жақты қамти отырьш, ондағы басты мәдени процестерге ғылыми тұрғыдан талдау жасайды.Мәдениет, түсіну оңай, бұл тек адами мәселе, сондықтан мәдени зерттеулер гуманитарлық пәндер отбасына жатады. Жалпы, гуманитарлық ғылымдардың барлығы дерлік мәдениетті және оның көріністерін сол немесе басқа жолмен зерттейді. Мүмкін, тәуелсіз ғылым ретінде мәдениеттану қажет емес шығар? Бұл әлі де қажет болып шығады.

• Біріншіден, ол мәдениетті басқа гуманитарлық пәндерден алатын мәдениет туралы білімді кіріктіре отырып, күнделікті өмірден бастап әлем мен адам ұғымдарына дейін тұтастай түсінеді.
• Екіншіден, бұл мәдениетті сапалы бірегей құбылыс ретінде, белгілі болғандай, әрқашан оның компоненттерінің жиынтығынан гөрі бай болатын және оны азайта алмайтын жүйе ретінде зерттеуге мүмкіндік береді.  
• Үшіншіден, бұл ғылым мәдениеттің барлық «деңгейлерінде» жұмыс істейтін және оның ең алуан түрлі объектілеріне - жеке адамнан жалпы адамзатқа дейін қолданылатын жалпыға ортақ мәдени заңдылықтарды анықтауға қабілетті.

        Мәдениеттану гуманитарлық ғылым ретінде басқа гуманитарлық пәндермен азды-көпті тығыз байланыста болады. Сонымен, мәдениеттанудың философиямен, әсіресе философияның басты мәселесін рухтың немесе материяның басымдығы емес, адам өмірінің мәні деп санайтын саласымен көп ұқсастықтары бар. Философия мен мәдениеттану осыған ұқсас мәселелерді шешеді және шешеді.

        Мәдениеттану мен әлеуметтанудың байланысы, ең алдымен, социологияның мәдениетті түсінетін «материалмен қамтамасыз етуінде» көрінеді. Бұл қоғамдағы адамдардың мінез-құлқының әр түрлі модельдері, әр түрлі тұлғааралық қатынастар, әлеуметтік құрылымдардың сипаттамалары және т.б. Социологияда мәдениеттануда жалпы теориялық есептеулер үшін тек материал ғана емес, сонымен бірге дәлелдер келтіріледі.